Inbreng Van Raan Monitor Brede Welvaart (AO begroten en verant­woorden)

Voorzitter, dank u wel. Onze inbreng vandaag gaat over één punt, de Monitor Brede Welvaart. Dat zal u niet verbazen. Het is feest deze dag en niet alleen omdat de heer Rutte jarig is, zoals de heer Van der Linden zei. We zijn al tien jaar bezig met de Monitor Duurzaam Nederland. Misschien is het goed om nog even in herinnering te roepen dat we begonnen zijn in 2009 en wat de basis was voor die Monitor Brede Welvaart. Dat was de definitie van wat nu duurzame ontwikkeling is. Dat is de ontwikkeling die voorziet in de behoefte van de huidige generatie, zonder dat daarmee de behoeften van toekomstige generaties, zowel hier als in andere delen van de wereld, in gevaar worden gebracht. Daar gaat het vandaag over, niet in de laatste plaats omdat we zien dat de jonge generatie voelt dat hun belangen in de toekomst op het spel staan. Het is dus heel goed dat die Monitor Brede Welvaart bestaat. Ik zal het onderbouwen en toelichten, maar de enige vraag aan de minister is of hij zijn volle gewicht en zijn vermogen tot bonden breken, zo begrijp ik, achter het concept van die monitor wil inzetten. Misschien nog niet het instrument als zodanig, want daar zitten nog heel veel haken en ogen aan, maar wel het concept.

Het is aan de ene kant goed dat de Monitor Brede Welvaart breed wordt gedragen. Het lijkt er wel een beetje op dat die breed wordt gedragen zolang er geen concrete voorstellen worden gedaan. Daarom heeft de Partij voor de Dieren voorstellen gedaan om dat in de besluitvorming te integreren, in navolging van de Raad van State. Er ligt een motie van collega Beckerman en mijzelf over de wijze waarop dat geïntegreerd kan worden. Ik ben heel benieuwd hoe deze minister daarover denkt. De reactie van de minister van Economische Zaken en Klimaat vinden wij volstrekt onvoldoende. Het wordt hier genoemd als een inspiratiebron, maar eigenlijk zegt hij: ik heb de motie afgedaan, kijk er maar eens naar en dan is dat nuttig. Dat vinden wij volstrekt ontoereikend. In een andere motie die is aangenomen, wordt verzocht om te kijken hoe het begrip "brede welvaart" kan worden ingezet bij BuHa-OS in de beleidsnota Investeren in perspectief. Nu gaat deze minister daar niet over, maar wat je wel in de nota terugziet, is dat daar op geen enkele wijze rekening mee is gehouden. Vandaar ook weer het verzoek — als we dan toch donderpreken aan het afsteken zijn — of de minister misschien een vriendelijk woord tot minister Kaag kan richten en haar kan vragen om daar nog eens naar te kijken. Dit temeer omdat het er conceptueel — daarom is het ook wel van belang dat deze minister ernaar kijkt — een beetje op gaat lijken dat de Monitor Brede Welvaart en de Sustainable Development Goals wat naar elkaar drijven. Aan de ene kant ligt dat voor de hand, maar aan de andere kant is dat toch heel erg problematisch, temeer omdat de Sustainable Development Goals uitgaan van groei. Die groei is nog steeds gekoppeld aan CO2-uitstoot. Dat is niet iets wat wij bedacht hebben, maar dat stellen diverse economen, waaronder Kate Raworth, vast.

Minister-president Rutte heeft ook wel gezegd groei nodig te hebben om de klimaatdoelen te bereiken. Inmiddels zie je dat hij daar wat verder in is, omdat hij ook zegt die groei te moeten loskoppelen van de CO2-uitstoot. Het is dus goed dat daar bewegingen in zijn. Wat betreft het koppelen van de groei van de Monitor Brede Welvaart aan de Sustainable Development Goals geldt dus: pas op de plaats en eerst uitzoeken hoe dat zit. De vraag is nogmaals of de minister zich daar ook hard voor wil maken. Het mooie is — want we zitten wel heel erg te puzzelen en we hebben nog geen concrete voorbeelden — dat we eigenlijk al een beetje doen waartoe de motie opriep: we zijn al aan het berekenen wat het later en elders doet. Dat is namelijk de berekening van de planbureaus van het klimaatakkoord. Daarin vindt al een klein stukje doorrekening naar de toekomst plaats. Nu wordt de Monitor Brede Welvaart door het CBS gemaakt — dat is echt terugkijken — maar de planbureaus, het Planbureau voor de Leefomgeving en het Centraal Planbureau, kijken met het klimaatakkoord vooruit: wat gebeurt er met de CO2-uitstoot? Daar zie je dus al een heel concreet voorbeeld, een klein stukje, van hoe het begrip "brede welvaart" wordt ingevuld. We zijn heel benieuwd wat deze minister daarvan vindt en hoe hij zijn volle gewicht of een deel daarvan gaat inzetten om dat concept verder te brengen.