Inbreng PvdD SO insec­ten­sterfte in Nederland

De leden van de Partij voor de Dieren-fractie hebben met grote zorg kennisgenomen van de het WEnR-rapport “Achteruitgang insectenpopulaties in Nederland: trends, oorzaken en kennislacunes”[1] en de geactualiseerde Rode Lijst Bijen[2]. De waarschuwingen van wetenschappers die de Partij voor de Dieren al jaren inbrengt in de Kamer worden werkelijkheid waar we bij staan: het verlies aan biodiversiteit gaat in een angstaanjagend tempo door en met de huidige insectensterfte zal er over één generatie alleen nog dode natuur over zijn. Deze leden vinden het volstrekt onverantwoord dat de overheid ondanks de mooie woorden over biodiversiteit weinig tot niets heeft gedaan om de zorgwekkende insectensterfte te stoppen en hebben kritische vragen aan de minister van LNV, die misschien wel de laatste bewindspersoon is die nog het verschil kan maken.

De leden van de Partij voor de Dieren-fractie wijzen de minister indringend op de grote stapel rapporten van onafhankelijk wetenschappers die boven alles één heldere conclusie hebben: wie vasthoudt aan de intensieve landbouw - met haar gifgebruik, overbemesting, monoculturen en uitputting en vervuiling van de bodem - kiest voor een route die letterlijk doodloopt. De biodiversiteitscrisis en de insectensterfte laten zich niet oplossen als de destructieve wijze waarop de gangbare landbouw (in Nederland) is ingericht niet radicaal wordt omgegooid naar een landbouw die de natuurlijke ecosystemen respecteert en in stand houdt. Beschermingsbeleid organiseren rondom een intrinsiek verwoestend systeem dat in de kern niet verandert is zonde van tijd, geld en menskracht. Dure doekjes voor het bloeden die de wond niet zullen dichten.

Chemische bestrijdingsmiddelen doen precies waar ze voor ontworpen zijn: ze bestrijden. Niet alleen de levensvormen die door de mens (met economische motieven) als onwenselijk zijn bestempeld, maar ook vele andere vormen van leven. Het mag daarom geen verbazing opwekken dat locaties waarin veel met bestrijdingsmiddelen gespoten wordt, ook de gebieden zijn waar de overlevingskansen van insecten zienderogen afnemen; niet los te zien van de ondergang van de weidevogel.

Naast de verslaving aan landbouwgif, zorgen ook de intensivering en homogenisering van het agrarisch landgebruik, het overmatige gebruik van stikstof en fosfaat en de versnippering van de leefgebieden voor een zeer insectonvriendelijk landbouwsysteem. Het onderzoek dat aantoonde dat in de laatste 27 jaar 76% van de insecten is verdwenen in Duitse natuurgebieden, was daarvan zeker niet het eerste bewijs.[3] De Vlinderstichting en het CBS telden in 2017 schrikbarend weinig vlinders en de WEnR en Natuurmonumenten kwamen beiden recent met de bevestiging dat het ook in Nederland dramatisch is gesteld met de insectenpopulatie. [4] [5] [6]

De minister schrijft in haar reactie op het WEnR-rapport dat ze dit als bouwsteen ziet voor haar visie op de verbinding tussen landbouw en natuur. De leden van de Partij voor de Dieren-fractie vragen zich af wat de minister daarmee bedoelt. Wil je landbouw met natuur verbinden, dan moet er wel natuur óver zijn om die verbinding mee te maken. De gangbare landbouw heeft bovendien geen verbinding, maar slechts bedreiging te bieden. Bedoelt de minister hier dat zij de huidige gangbare landbouw met spoed wil omvormen naar een landbouw die wél verbinding kan maken met de natuur? Zo nee, hoe denkt zij de natuur te kunnen verbinden aan een landbouw die structureel meer kapotmaakt dan (met behulp van veel kunst- en vliegwerk) herstelt? Graag een uitgebreide reactie.

Het Europese verbod op drie neonicotinoïden op buiten teelten was nog maar net gerealiseerd, of vanuit LTO werd er al gelobbyd voor een uitzonderingspositie. Erkent de minister dat de hierboven omschreven onwil schadelijk is voor het zetten van stappen in de richting van de gewenste natuurinclusieve landbouw? Zo nee, waarom niet?

Wat is de inzet van de minister om te voorkomen dat er tijdens de gesprekken rondom het Deltaplan biodiversiteit een situatie ontstaat waarin de waarheid over de rol van de landbouw niet zou mogen worden uitgesproken? Hoe gaat de minister voorkomen dat het Deltaplan biodiversiteit gekaapt zal worden door het onwelwillende deel van de sector?

[1] WEnR (2018): “Achteruitgang insectenpopulaties in Nederland: trends, oorzaken en kennislacunes”

[2] De Rode Lijst Bijen, Staatscourant 30 april 2018, nr: 24897.

[3] Hallmann et al. (2017): More than 75 percent decline over 27 years in total flying insect biomass in protected areas. PLoS ONE, 12: e0185809.

[4] https://www.vlinderstichting.nl/actueel/nieuws/nieuwsbericht/meetnet-vlinders-laat-nog-steeds-achteruitgang-zien

[5] WEnR (2018): “Achteruitgang insectenpopulaties in Nederland: trends, oorzaken en kennislacunes”

[6] https://www.natuurmonumenten.nl/nieuws/dramatische-afname-van-insecten