Inbreng SO Anti­bi­o­ti­ca­ge­bruik en resis­tentie

Inbreng Partij voor de Dieren SO Antibioticaresistentie

De leden van de fractie van de Partij voor de Dieren willen graag enkele vragen stellen over het gebruik van antibiotica en de toenemende antibioticaresistentie in Nederland.

De leden van de fractie van de PvdD herinneren zich nog de woorden van het vorige kabinet “wij zullen op EU-niveau bepleiten dat het gebruik van 3e en 4e generatie cephalosporinen en quinolonen verdergaand verboden wordt. Tevens zullen wij onderzoeken of en hoe het mogelijk is om, vooruitlopend op deze Europese aanscherpingen, op nationaal niveau dwingender te kunnen optreden” (KS 22112 nr. 1299). Hoe heeft het kabinet onderzocht of het mogelijk is om op nationaal niveau dwingender te kunnen optreden? Wat zijn de uitkomsten geweest van het onderzoek? Kan het kabinet aangeven hoeveel derde en vierde generatie middelen er in 2011 en 2012 in Nederland zijn gebruikt? Is dit kabinet bereid om in Europees verband een verbod op het gebruik van derde en vierde generatie middelen te bewerkstelligen? Graag een reactie.

De leden van de fractie van de Partij voor de Dieren willen weten of het kabinet erkent dat antibioticaresistentie in Nederland nog steeds oploopt? Erkent het kabinet dat na Hongarije, Spanje, België en Portugal, Nederland het meest gebruikte antibioticaland van de EU is? Erkent het kabinet dat ten aanzien van de antibioticareductie Nederland nog een lange weg te gaan heeft? Graag een reactie

De leden van de fractie van de Partij voor de Dieren zijn verheugd dat voedselveiligheid een onderdeel is van het antibioticabeleid. De leden van de fractie van de PvdD maken zich echter zorgen over de nonchalance waarmee de staatssecretaris van Economische Zaken en de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport de risico’s van bacteriën in vlees wegwuiven. Kan de minister aangeven hoeveel meldingen er de laatste drie jaar bij de huisarts zijn geweest als gevolg van het eten van besmet vlees? Kan de minister aangeven hoeveel ziekenhuisopnamen er de laatste drie jaar zijn geweest als gevolg van het eten van besmet vlees? Is de minister alsnog bereid om met de staatssecretaris van Economische Zaken de consument actief te waarschuwen en voor te lichten op risico’s van ESBL, Salmonella en andere resistente bacteriën in het vlees? Zo ja, op welke termijn en op welke wijze? Zo nee waarom niet? Is de minister bereid om nieuwe resistente bacteriën in een vroeg stadium op te sporen en aan te pakken? Zo ja, op welke termijn en op welke wijze? Zo nee, waarom niet?

De leden van de fractie van de PvdD hebben kennis genomen van het bericht ‘Hoge zinkgehalten veroorzaken multiresistentie (Bron: http://www.boerderij.nl/Varkenshouderij/Nieuws/2013/8/Hoge-zinkgehalten-veroorzaken-multiresistentie-1332754W/). Erkent de minister dat zink in veevoer multiresistentie kan veroorzaken? Kan de minister aangeven wat het gehalte van zink in het veevoer in Nederland is, uitgewerkt naar diersoort? Is de minister bereid tot een verbod op de verkoop van voedsel met bacteriën die resistent zijn voor carbapenem-antibiotica? Zo ja, op welke termijn? Zo nee, waarom niet?

De leden van de fractie van de PvdD hebben kennis genomen van het proefschrift van Cindy Dierikx, veterinair microbioloog in opleiding bij het Centraal Veterinair Instituut (CVI), onderdeel van Wageningen UR, wat over het vóórkomen van resistente bacteriën in vleeskuikens gaat. Hieruit bleek dat in 94% van het kippenvlees in verschillende winkels in Nederland ESBL-producerende bacteriën zitten. De leden van de fractie van de PvdD maken hieruit op dat pluimveevlees een bron voor de mens kan zijn. Deelt de minister de mening van de leden van de fractie van de PvdD? Zo nee, waarom niet? Uit een onderzoek van Team Vier blijkt dat 75% van de huisartsen zich zorgen maakt om het antibioticagebruik in de pluimveehouderij en dat 86% van de huisartsen vindt dat supermarkten het gangbaar pluimveevlees zouden moeten vervangen met een alternatief. Deelt de minister de mening van de huisartsen? Is de minister bereid tot een verbod op de verkoop van gangbaar pluimveevlees die besmet zijn met ESBL? Zo ja, op welke termijn? Zo nee, waarom niet?

De leden van de fractie van de PvdD hebben er kennis genomen dat tenminste negen ziekenhuizen geen plofkip meer serveren in hun ziekenhuis vanwege het slechte dierenwelzijn en het hoge antibioticagebruik bij plofkip (Bron: http://www.wakkerdier.nl/wakker-dier-persberichten/negen-ziekenhuizen-stoppen-met-serveren-plofkip). Kan de minister aangeven hoeveel ziekenhuizen er tot op heden gangbaar pluimveevlees uit het menu hebben geweerd vanwege de ESBL-bacterie? Is de minister van mening dat patiënten in ziekenhuizen die deze maatregel niet nemen, ook recht hebben op veilig voedsel? Is de minister bereid om de andere ziekenhuizen aan te sporen om ook gangbaar pluimveevlees uit het menu te weren? Zo ja, op welke termijn en op welke wijze? Zo nee, waarom niet?

De leden van de fractie van de Partij voor de Dieren willen graag een overzicht van de mate waarin antibioticaresistentie, als gevolg van het antibioticagebruik in de veehouderij, een probleem is in de verschillende lidstaten van de Europese Unie en daarbuiten. Is de minister bereid om dit overzicht te geven? Zo nee, waarom niet?

De leden van de fractie van de PvdD zijn bezorgd over het aantal MRSA-besmettingen van veehouders en hun familie of personeel. De leden van de fractie van de PvdD willen graag dat er een uniform beleid komt om humane besmettingen met MRSA vanuit de veehouderij in ziekenhuizen te voorkomen. Kan de minister aangeven hoe vaak MRSA en ESBL-producerende bacteriën zijn vastgesteld bij veehouders en/of hun familie en/of hun personeel in de afgelopen twee jaar? Welke medische kosten zijn er in 2010, 2011 en 2012 gepaard gegaan met MRSA en ESBL screening en behandeling? Zijn deze kosten gestegen ten aanzien van voorgaande jaren? Is de minister bereid om een protocol op te stellen voor een uniform preventiebeleid in ziekenhuizen ten aanzien van MRSA en ESBL? Zo ja, op welke termijn en op welke wijze? Zo nee, waarom niet? Kan de minister aangeven welke medische kosten in 2011 en 2012 er gepaard zijn gegaan met het ‘search and destroy system’ waardoor beroepsrisicodragers in aanmerking komen voor screening op v-MRSA en een separate opname in ziekenhuizen? Zo nee, waarom niet?

De leden van de fractie van de PvdD hebben vernomen dat de NVWA onderzoek heeft gedaan naar de gevolgen voor de volksgezondheid van E-coli, Klebsiella en streptokokken. De leden van de fractie van de PvdD willen van de minister weten wanneer zij de resultaten van dit onderzoek gaat delen met de Kamer? Zo ja, op welke termijn?

De leden van de fractie van de PvdD willen tevens enkele vragen stellen over de resistente schimmels die, net als resistente bacteriën, een grote bedreiging voor de volksgezondheid vormen. Deze leden hebben hier al eerder vragen over gesteld (Tweede Kamer, vergaderjaar 2012-2013, aanhangsel 2865).

In de antwoorden op deze vragen bevestigde de minister dat de schimmel Aspergillus fumigatus verschillende ziekten kan veroorzaken bij de mens, zoals longontsteking. Patiënten lopen deze Aspergillusziekten op door inademing van sporen vanuit de omgeving. De behandeling van patiënten is veel lastiger als de schimmel resistent is. Op basis van gegevens van onderzoekers wordt geschat dat tussen 30 en 50 patiënten per jaar in Nederland overlijden met een resistente Aspergillusschimmel, zo antwoordde de minister toen. De leden van de fractie van de Partij voor de Dieren vinden dit zeer zorgwekkend. Tevens erkende de minister dat het gebruik van azolen in de leefomgeving resistentie kan veroorzaken bij de Aspergillusschimmel. Azolen worden onder andere gebruikt als werkzame stoffen in (dier)geneesmiddelen, bestrijdingsmiddelen, biociden en in cosmetica. Het moleculaire werkingsmechanisme van de voor medische toepassingen gebruikte triazolen is vergelijkbaar met vijf typen fungiciden, namelijk tebuconazool, epoxiconazool, difenoconazool, bromuconazool en propiconazool, gaf de minister desgevraagd toe.

De minister was echter niet bereid om maatregelen te treffen om de genoemde stoffen, die volgens onderzoekers van de Radboud Universiteit zeer waarschijnlijk de oorzaak zijn van de gevaarlijke resistente schimmels (http://www.umcn.nl/OverUMCstRa... ), aan banden te leggen. Hierbij schermde de minister met het argument dat niet onomstotelijk wetenschappelijk bewezen is dat de vijf genoemde fungiciden de oorzaak zijn van de resistente schimmel. De minister geeft echter ook toe dat dit niet is uitgesloten. De leden van de fractie van de Partij voor de Dieren verwijzen naar het grote drama dat optrad toen de Q-koorts epidemie veel te laat werd aangepakt. Ongeveer 25 mensen zijn door deze ziekte overleden, duizenden zijn ziek geworden en nog steeds kampen honderden mensen in ons land met chronische Q-koorts, waardoor veel van hen arbeidsongeschikt zijn geworden. De evaluatiecommissie onder leiding van de heer Van Dijk oordeelde vernietigend over de afwachtende houding van het kabinet die weigerde maatregelen te nemen omdat ze vonden dat er eerst onomstotelijk wetenschappelijk bewijs moest zijn voor de oorzaak van de humane ziektegevallen. En werden er veel te laat maatregelen genomen om de bevolking in Nederland te beschermen tegen deze epidemie.

De leden van de fractie van de Partij voor de Dieren citeren uit dit rapport: “LNV bleef wijzen op het gebrek aan wetenschappelijk bewijs van causaliteit. Dat was in Haar perceptie noodzakelijk vanwege te verwachten juridische toetsing van maatregelen. Dat beide ministeries aan deze principieel verschillende ‘aanvliegroutes’ vasthielden, heeft vertragend gewerkt op de uitwerking van maatregelen en oogde naar buiten, in de communicatie naar betrokkenen , verwarrend”. (Bron: Van verwerping tot verheffing; Q-koortsbeleid in Nederland 2005-2010, Evaluatiecommissie Q-koorts, p. 110). De leden van de fractie van de Partij voor de Dieren constateren de minister nu dreigt om in dezelfde valkuil te vallen: wachten met het nemen van beschermende maatregelen omdat er nog geen sluitend wetenschappelijk bewijs zou zijn. Deze leden wijzen erop dat in gevallen waarin de volksgezondheid wordt bedreigd, het voorzorgsbeginsel leidend moet zijn. Een redelijk vermoeden van de oorzaak van een levensbedreigende ziekte moet genoeg zijn om maatregelen te nemen om deze oorzaak weg te nemen. Graag een reactie van de minister hierop, is zij het met deze stelling eens, en zo niet, kan zij aangeven hoe zij dat verantwoordt?

Bovendien wijzen de leden van de fractie van de Partij voor de Dieren erop dat er wel degelijk genoeg wetenschappelijke literatuur is die een zeer sterk verband legt tussen de vijf fungiciden en de resistentie van de Aspergillusschimmel, zoals de Maranrapportage van 2012 (Bron: http://www.swab.nl/swab/cms3.nsf/uploads/E8426668DC9BC944C1257A24006252DE/$FILE/Nethmap_Maran_2012.pdf). De minister wees er in haar eerdere antwoorden over deze kwestie op dat het onbekend is welke toepassing van de genoemde fungiciden verantwoordelijk is voor het ontstaan van resistentie. Dat mag zo zijn, maar dat heeft geen consequenties voor het verzoek van de leden van de fractie van de Partij voor de Dieren om deze fungiciden van de markt te halen. Dat verzoek houdt namelijk in dat geen enkele toepassing van deze fungiciden meer toegestaan zou mogen zijn in ons land. Deze leden doen nogmaals een dringend verzoek op de minister om deze fungiciden per direct van de markt te halen, en krijgen hierop graag een reactie, waarin ook het voorzorgsbeginsel meegenomen wordt.

De leden van de fractie van de Partij voor de Dieren willen tevens graag weten of het rapport dat Royal HaskoningDHV deze zomer op zou leveren inderdaad al opgeleverd is, en zo ja, of of het kabinet bereid is dat rapport per ommegaande aan de Kamer te doen toekomen. Heeft RoyalHaskoningDHV de vraag kunnen beantwoorden of biociden en/of bestrijdingsmiddelen een rol spelen bij de resistentie van schimmels tegen azolen? Zo ja, welke consequenties verbindt de minister daaraan?

De Kamer wacht nog steeds op een plan van aanpak voor de problematiek van resistentie voor schimmels voor azolen in de landbouw. Deze aanpak is vanaf 2010 herhaaldelijk toegezegd door het kabinet (Tweede Kamer, vergaderjaar 2009–2010, Aanhangsel 3271, Kamerstuk 28286 nr. 536 en Kamerstuk 27858, nr. 146). Tot op heden is er echter helemaal niets gebeurd, behalve dan het uitzetten van het genoemde onderzoek dat op dit moment al klaar zou moeten zijn. De leden van de fractie voor de Partij voor de Dieren vinden het zeer zorgwekkend dat het kabinet het nalaat om de bedreiging die de toenemende resistentie van schimmels voor de volksgezondheid betekent, aan te pakken, en willen graag een doortastende aanpak van het kabinet zien op dit punt. Graag een reactie, wanneer kan de Kamer dit plan van Aanpak verwachten?