Inbreng Schrif­telijk Overleg Informele Mili­euraad (Rio+20)

De leden van de fractie van de Partij voor de Dieren hebben kennis genomen van de geannoteerde agende voor de informele milieuraad van 18 en 19 april. Zij willen graag een aantal vragen stellen over de voorbereiding en de Nederlandse inzet voor de internationale duurzaamheidsconferentie Rio+20 die in juni dit jaar gehouden zal worden.

De leden van de fractie van de Partij voor de Dieren zien graag spoedig de Nederlandse inzet voor Rio+20 tegemoet. Er zijn op Europees niveau al Raadsconclusies aangenomen, en er ligt ook al een zero-draft die voor de conferentie de richting aangeeft. De leden van de fractie van de Partij voor de Dieren zijn zeer teleurgesteld over het lage ambitieniveau van deze zero-draft, deelt de regering die mening?

Hoever is de ontwikkeling van de Nederlandse inzet nu gevorderd, en wanneer wordt deze aan de Kamer toegezonden? Is al bekend welke leden van het kabinet onderdeel zullen uitmaken van de Nederlandse delegatie? Heeft de minister-president ondertussen al besloten of hij bereid is deze delegatie te leiden, aangezien hij tijdens het debat over de Europese Top heeft aangegeven de datum van de conferentie met potlood in zijn agenda te noteren? Deelt de staatssecretaris de mening dat het afvaardigen van de premier een goede illustratie zu zijn van het belang van deze mondiale duurzaamheidsconferentie? Zo nee, waarom niet?

De wijze waarop de mensheid omgaat met de aarde overschrijdt alle ecologische grenzen. Dit zal snel moeten keren, en het veranderen van productie- en consumptiepatronen is een van de sleutels om dit te bereiken. Dit moet het uitgangspunt van Rio+20 zijn, deelt de staatssecretaris die mening? De vier speerpunten van het kabinet voor de Nederlandse inzet voor Rio+20, te weten Water, Voedselzekerheid, Indicatoren voor welvaart en Duurzaam gebruik van natuurlijke hulpbronnen en afval kunnen op instemming rekenen van de leden van de fractie van de Partij voor de Dieren. Deze leden zien deze uitgangspunten echter veel te weinig terugkomen in het beleid dat Nederland momenteel zelf voert, en zij maken zich dan ook zorgen over de concrete invulling van deze speerpunten. Het mag niet zo zijn dat het bij vrijblijvend pleiten voor een duurzame omgang met hulpbronnen blijft, terwijl Nederland blijft inzetten op het vergroten van onduurzame consumptie, van de bio-industrie en het slechte voorbeeld blijft geven op onder andere het afval-dossier door haar voornemen om het statiegeld af te schaffen. Woord en daad moeten naar mening van de leden van de fractie van de Partij voor de Dieren aan elkaar verbonden worden, en daar is op dit moment geen sprake van. Graag een reactie. Het is niet voldoende om alleen de productie langzaam te verduurzamen. Ook aan de consumptie-kant zullen keuze moeten worden gemaakt, er zal een vorm van volumebeleid gevoerd moeten worden, willen alle mensen op aarde op een gezonde manier in hun behoeften kunnen voorzien, zonder de mogelijkheden van de toekomstige generaties daarin te beperken, deelt de staatssecretaris die mening?

Het uitgangspunt van Rio+20 zou volgens de de leden van de fractie van de Partij voor de Dieren moeten zijn dat de regeringen van de deelnemende landen zelf actie ondernemen, en zichzelf harde duurzaamheidsdoelstellingen opleggen. Het verduurzamen van productie en consumptie, en het terugbrengen van het gebruik van grondstoffen binnen de grenzen van onze planeet kan niet worden overgelaten aan het bedrijfsleven. Graag een reactie hierop, erkent de staatssecretaris dat regeringen de verantwoordelijkheid hebben om ons milieu te beschermen, en dat zij deze verantwoordelijkheid niet kunnen delegeren aan bedrijven die immers een winstoogmerk hebben? Op welke wijze is het kabinet voornemens om het terugbrengen van de mondiale economie binnen de ecologische grenzen op te nemen in haar inzet, en welke ambitie heeft zij hiervoor die zij verwezelijkt wil zien in de slotverklaring?

De leden van de fractie van de Partij voor de Dieren vinden het van groot belang dat er in Rio een ambitieuze agenda wordt overeengekomen met betrekking tot het verduurzamen van de landbouw, deelt de staatssecretaris die mening? Op welke wijze wil hij dit concreet gaan invullen? De leden van de fractie van de Partij voor de Dieren zien graag dat de volgende suggesties worden meegenomen in de Nederlandse inzet voor Rio+20, en krijgen graag een reactie op deze voorstellen.

In de afspraken die in Rio+20 gemaakt worden moet een hoofdstuk opgenomen worden over duurzame, diervriendelijke landbouw, waar ook dierenwelzijn wordt meegenomen. Dat betekent landbouw die is ingericht op het voeden van alle monden op de wereld, in plaats van op de lekkere trek van mensen in welvaartsnaties. Duurzame productie van plantaardige eiwitten voor menselijke consumptie moet een einde maken aan de verspilling van kostbaar voedsel aan de vee-industrie en het buitenproportionele beslag dat op dit moment op landbouwgrond wordt gelegd voor de productie van vlees, zuivel en eieren. Duurzame landbouw dus, die niet afhankelijk is van fossiele brandstoffen, energieverslindend kunstmest of vervuilende bestrijdingsmiddelen. De veehouderij zal terug moeten naar proporties die de aarde kan dragen, en waarbij als centraal uitgangspunt centraal staat dat dieren hun natuurlijk gedrag kunnen uiten.

Het is simpelweg niet mogelijk om de hele wereld te voeden wanneer alle wereldbewoners zo veel vlees en zuivel consumeren als er momenteel in de westerse wereld gedaan wordt. Het terugdringen van de vleesconsumptie is dan ook een essentieel onderdeel van een te bereiken akkoord. Deelt de regering die mening, en op welke wijze wil zij dit in de Nederlandse inzet voor Rio+20 verwerken?

Het verduurzamen van de landbouw en het verminderen van de vleesconsumptie zijn ook van essentieel belang voor de mondiale voedselzekerheid. Andere belangrijke aspecten zijn hierin naar mening van de leden van de fractie van de Partij voor de Dieren een regionalisering van de voedselproductie en kleinschalige, ecologische landbouw. De VN-rapporteur voor het recht op op voedsel, Olivier de Schutter, heeft hier een aantal belangrijke rapporten over geschreven. Deze rapporten moeten naar mening van de leden van de fractie van de Partij voor de Dieren leidend zijn in het Nederlandse speerpunt over voedselzekerheid. Honger is geen technisch vraagstuk, maar een verdelingsprobleem, onderschrijft de staatssecretaris dit uitgangspunt? Is hij bereid de adviezen van de heer De Schutter over te nemen in de Nederlandse inzet voor Rio+20? Zo nee, waarom niet? Een van de Nederlandse speerpunten voor Rio+20 is voedselzekerheid, is het kabinet voornemens om ervoor te pleiten dat dit speerpunt in de slotverklaring van de conferentie wordt opgenomen?

Ook het waarborgen van een duurzaam gebruik van water is onlosmakelijk verbonden met voedselzekerheid. Dit moet naar mening van de leden van de fractie van de Partij voor de Dieren dan ook naar voren komen in de Nederlandse inzet voor Rio+20, is dit ook het voornemen van het kabinet? De staatssecretaris noemt terecht het beschermen van bossen en ecosystemen in zijn inzet voor dit speerpunt, maar de leden van de fractie van de Partij voor de Dieren willen ook graag dat dit niet alleen internationaal bepleit wordt door het kabinet, maar dat de staatssecretaris dit gegeven ook meeneemt in zijn eigen beleid, bijvoorbeeld met betrekking tot het importeren van duurzaam hout – de leden van de fractie van de Partij voor de Dieren refereren hier naar het voornemen van de staatssecretaris om onduurzaam gekapt Maleisisch hardhout te importeren onder het duurzaam inkoop beleid- en het verhogen van de bijmengpercentages voor biomassa, wat leidt tot extra kap van onder andere Indonesische veenbossen. Graag een reactie hierop. Ontbossing is een belangrijk probleem, waarover naar mening van de leden van de fractie van de Partij voor de Dieren in Rio+20 stevige afspraken over moeten worden gemaakt, deelt de staatssecretaris die mening? Welke inzet heeft hij hier? Deelt hij de mening dat de slotverklaring van de conferentie de afspraak zou moeten bevatten dat ontbossing in 2020 gestopt moet zijn? Zo nee, welke ambitie hiervoor heeft hij dan?

Ook het beschermen van internationale wateren moet een centraal thema zijn op Rio+20 naar mening van de leden van de fractie van de Partij voor de Dieren. De staatssecretaris noemt het opstellen van een actieplan om vervuiling van de oceanen tegen te gaan. Welke onderdelen zou dit actieplan moeten bevatten? Welke inzet heeft het kabinet voor het beschermen van de mariene biodiversiteit? In Nagoya is afgesproken om minimaal tien procent van de kust en oceanen te beschermen, op welke wijze komt de implementatie van deze afspraak terug in Rio? Ziet het kabinet mogelijkheden om de bescherming van de oceanen vast te leggen onder het VN-Zeerechtenverdrag?

Het ontwikkelen van andere indicatoren voor het meten van welvaart vinden de leden van de fractie van de Partij voor de Dieren een belangrijk punt. Het is contraproductief om het opruimen van vervuiling wel mee te tellen als economische groei, terwijl de externe kosten die productie vaak met zich meebrengt niet worden afgetrokken hiervan. Dit geeft een vertekend beeld van onze werkelijke welvaart. Onder andere de Franse regering is hier al langer mee bezig, onder meer met behulp van vooraanstaande economen als Joseph Stiglitz. De Nederlandse inzet lijkt vooralsnog beperkt tot een mondiale ontwikkeling van andere indicatoren, waarom wordt hier niet ook een nationale inzet gepleegd? Is de staatssecretaris alsnog bereid ook voor Nederland zelf aan de slag te gaan met het ontwikkelen en implementeren van indicatoren die op een eerlijker wijze welvaart en welzijn meten?