Inbreng PvdD over statiegeld

De leden van de fractie van de Partij voor de Dieren zijn positief over het feit dat er eindelijk statiegeld komt op kleine flesjes. Dit is een stap in de goede richting waar zij lang op hebben aangedrongen. Zij betreuren het echter dat de staatssecretaris de kans laat lopen om nu ook direct statiegeld op blikjes in te voeren. Zeker omdat blikjes in zwerfafval twee tot drie keer zoveel voorkomen als flesjes.

Hoe kijkt de staatssecretaris terug op het proces waarmee uiteindelijk statiegeld op flesjes tot stand is gekomen? Deelt zij de mening dat de eerdere pogingen om het (zwerf)afval te reduceren te zeer door de sector gedicteerd werden? Deelt zij de mening dat de verpakkingsindustrie en levensmiddelenhandel daarmee actief een effectief beleid voor een schone leefomgeving hebben tegengewerkt?
De leden van de fractie van de Partij voor de Dieren herinneren zich nog goed hoe onder druk van het bedrijfsleven werd overwogen statiegeld in zijn geheel af te schaffen. En hoe een eerdere uitbreiding van het statiegeld werd voorgenomen maar niet uitgevoerd. Telkens ging bedrijfsbelang boven publiek belang.
Is de staatssecretaris met de leden van de Partij voor de Dieren van mening dat na decennia van ‘meestribbelen’ door de sector nu enige sancties gerechtvaardigd zijn? Maatregelen om de supermarkten en de verpakkingsindustrie te laten merken dat het jarenlang tegenwerken van effectief beleid niet zonder consequenties blijft? Zo nee, waarom niet? Kan de staatssecretaris zich bijvoorbeeld voorstellen dat er een zo hoog mogelijk percentage recyclaat verplicht gesteld wordt voor de productie van plastic flessen? Dat er strikte eisen gesteld worden aan design om inzameling en recycling te vergemakkelijken? Dat er een groot aantal inzamelpunten komt? Zo nee, waarom niet?

Dan vragen de leden de staatssecretaris of zij bereid is om de monitoring van zwerfafval nog een aantal jaar (bijvoorbeeld 5 jaar) door te laten lopen zodat het effect van de invoering van statiegeld duidelijk in beeld gebracht wordt?

De leden van de fractie van de Partij voor de Dieren vinden het verder zorgwekkend in het besluit van de staatssecretaris te lezen het overheidsbeleid erop gericht is om alleen een doel te stellen en het bedrijfsleven verder te laten bepalen hoe dat doel bereikt wordt. Deelt de staatssecretaris de mening van de leden dat het ‘zo veel mogelijk vrij laten’ van de sector zoals zij het noemt tot nog toe niet erg effectief is geweest? Zo nee, waarom niet? Heeft het zo veel mogelijk vrij laten naar haar mening voornamelijk het publiek belang of het bedrijfsbelang gediend? Komt er een verandering in dit ‘staand beleid’ waarin de sector zo veel mogelijk vrijgelaten wordt? Kan de staatssecretaris aangeven waar dit staand beleid (waar zij in haar besluit naar verwijst) is vastgelegd?

In bredere zin lijkt het beleid van de staatssecretaris gericht op recycling en het voorkomen van zwerfafval. Waarom richt de staatssecretaris zich niet meer op het reduceren van verpakkingen? Ook op het vlak van drinkverpakkingen. Wat kan bijvoorbeeld geleerd worden van de verandering die zichtbaar is in het toegenomen gebruik van eigen koffiebekers op stations? De leden van de fractie van de Partij voor de Dieren lijkt het bijvoorbeeld wenselijk dat er een toename komt in het gebruik van hervulbare flesjes/flessen. Houdt de staatssecretaris rekening met een toename van hervulbare flessen? Houdt de staatssecretaris bij het opzetten van het statiegeld systeem rekening met een overgang van recyclebare flessen naar hervulbare flessen? Zo nee, waarom niet? Deelt de staatssecretaris de mening dat het nu kiezen voor een recycling systeem dat niet open staat voor nog duurzamere varianten (zoals hervulbare flessen) een lock-in kan betekenen? En daarmee verdere verduurzaming in de weg kan staan.

Dan hebben de leden nog een vraag over de Single Use Plastic Directive. Daarin staat vermeld dat samengestelde drankverpakkingen wel onder de richtlijn vallen maar metalen verpakkingen niet. Deelt de staatssecretaris dan ook de stelling van de Partij voor de Dieren dat blikjes (samengesteld uit metaal en plastic) gewoon onder de richtlijn vallen? Zo nee, kan zij duiden waarom dit niet het geval is? Wanneer is een product volgens de staatssecretaris een metalen drankverpakking? Mag het dan geen andere materialen dan metaal bevatten? Is de staatssecretaris bereid erop aan te dringen dat blikjes onder de uitgebreide producentverantwoordelijkheid vallen? Zo nee, waarom niet?

Tot slot, kan de staatssecretaris aangeven op welke andere vlakken zij nu wettelijke maatregelen wil voorbereiden om te komen tot een effectieve afvalaanpak? Overweegt zij wettelijke maatregelen om een maximale reductie van verpakkingsmateriaal te realiseren? Om maximale recycling te bereiken? Om maximaal gebruik van recyclaat te regelen? Zo nee, waarom niet?