Inbreng Schrif­telijk Overleg Minis­te­riële regeling kunst­stof­pro­ducten voor eenmalig gebruik

Schriftelijk overleg - Ministeriële regeling kunststofproducten voor eenmalig gebruik

11 april 2022

De leden van de Partij voor de Dieren-fractie hebben met interesse kennisgenomen van de voorliggende Regeling over kunststofproducten voor eenmalig gebruik en hebben hierbij nog enkele vragen en opmerkingen.

De leden van de Partij voor de Dieren-fractie zijn een groot voorstander van hergebruik de norm maken. Dit is ontzettend belangrijk om zwerfafval tegen te gaan en om te komen tot een circulaire economie, waarbij er veel zuiniger wordt omgegaan met grondstoffen. In Nederland valt Overshoot Day – de dag waarop we de natuurlijke grondstoffencapaciteit van de aarde voor het betreffende jaar overschrijden – dit jaar op 12 april 2022. Dat is morgen. Alles wat we de rest van het jaar consumeren doen we ten laste van komende generaties. Het is dus van groot belang dat we zuinig omgaan met grondstoffen en hergebruik kan hierin een rol spelen. In dit kader is het goed dat er middels deze Regeling eindelijk stappen worden genomen om hergebruik meer te stimuleren. Wat de leden betreft is het echter zeer jammer dat er een uitzondering mogelijk blijft op het verbod op het gebruik van wegwerpbekers en voedselverpakkingen voor consumptie ter plaatse. Deze uitzondering geldt wanneer de bekers en voedselverpakkingen ter plaatse worden ingezameld en aangeboden voor hoogwaardige recycling. De leden vragen zich af of er studies zijn die de haalbaarheid van deze hoogwaardige recycling aanpak ondersteunen? Wat gaat de staatssecretaris doen om ervoor te zorgen dat zo min mogelijk exploitanten gebruik maken van de uitzondering? En hoe zal er worden gehandhaafd op het behalen van het inzamelingspercentage? Hoewel de uitzondering enkel mogelijk is bij hoogwaardige recycling, is hergebruik altijd een betere manier van omgaan met grondstoffen dan recycling. Hoe kijkt de staatssecretaris naar deze uitzondering in het kader van de constatering van het PBL dat er een intensivering van het circulaire-economiebeleid nodig is en dat er momenteel nog teveel focus is op recycling?[1] Is de staatssecretaris het met de leden eens dat de uitzondering op het verbod kenmerkend is voor de focus op recycling van dit kabinet? Zo nee, waarom niet?

De leden van de Partij voor de Dieren-fractie lezen dat in de Regeling is bepaald dat wegwerpbekers en voedselverpakkingen voor onderweg niet meer gratis mogen worden verstrekt en dat er een herbruikbaar alternatief (gratis) beschikbaar moet zijn. Betekent dit dat de consument bij elke consumptie een herbruikbaar alternatief krijgt aangeboden, of moet de consument hier zelf actief om vragen? Hoe worden ondernemers gestimuleerd om het richtbedrag te gaan toepassen? En hoe wordt ervoor gezorgd dat het bedrag voor wegwerpbekers en voedselverpakkingen daadwerkelijk wordt geïnvesteerd in herbruikbare alternatieven? Hoe gaat de staatssecretaris het ongewenste effect tegen dat ondernemers hun producten goedkoper maken, waardoor er onderaan de streep niet extra wordt betaald voor een wegwerpbeker of verpakking en de consument dus niet wordt gestimuleerd om te kiezen voor herbruikbare alternatieven, zoals de Regeling beoogt? Hoeveel procent van de mensen verwacht de staatssecretaris dat er gebruik zal maken van de mogelijkheid om een eigen herbruikbare beker en/of voedselcontainer mee te nemen? Is de staatssecretaris tevreden met dit percentage? Zijn er onderzoeken dat een bring your own alternatief voldoende bereik heeft bij de consumenten? Klopt het dat onder het herbruikbare alternatief ook een statiegeldsysteem valt - waarbij consumenten statiegeld betalen voor herbruikbare bekers en voedselcontainers en dit statiegeld bij inlevering weer terugkrijgen - zoals bijvoorbeeld in Wageningen al het geval is?[2] Welke rol ziet de staatssecretaris voor zichzelf om dit soort statiegeldsystemen te stimuleren? Is de staatssecretaris bereidt om ondernemers uitdrukkelijk op deze mogelijkheid te wijzen en hen bij het opzetten van een dergelijk statiegeldsysteem te ondersteunen?

De leden van de Partij voor de Dieren-fractie lezen in de kabinetsbrief[3] over de Conceptregeling dat op basis van de evaluatie in 2024 kan worden besloten of het gebruik van eenmalige wegwerpbekers en/of voedselverpakkingen op termijn helemaal zal worden verboden – dus zonder uitzondering – en of het bedrag voor wegwerpbekers en voedselcontainers voor onderweg bindend wordt. In de kabinetsbrief[4]

over de definitieve Regeling is enkel terug te lezen dat op basis van een evaluatie in 2024 wordt besloten of een bindend bedrag alsnog nodig blijkt. Klopt het dat er in 2024 dus niet meer zal worden bekeken of er wordt overgegaan op een volledig verbod op wegwerpbekers en voedselverpakkingen ter plaatse? Zo ja, waarom is dit het geval? Zo nee, hoe zit dit dan?

[1] https://www.pbl.nl/nieuws/2022...

[2] https://www.gelderlander.nl/wa...

[3] Kamerstuk 30872, nr. 269, d.d. 26 oktober 2021

[4] Kamerstuk 30872, nr. 274, d.d. 29 maart 2022