Inbreng Partij voor de Dieren bij het overleg over de Landbouw- en Visse­rijraad

De leden van de Partij voor de Dieren-fractie hebben al eerder aandacht gevraagd voor de gruwelijke jacht op kangoeroes in Australië. Nederland werkt hieraan mee door kangoeroeproducten als vlees en (producten van) kangoeroeleer te importeren. Hier is nu een nieuwe factor bij gekomen. Door de recente bosbranden in Australië zijn naar schatting mogelijk een miljard dieren omgekomen[1] en is een groot deel van het leefgebied van koala’s en kangoeroes verwoest, een gebied ter grootte van 2,5 keer Nederland. Een ongekende ramp voor de Australische biodiversiteit. Vreselijke beelden van vluchtende dieren, verkoolde dieren en dieren die sterven door dorst en honger gaan de hele wereld over. Kangoeroes die de brand hebben overleefd zouden moeten worden beschermd, niet bejaagd. Maar toch gaat de jacht in delen van Australië nog altijd door. De leden vragen de minister hoeveel kangoeroes er in totaal zijn omgekomen bij de bosbranden in Australië. Hoe groot is het verwoeste leefgebied van de kangoeroes?

Sinds de documentaire 'Kangaroo. A love-hate story' heeft iedereen kunnen zien met welke gruwelijke misstanden de jacht op kangoeroes gepaard gaat. Zo worden dieren in de nacht aangeschoten en dus lang niet altijd in het hoofd geraakt zoals de nationale gedragscode[2] voorschrijft. Volgens berekeningen van onder andere de RSPCA wordt tot wel 40% van de dieren in hun nek of lichaam geraakt; op jaarbasis gaat het om 65.000 tot 652.000 dieren (in 2015).[3] Gewond worden zij aan hun lot overgelaten. Babykangoeroes (joeys) worden tegen auto’s doodgeslagen, onthoofd of aan hun lot overgelaten als hun moeder is doodgeschoten. Hun doodsstrijd kan wel tien dagen duren. Meer dan 110.000 joeys stierven door de commerciële jacht in 2015.[4]

Niet alleen de jacht op kangoeroes is problematisch. Kangoeroevlees levert ook gevaren op voor de menselijke gezondheid: kangoeroevlees is berucht vanwege besmettingen met bacteriën als Salmonella en E.Coli. Dit komt omdat de afstanden die met de geschoten dieren worden afgelegd groot zijn en de transporttijd om bij de koeling te komen, daardoor lang is. Om redenen van besmettingsgevaar zijn Rusland en de staat Californië eerder al overgegaan tot een importverbod op kangoeroevlees.

De leden vragen de minister hoeveel kangoeroevlees er in 2018 en in 2019 is ingevoerd in Nederland. Om hoeveel dieren gaat het? Welk deel hiervan was bestemd voor de Nederlandse markt en welk deel is doorgevoerd naar andere landen? Hoeveel kangoeroeleer en producten van kangoeroeleer zijn er in 2018 en in 2019 ingevoerd in Nederland? Welk deel hiervan was bestemd voor de Nederlandse markt?

Kan de minister bevestigen dat de Nederlandse Export Combinatie (NEC) in 2017 het Australische vleesbedrijf Macro Meats heeft gekoppeld aan diverse Nederlandse importeurs en distributiebedrijven om de import en verkoop van kangoeroevlees te stimuleren? Was de RVO of andere organisaties verbonden aan het ministerie van LNV hierbij betrokken?

Nu door klimaatverandering de bosbranden in Australië meer verwoestend zijn dan ooit, is het tijd voor actie. De Partij voor de Dieren vraagt de minister om de import van kangoeroeproducten en zo de verkoop hiervan in Nederland, onmiddellijk te stoppen. Is de minister bereid bij de L&V Raad te pleiten voor een moratorium om de import van kangoeroeproducten uit Australië? Ziet de minister mogelijkheden om hierbij samen op te trekken met haar Belgische collega, nu alle Belgische supermarkten zijn gestopt met de verkoop van kangoeroevlees?[5]

SCoPAFF-overleggen

De leden van de Partij voor de Dieren-fractie vinden het zeer zorgwekkend dat de ScoPAFF-vergaderingen achter gesloten deuren plaatsvinden. Cruciale documenten van SCoPAFF blijven geheim, waardoor de totstandkoming van besluiten niet democratisch gecontroleerd kan worden en zelfs de stemmingen geheim blijven.

Zo wordt de toelating van groepen gifstoffen regelmatig automatisch verlengd, zonder dat de verplichte herevaluatie plaatsvindt. Welk land voor of tegen stemde mag het publiek niet weten. De leden van de Partij voor de Dieren-fractie vragen de minister of zij achter dit beleid staat. Hoe verdedigt zij de ontransparante werking van SCoPAFF?

Wanneer het publiek wél meekijkt, bijvoorbeeld bij de stemmingen in het Europees Parlement, zijn de stemmingsuitslagen opeens heel anders. Zo stemde het EP in oktober 2019 tégen de uitgeholde versie van het Bijenrichtsnoer, waar SCoPAFF eerder in een geheime stemming voor had gestemd. Daarnaast nam het EP afgelopen december aan resolutie aan die onder andere vraagt om verplichte reductiedoelstellingen voor het gebruik van landbouwgif. Het blijkt dat de transparantie van de stemmingen in het EP van groot belang is om publieke waarden te beschermen.

Dat is ook de opvatting van de Europese Ombudsman, die vorige maand oordeelde dat de Europese Commissie zich schuldig maakt aan wanbestuur[6], door opgevraagde documenten uit het SCoPAFF overleg niet openbaar te maken. De Franse NGO Pollinis had gevraagd om de posities van de lidstaten betreffende de discussies over het Bijenrichtsnoer, maar kreeg deze niet te zien. De leden van de fractie van de Partij voor de Dieren hebben hier bij het SO L&V-raad van 29 januari 2019 ook om gevraagd, maar deze informatie ook niet gekregen.

De Europese Ombudsman stelt in haar oordeel: “Een ruimere toegang tot dergelijke documenten is van cruciaal belang, om ervoor te zorgen dat EU-burgers hun op verdragen gebaseerde recht om deel te nemen aan het democratische leven van de Unie, kunnen uitoefenen.” Omdat de opgevraagde informatie specifiek het milieu betreft, stelt de Ombudsman: “De uitzondering waarop de Commissie zich beroept om de toegang van het publiek tot de gevraagde documenten te weigeren, moet daarom des te restrictiever worden toegepast.”

Ook na dit oordeel, heeft de Europese Commissie de documenten niet openbaar gemaakt. Hoe ziet de minister deze gang van zaken? Staat zijn achter het oordeel van de Europese Ombudsman dat de EC zich schuldig maakt aan wanbestuur? Wil de minister er bij de EC op aandringen om de door Pollinis opgevraagde documenten alsnog openbaar te maken?

De uitspraak van de Ombudsman is volgens de leden van de Partij voor de Dieren-fractie ook van toepassing op andere documenten van SCoPAFF. Wanneer een volksvertegenwoordiger of een maatschappelijke organisatie vraagt om transparantie betreffende besluitvorming, dient dat de democratie. Bovendien zal het het werk van de minister vergemakkelijken, omdat zij verantwoording moet afleggen aan de Kamer over de genomen besluiten.

Waarom zijn niet alle documenten uit het SCoPAFF-overleg openbaar? Wat is de reden voor de geheimhouding? De leden van de Partij voor de Dieren-fractie vragen de minister om zich binnen de L&V-raad in te zetten voor een transparanter debat over de toelating van en de controle op landbouwgif. In ieder geval de documenten over de stemmingen in het SCoPAFF-overleg dienen hiertoe openbaar te worden gemaakt. De leden van de Partij voor de Dieren-fractie verzoeken de minister zich hiervoor in te zetten en de Kamer daarover op de hoogte te houden.

Internationale Suikerovereenkomst

De Internationale Suikerovereenkomst 1992 (ISO) heeft onder andere als doel het vergemakkelijken van de handel in suiker en het vergroten van de vraag naar suiker. Vindt de minister het, met de leden van de Partij voor de Dierenfractie, onwenselijk dat de vraag naar suiker in voeding en als biobrandstof wordt vergroot?

Het is volgens de leden onverantwoord dat er Nederlands belastinggeld gaat naar de promotie van suiker, terwijl het recent afgesloten Nationaal Preventieakkoord het gebruik van suiker juist poogt terug te dringen, omwille van de volksgezondheid. Ook heeft het Akkoord Verbetering Productsamenstelling, afgesloten met de Nederlandse voedingsindustrie, specifiek ten doel om suikergehaltes in producten te reduceren. Hoe strijkt dit, volgens de minister, met de doelen van de ISO?

Bovendien is het gebruik van ethanol als biobrandstof uiterst discutabel. Volgens het Europese beleid voor duurzame energie (RED II) vallen suikergewassen onder de definitie ‘voedsel- of voedergewas’, en dient het gebruik daarvan als biobrandstof begrensd te worden. Hoe ziet de minister dit? Kan zij uitsluiten dat de verdere promotie van ethanol als biobrandstof, zoals de ISO voornemens is te doen, zal leiden tot (indirecte) verandering van landgebruik? Kan zij uitsluiten dat de productie van suiker voor de biobrandstof ethanol een bedreiging kan vormen voor de biodiversiteit?

Kan de minister aangeven wat de financiële bijdrage van de Europese Unie is aan de ISO? Wat zijn de andere, vergelijkbare, internationale grondstoffenorganisaties waar de Europese Unie partij van is? Wat zijn de bijdrages bij die organisaties?

De leden van de Partij voor de Dieren-fractie vragen de minister zich binnen de L&V-raad uit te spreken over de onverenigbaarheid van de beleidsdoelen op het gebied van volksgezondheid en duurzaamheid aan de ene kant en deelname aan de ISO aan de andere kant, en hierover een discussie te openen. Daarnaast roepen de leden de minister op om zich uit te spreken tegen het voorstel om ethanol op te nemen in de algemene doelen van de ISO, en daarvoor steun te vergaren bij andere lidstaten.

[1] https://sydney.edu.au/news-opinion/news/2020/01/08/australian-bushfires-more-than-one-billion-animals-impacted.html

[2] National Code of Practice

[3] RSPCA Australia (2002) A Survey of the Extent of Compliance with the Requirements of the Code of Practice for the Humane Shooting of Kangaroos http://www.environment.gov.au/node/16659 ; Ben‐Ami, D et al The welfare ethics of the commercial killing of free-ranging kangaroos: an evaluation of the benefits and costs of the industry (2014). http://bit.ly/2z03uIc Explanation of methodologies: http://bit.ly/2ByJ4eX

[4]Australian Government Department of the Environment and Energy, Population, quota and harvest statistics, 2015. http://www.environment.gov.au/... Joeys calculated using standard constants for fecundity (Dawson 2012) and survivorship (Arnold (1991), Banks (2002) See Mjadwesch

[5] https://www.gaia.be/nl/nieuws/alle-supermarkten-halen-kangoeroevlees-uit-rekken

[6] https://www.ombudsman.europa.eu/nl/recommendation/en/113624