Inbreng SO Mili­euraad van 4 maart 2016

Inbreng Partij voor de Dieren Schriftelijk Overleg Milieuraad van 4 maart 2016

De leden van de fractie van de Partij voor de Dieren hebben met belangstelling kennis genomen van de geannoteerde agenda en de overige geagendeerde stukken. Zij willen graag nog enkele vragen stellen.

Hormoonverstorende stoffen
Hormoonverstorende stoffen zitten in allerlei producten, zoals in cosmetica, verpakkingen en landbouwgif. En ze vormen een groot gevaar voor de volksgezondheid en ecosystemen. Al in 2009 beloofde de Europese Commissie deze giffen zo snel mogelijk uit te faseren en om uiterlijk in 2013 criteria daarvoor te publiceren. Die criteria zijn er nog steeds niet. Er is volgens de leden van de PvdD-fractie alle reden om aan te nemen dat dat is om multinationals te vriend te houden en om het vrijhandelsverdrag TTIP niet in gevaar te laten komen.

Er is de afgelopen jaren een aantal moties over dit onderwerp aangenomen, ook van de leden van de Partij voor de Dieren-fractie: er moet snel een aanpak komen om hormoonverstorende stoffen zo snel mogelijk uit te faseren. Dat vindt niet alleen de Tweede Kamer en het Europees Parlement, dat vindt de Europese rechter ook. In een rechtszaak die Zweden heeft aangespannen en waar Nederland zich bij aan heeft gesloten, heeft de rechter gezegd: de Europese Commissie had al lang met criteria moeten komen om hormoonverstorende stoffen uit te bannen. Die moeten er nu zo snel mogelijk alsnog komen. De impact assessment die momenteel uitgevoerd wordt is geen reden om die criteria niet op te stellen.

Deelt de staatssecretaris de mening van de leden van de fractie van de Partij voor de Dieren dat het onbestaanbaar is dat de Europese Commissie nog geen gehoor heeft gegeven aan de uitspraak van de rechter? Dat zij blijft inzetten op de ‘impact assessment’, om te kijken wat eventuele gevolgen voor de economie zijn van een verbod of andere maatregelen. Daarmee verzamelt de ECin feite een hoop argumenten om stoffen niet te verbieden, omdat dat schadelijke economische gevolgen zou hebben. De rechter heeft ook geoordeeld dat er geen enkele juridische basis is voor deze impact assessment.

Dank voor de inzet van de staatssecretaris om tijdens de komende Milieuraad duidelijk aan te dringen om gevolg te geven aan de uitspraak van de rechter. Dat betekent naar de mening van de leden van de PvdD-fractie dat de route van de impact assessment wordt verlaten en dat nu gewoon haast wordt gemaakt met het publiceren van de criteria. De leden van de PvdD-fractie wijzen erop dat er in 2013 al criteria zijn opgesteld. Dat conceptrapport is nog altijd gewoon op het internet te vinden (http://www.environmentalhealthnews.org/ehs/news/2013/pdf-links/2013.06.11%20EDC_Recommendation%20Commission%20Draft.pdf), en kan snel omgezet worden in beleid. Er is geen enkele reden waarom de criteria niet onmiddellijk gepubliceerd zouden kunnen. Is de staatssecretaris bereid de Europese Commissie op te roepen dit inderdaad te doen, conform de aangenomen motie Ouwehand (KS 21501-08 nr 550)?

De leden van de PvdD-fractie wijzen er op dat het opstellen van criteria alleen nog niet genoeg is, het is ook zaak om zo snel mogelijk beleid te ontwikkelen om alle hormoonverstorende stoffen zo snel mogelijk uit te faseren. Is de staatssecretaris het met deze leden eens dat dit beleid uit zal moeten gaan van het voorzorgsbeginsel en is zij bereid te pleiten voor de beleidsoptie die het dit risico’s voor de volksgezondheid en ecosystemen zo veel mogelijk beperken? Wil de Staatssecretaris zich -conform de input van Nederland op de EU EDC roadmap- tijdens de Milieuraad uitspreken voor het voorzorgsbeginsel? En wil de Staatssecretaris zich tijdens de Milieuraad nadrukkelijk uitspreken -conform de input van Nederland op de EU EDC Roadmap- tegen het mee laten wegen van "potency" in het bepalen van de criteria? En wil de Staatssecretaris -conform de input van Nederland op de EU EDC Roadmap- zich nadrukkelijk uitlaten voor de zogenaamde "hazard based" benadering tijdens de Milieuraad? Zo nee, waarom niet?

In de Roadmap is optie 3 voor de criteria de beste weg om te bewandelen voor de Commissie en optie A van de beleidsopties. Zal de Staatssecretaris zich hard maken voor deze opties tijdens de Milieuraad? Zo nee, waarom niet?

Kan de staatssecretaris uiteenzetten welke druk er ook vanuit andere ministeries, zoals het ministerie van VWS, wordt uitgeoefend op de Europese Commissie en andere lidstaten om snel tot een effectieve uitfasering van hormoonverstorende stoffen te komen? Zal de minister van Volksgezondheid dit onderwerp bijvoorbeeld agenderen in de Raad Werkgelegenheid, Sociaal Beleid, Volksgezondheid en Consumentenzaken van 7 maart a.s.? Zo nee, waarom niet?

Klimaat – uitkomsten klimaatakkoord Parijs
De staatssecretaris moet aan de bak. Aan haar de eer en de zware taak om de uitkomsten van Parijs om te zetten in werkbaar Europees beleid, of daar althans een begin mee maken.

Ze zet in op een wereldwijde prijs voor CO2. Hartstikke goed. Natuurlijk moet de vervuiler betalen. ‘Koolstof het systeem uit beprijzen’, zegt ze. Wat de leden van de Partij voor de Dieren-fractie betreft doen we dat via een belasting op CO2, niet via een handelssysteem, want rechten om te vervuilen bestaan niet, en zijn dus ook zeker niet iets wat je kan verkopen… De leden van de PvdD-fractie vragen ten eerste naar de implicaties van Parijs voor het nationale beleid. Zij zien graag dat de staatssecretaris zich in het kabinet dan ook heel hard inzet op het sluiten van de Nederlandse kolencentrales. En dat we ook in Nederland eindelijk werk gaan maken van een radicale vergroening van ons belastingstelsel. Alleen door zelf het goede voorbeeld te geven krijg je immers anderen mee. Graag een reactie, wat gaat de staatssecretaris zelf concreet doen, dit halfjaar? Want een land dat al in september werd veroordeeld voor het niet nakomen van internationale klimaatverdragen maar nog steeds geen maatregelen heeft genomen ook aan het vonnis van de rechter te voldoen is als ambitieuze voorzitter van de EU op het gebied van klimaat toch nauwelijks serieus te nemen. Ook in het Europees Semester moet er worden ingezet op vergaande fiscale vergroening. De Europese Commissie drong vorig jaar al aan hierop. Nederland heeft daar niets meer gedaan. De leden van de PvdD-fractie verwachten een andere houding van deze staatssecretaris op dit punt, graag een reactie.

Het klimaatakkoord van Parijs is enthousiast onthaald, vooral omdat er in ieder geval iets ligt. Niet omdat de inhoud zelf reden geeft voor veel optimisme. We kennen allemaal de mankementen, die onder andere gaan over het niet opnemen van grote vervuilers als vliegverkeer, scheepvaart en vooral ook de landbouw. Over het te vrijblijvende karakter van het verdrag. En over het feit dat de nationale reductiebeloftes (INDCs: Intended Nationally Determined Contributions) ernstig tekort schieten om het tweegradendoel te halen, terwijl we weten dat 2 graden opwarming al catastrofaal zal zijn. Ook de Europese landen hebben te weinig toegezegd. Gaat de staatssecretaris aandringen op een snelle review van de Europese beloftes en die koppelen aan het klimaat- en energiepakket voor 2030? Welke plannen heeft zij voor het zekerstellen van klimaatfinanciering op EU niveau? En, wanneer zal Nederland zelf het akkoord ratificeren?

EU-pakket circulaire economie
De leden van de Partij voor de Dieren fractie zien in het EU-pakket voor circulaire economie geen ambitieuze doelen voor recyceling. Geen plan voor het verduurzamen van voedselproductie en consumptie, geen doelstellingen om voedselverspilling tegen te gaan. Geen fiscale prikkels om duurzame productie en consumptie aan te jagen. De winningsfase van grondstoffen wordt niet eens meegenomen, terwijl dat natuurlijk is waar de cirkel begint. Niet het verplicht stellen van repareerbaarheid van een product, maar slechts informatie geven over de repareerbaarheid ervan… Ga zo maar door.

De Europese Commissie zet met het ‘EU-pakket circulaire economie’ in op business as usual. Op het fossiele, lineaire productie-consumptie-afval proces, dat zo min mogelijk kost en zo veel mogelijk winst oplevert voor bedrijven, en de aarde onbewoonbaar maakt.

Een duurzame economie, die past binnen de draagkracht van de aarde en mededogen komt daarmee geen stapje verder.

We wisten al toen het vorige pakket door de toen nieuwe Europese Commissie werd ingetrokken dat we niets ambitieus moesten verwachten, maar wat er nu gepresenteerd is slaat toch wel alles.

Is de staatssecretaris dat met de leden van de PvdD-fractie eens? Dit pakket houdt de toekomst tegen, in plaats van deze te verwelkomen en te faciliteren. Dat moeten we niet willen. Is de staatssecretaris bereid de Europese Commissie terug naar de tekentafel te sturen? Zo nee, waarom niet?