Inbreng Schrif­telijk Overleg Visserij

De leden van de fractie van de Partij voor de Dieren wijzen de regering er nogmaals op dat de huidige manier van visserij niet langer houdbaar is. Commercieel interessante soorten worden in Europa zwaar overbevist, de overcapaciteit van Europese schepen gaat naar Afrika om daar de zee leeg te vissen en het kwetsbare bodemleven wordt met ijzeren kettingen aan gort gesleept. Het is tijd voor een drastische omslag, waarbij eerst de grenzen van het ecosysteem bepaald worden, waarop vervolgens de omvang en intensiteit van de vloot wordt afgestemd.

Ondertussen wordt echter business as usual ondersteund met belastingsgeld. Het vernietigen en verkopen van onze natuurlijke rijkdommen wordt ondersteund door ons belastingsgeld en dat is onbegrijpelijk. Een van de doelstellingen van het Europees Visserij fonds is het versterken van het concurrentievermogen van de visserijbedrijven. Tijdens economielessen op de middelbare school wordt echter al geleerd dat subsidies juist het concurrentievermogen ernstig beperken. Kan de staatssecretaris een overzicht geven van alle soorten subsidies, zowel direct als indirect, waar de Nederlandse visserijsectorsector over kan beschikken en om hoeveel geld dit het afgelopen jaar ging? Kan de staatssecretaris aangeven of er bij de financiële ondersteuning ook sprake is van nationale koppen, gelden die puur vanuit Nederland beschikbaar zijn?

Ondertussen worden de fundamentele problemen in de sector, de overcapaciteit en overbevissing maar niet aangepakt. Dit wordt weer eens onderschreven door de terugkerende spanningen tussen Nederlandse en Franse vissers. Op welke manier denkt de staatssecretaris dit fundamentele probleem aan te pakken zodat er werkelijk structurele oplossingen gevonden kunnen worden? Onderschrijft de staatssecretaris dat aanbod en prijs op dit moment niet in evenwicht zijn? Onderschrijft de staatssecretaris dat de overcapaciteit aan schepen laat zien dat de marktwerking niet de regulerende werking heeft die er door velen aan wordt toegeschreven? De markt kent geen ethiek, de rol van de overheid is dan ook zorg te dragen dat kwetsbare waarden worden beschermd. In het geval van de visserij dient de overheid dus onze natuurlijke rijkdommen te beschermen. Bent u bereid het subsidiebeleid hierop kritisch te herzien?

Tijdens de Biodiversiteitstop in Nagoya is een van de afgesproken doelen dat alle subsidies die de biodiversiteit schade toebrengen in 2020 afgeschaft zijn. Onderschrijft de staatssecretaris dat subsidies aan een sector die verantwoordelijk is voor het overbevissen van 88% van de visbestanden, een subsidie is die de biodiversiteit schade toebrengt? Zo ja, op welke manier bent u voornemens deze subsidies af te schaffen? Zo neen, waar baseert u dat op?

Vorige maand is een wetenschappelijk rapport verschenen waaruit blijkt dat het afschaffen van subsidies op de visserij in de Noordzee de visserij juist winstgevender maakt . Door het afschaffen van subsidies nam niet alleen de winst toe, ook commerciële interessante soorten. Zoals kabeljauw en haring, namen toe in biomassa. Welke beleidsconclusies bent u bereid hieruit te trekken?

Ook is er in opdracht van het Europees parlement een rapport over de garnalenvisserij in de Noordzee geschreven . Op dit moment wordt de markt overspoeld met garnalen en krijgen vissers een te lage prijs. De historische context van de overmaat aan garnalen op de markt, is het feit dat vissoorten als kabeljauw en wijting onder de sterke visserijdruk behoorlijk zijn teruggelopen. Om quota te sparen zijn veel vissers destijds overgestapt op garnalen; daar waren er immers genoeg van. Dit is echter wel een schoolvoorbeeld van "fishing down the food web", zoals door de meest vooraanstaande visserijbioloog ter wereld, Daniel Pauly, al jaren geleden is geschetst. Je haalt de dieren die bovenaan de voedselketen staan, zoals kabeljauw, eruit en gaat dan verder de keten af. Dat er nu zoveel garnalen zijn, komt doordat de predatoren allang zijn weggevangen. De vissers vangen nu steeds grotere hoeveelheden, er komen steeds meer vissers bij, de prijs wordt lager en er treedt een neerwaartse spiraal op die alleen kan worden doorbroken door de overcapaciteit aan te pakken. En hoe gaat we dat nu concreet doen? Graag een reactie van de staatssecretaris.

Het probleem van de garnalenvloot is dat er teveel boten zijn, die ook nog eens de bodem verwoesten en gigantische bijvangsten hebben. Zo blijkt uit het rapport dat maar 21 % van de totale vangsten (21% van in totaal 182.000 ton) in 2005 op het bord van de consument belandt. Maar liefst 78% (140.600 ton) wordt weer (half)dood overboord gegooid. En om dit even in perspectief te plaatsen, deze omvang staat gelijk aan het gewicht van 35.000 olifanten. Dat het nu zo goed gaat met garnalen wil niet zeggen dat het systeem gezond is en dat we vooral massaal garnalen moeten wegvissen. De leden van de fractie van de Partij voor de Dieren willen de staatssecretaris nog maar eens herinneren aan de aangenomen motie Ouwehand die discards wil uitbannen. Is de staatssecretaris bereid in geest van de motie continu in Europa commissaris Damanaki te steunen in haar voorstellen om discards uit te bannen?

^[1] Heymans JJ, Mackinson S, Sumaila UR, Dyck A, Little A (2011) The Impact of Subsidies on the Ecological Sustainability and Future Profits from North Sea Fisheries. PLoS ONE 6(5): e20239. doi:10.1371/journal.pone.0020239
^[2]http://www.cfp-reformwatch.eu/wp-content/uploads/2011/05/pe460041_en.pdf