Inbreng SO over het verbod op ingrepen in de pluim­vee­sector

Schriftelijk Overleg over de uitvoering van de motie van de leden Ouwehand en Van Dekken over het verbod op ingrepen in de pluimveesector

De leden van de fractie van de Partij voor de Dieren hebben kennis genomen van de brief van de staatssecretaris aangaande de uitvoering van de motie Ouwehand (PvdD) / Van Dekken (PvdA) waarin de regering verzocht wordt de vrijstelling van het verbod op ingrepen in de pluimveesector tot 2021 te herroepen en het verbod op 1 januari 2015 onherroepelijk van kracht te laten worden. Zij hebben hier nog enkele vragen over.

De leden van de PvdD-fractie zijn verheugd dat de staatssecretaris mede met het oog op dierenwelzijn tot een pluimveehouderij zonder ingrepen wil komen. In de vee-industrie moeten kippen voor de laagst mogelijke kostprijs zo snel mogelijk groeien en zoveel mogelijk produceren. Dit gaat ten koste van het dierenwelzijn. Doordat er in overvolle stallen voor dieren niets te beleven is, lijden dieren aan stress en vertonen ze ernstig gestoord gedrag. Hierdoor worden dieronvriendelijke ingrepen zoals snavelkappen toegepast.

De leden van de PvdD-fractie constateren dat hun aangenomen motie in ieder geval voor een deel wordt uitgevoerd. De overgangstermijn voor de pluimveesector zal verkort worden en niet meer tot 2021 duren. Zij merken op dat dit ook meer dan terecht is, aangezien het Ingrepenbesluit al in 1996 bekend was en vanaf 2001 de verboden tot op heden maar liefst drie maal uitgesteld zijn. De sector weet zodoende al meer dan zestien jaar dat er een verbod komt op de ingrepen. Hoe beoordeelt de staatssecretaris de opvallende traagheid van de sector om hun huisvestingsysteem, management en fokkerij aan te passen aan de nieuwe normen die zij al zestien jaar geleden kenden? De leden van de PvdD-fractie betreuren het zeer dat dit verbod op ingrepen niet per 2015 zal gaan gelden voor het kappen van snavels bij kippen en kalkoenen en het verwijderen van een deel van de achterste teen bij hanen, en dat deze sector daarmee een verdere verlenging van de overgangstermijn van drie jaar krijgt. Kan de staatssecretaris bevestigen dat een groot deel van de problemen in deze sector opgelost kan worden te investeren in kwaliteitsproductie door minder dieren te houden op hetzelfde oppervlak, door de dieren meer afleiding te geven en door ze uitloop naar buiten te bieden? Deelt zij de mening van de leden van de PvdD-fractie dat er een hogere percentage integraal duurzame stallen zou zijn gerealiseerd als de overheid het verbod op ingrepen niet telkens had uitgesteld? Zo nee, waarom niet? Op welke termijn en op welke wijze wil zij ervoor zorgen dat er geen huisvestingssystemen meer in Nederland bestaan waarbij het nodig is om delen van de te houden dieren af te knippen of weg te laseren om er dieren in te houden?

De staatssecretaris geeft aan dat er nog geen alternatief is voor het verwijderen van de achterste tenen bij hanen gezien de risico's voor moederdieren in de vleesvermeerdering. Aan welke criteria dienen de alternatieven voor het verwijderen van de achterste tenen bij hanen te voldoen volgens de staatssecretaris? Wat gaat zij doen om de sector haast te laten maken met het beëindigen van deze ingreep? Hoe beoordeelt de staatssecretaris de traagheid van de sector om met alternatieven te komen terwijl zij daarvoor meer dan zestien jaar de tijd hebben gekregen (in 1996 was bekend dat er een verbod op deze ingreep zou komen)?

De leden van de PvdD-fractie constateren dat wederom wordt ingezet op een foktraject om een enkel onderdeel van het dier zo aan te passen dat het dier in de bestaande huisvestingssystemen gehouden kan worden. Deze leden wijzen erop dat dit al jaren de bestaande praktijk is, waarbij dieren selectief op een klein aantal eigenschappen worden geselecteerd, wat weer ten koste gaan van onder andere de weerbaarheid van dieren tegen ziekten. Deelt de staatssecretaris de mening dat het nu tijd is om de omstandigheden aan te passen aan de behoeften van het dier, en om uitsluitend robuuste rassen te fokken? Deelt de staatssecretaris de mening van de leden van de PvdD-fractie dat de fokkerij gericht moet zijn op het fokken van gezonde en weerbare kippen in plaats van een zo hoog mogelijke productie binnen de bestaande verouderde systemen?

De leden van de PvdD-fractie vinden dat kippen gehuisvest en verzorgd moeten worden in overeenstemming met hun aard en gedrag. Deelt de staatssecretaris de mening dat voor het welzijn van hennen, hanen en kalkoenen uitgegaan dient te worden van het soorteigen gedrag van de dieren? Uit diverse rapporten (WUR: Effect van bezettingsdichtheid op (de ontwikkeling van) het paargedrag en de technische resultaten bij vleeskuikenouderdieren, april 2011) is gebleken dat snavelpikken en kannibalisme een gevolg is van het niet kunnen uitvoeren van natuurlijk gedrag. Onder natuurlijk gedrag wordt scharrelen en het nemen van een stofbad verstaan. De leden van de PvdD-fractie zijn van mening dat het uitvoeren van natuurlijk gedrag alleen maar mogelijk als pluimvee de mogelijkheid heeft tot een vrije uitloop. Erkent de staatssecretaris de conclusies van de WUR en welke consequenties verbindt zij hieraan? De leden van de PvdD-fractie hebben kennis genomen van het rapport “Van Kuiken tot Kip” wat in 2011 door de WUR is gepubliceerd. Hierin is weergegeven dat om pikkerij te voorkomen, afleiding moet worden gegeven door middel van een buitenuitloop. Is de staatssecretaris bereid om wettelijke eisen te stellen aan huisvesting door het invoeren van een vrije buitenuitloop voor pluimvee? Zo nee, waarom niet?

Is de staatssecretaris tevreden over de gangbare huisvestingssystemen voor kippen in de vee-industrie? Welke elementen van deze gangbare huisvestingssystemen vindt de staatssecretaris acceptabel en welke niet? Wat vindt de staatssecretaris ervan dat het fokprogramma in de legkippensector de afgelopen jaren gericht was op selectie van kippen die extreem veel eieren leggen? Hoe beoordeelt zij dit in het ligt van het dierenwelzijn? Graag een reactie.

Naast het voorkomen van ongerief bij kippen om het welzijn te verbeteren, dienen kippen ook positief, natuurlijk gedrag te vertonen als welzijnsindicatie. Kan de staatssecretaris de leden van de PvdD-fractie een aantal voorbeelden geven van natuurlijk, positieve gedrag bij kippen in de vleeskuiken- en leghennenindustrie? Zo nee, hoe beoordeelt de staatssecretaris dit? Hoe beoordeelt de staatssecretaris bijvoorbeeld het feit dat de kippen in de intensieve veehouderij hun vleugels niet kunnen uitslaan omdat zij te dicht op elkaar leven? Is de staatssecretaris van mening dat de groepsgrootte van kippen moet worden beperkt? Zo ja, op welke manier zal zij er voor zorgen dat de kippenhouderij in snel tempo dusdanig wordt omgevormd dat er geen dieren meer gehouden worden in dergelijke stressvolle omstandigheden dat zij elkaar gaan verwonden?

Kan de staatssecretaris aangeven of het verwijderen van sporen bij hanen, het verwijderen van een deel van de achterste teen bij hanen en het dubben van kammen bij hanen in bepaalde sectoren nog is toegestaan en zoja in welke sectoren? Kan de staatssecretaris ook aangeven of er na 1 september 2018 nog snavels verwijderd zullen worden in Nederland?

De leden van de PvdD-fractie constateren dat het verwijderen van de kammen van witbevederde hanen gewoon toegestaan blijft. De ingreep is niet ter voorkoming van ongerief in de stallen maar dient slechts ter identificatie. De redenering dat bepaalde ingrepen ter voorkoming van ongerief bij de kippen nog dienen te worden toegestaan gaat bij deze ingreep niet op. De leden van de PvdD-fractie zijn van mening dat er geen argument bestaat dat deze verminking van het dier rechtvaardigt. Graag een reactie. Is de staatssecretaris voornemens om, eerder dan 2023 deze ingreep te verbieden? Zo nee, waarom niet, zo ja, op welke termijn?

Een veehouderij zonder ingrepen in 2023 is door de vorige staatssecretaris als één van de uitdagingen van de Uitvoeringsagenda Duurzame Veehouderij genoemd. Wat is de visie van deze staatssecretaris hierover? Is zij van plan ervoor te zorgen dat er inderdaad voor 2023 geen dieronvriendelijke ingrepen meer zullen worden toegepast in de veehouderij en welke stappen gaat zijn zetten om dit te realiseren? Zal dit ook inhouden dat koeien hun horens mogen houden, en dat er hoge boetes worden opgelegd wanneer bij varkens staarten worden afgeknipt ? De leden van de PvdD-fractie wijzen erop dat dit laatste officieel al verboden is, maar dat dit verbod op grote schaal geschonden wordt. Wanneer zal de staatssecretaris de volledige naleving van de bestaande verboden met betrekking tot ingrepen in de veehouderij gaan afdwingen? Hoe gaat zij het verbod op ingrepen in de pluimveesector handhaven? De leden van de PvdD-fractie willen graag van de staatssecretaris weten hoeveel controles op reeds verboden ingrepen in de veehouderij er het afgelopen jaar geweest zijn. Hoeveel overtredingen zijn er geconstateerd en welke maatregelen zijn genomen?

De leden van de PvdD-fractie zijn verheugd dat de staatssecretaris heeft toegezegd bij de EU te willen pleiten voor een Europees verbod op ingrepen bij pluimvee, en willen graag geïnformeerd blijven over de voortgang van dit traject.