Inbreng Van Raan Wijziging van Wetten in verband met actu­a­li­sering van de deug­de­lijk­heids­eisen

35102 Wijziging van de Wet op het primair onderwijs, de Wet op het voortgezet onderwijs, de Wet op de expertisecentra, de Wet op het onderwijstoezicht en enkele andere wetten in verband met actualisering van de deugdelijkheidseisen, het daarmee samenhangende onderwijstoezicht en vermindering van administratieve verplichtingen in het funderend onderwijs, alsmede reparatie van wetstechnische gebreken (actualisering deugdelijkheidseisen funderend onderwijs)

I. ALGEMEEN

De leden van de fractie van de Partij voor de Dieren hebben met interesse kennisgenomen van het wetsvoorstel. Deze leden missen hierin echter nog de aandacht voor sponsoring, sluikreclame en kindermarketing die met enige regelmaat verstopt zit in door derden verzorgde lesmaterialen, gastlessen en excursies en hebben daarom nog een aantal vragen en opmerkingen.

Regelmatig worden we opgeschrikt door nieuwe voorbeelden van inmenging door de fossiele industrie in het onderwijs: in lesmateriaal, gastlessen en excursies verspreiden fossiele bedrijven op subtiele wijze een reeks misleidende en aantoonbaar onjuiste boodschappen.

Denk bijvoorbeeld aan “techniekfestival” Generation Discover dat elk jaar garant staat voor een reeks misleidende boodschappen in een poging het vervuilende bedrijf Shell van een groen imago te voorzien: greenwashing. De leden van de Partij voor de Dieren-fractie trekken hierover regelmatig aan de bel[1] [2] [3] [4] [5].

Op dit moment zijn scholen, als het gaat om beïnvloeding door fossiele bedrijven, zelf verantwoordelijk voor het waarborgen van de kwaliteit van het onderwijs. Alle scholen hebben een sponsorbeleid, waar de medezeggenschapsraad van op de hoogte moet zijn, en de lespakketten die bedrijven leveren dienen in lijn te zijn met het convenant ‘Scholen voor primair en voortgezet onderwijs en sponsoring’ dat liep tot 1 januari 2019[6]. Bovendien hield de Inspectie van het Onderwijs (hierna: inspectie) tijdens de duur van het convenant geen rechtstreeks toezicht op naleving van dit convenant. Kan de regering aangeven hoe de inspectie, in afwachting van de evaluatie van het convenant, om zal gaan met alle mogelijke zaken die aan dit convenant gerelateerd zijn?

De leden van de Partij voor de Dieren-fractie zijn van mening dat het voorliggende wetsvoorstel een uitstekende kans biedt om vervolgstappen te nemen op dit dossier. Deelt de regering dit inzicht? Zo nee, waarom niet? De deugdelijkheidseisen zijn immers een middel om de kwaliteit van het onderwijs te waarborgen en belangrijke waarden in ons onderwijs te beschermen. Ziet de regering eveneens mogelijkheden om belangrijke afspraken uit het convenant sponsering mee te nemen in het actualiseren van de deugdelijkheidseisen in het funderend onderwijs? Zo nee, waarom niet?

Hoofdlijnen van het voorstel

De leden van de Partij voor de Dieren-fractie zijn van mening dat kinderen en ouders er blind van op moeten kunnen vertrouwen dat er geen sprake is van kindermarketing, onjuiste informatie en sluikreclame in het hun betreffende onderwijs. De manifestatie van bedrijfsbelangen in het onderwijs kan afbreuk doen aan de waarde van het onderwijs, zeker als deze bedrijfsbelangen schadelijk zijn voor de gezondheid en veiligheid van kinderen en de maatschappij, zowel nu als in de toekomst.

Onderwijs is een publiek belang en om die reden heeft de wetgever mogelijkheden om eisen te stellen aan de gang van zaken. De Rijksoverheid is het haar burgers verplicht om goed onderwijs te realiseren. Deugdelijkheidseisen zijn daarbij een hulpmiddel.

Deelt de regering de mening dat deugdelijkheidseisen ook betrekking zouden moeten hebben op de objectiviteit, geloofwaardigheid, betrouwbaarheid en onafhankelijkheid van het onderwijs en dat juist deze zaken in het gedrang kunnen komen door sponsering? Zo nee, waarom niet? Welke mogelijkheden ziet de regering om de deugdelijkheidseisen daartoe aan te scherpen of uit te breiden?

Deelt de regering de mening dat, aangezien de inspectie verantwoordelijk is voor het toezicht op kwaliteitsaspecten van het onderwijs en zowel een handhavende als stimulerende rol heeft, zij logischerwijs ook toezicht moeten kunnen houden op onderwijs dat wordt verstrekt door derden? Erkent de regering dat de inspectie een grotere rol zou kunnen krijgen om scholen te ondersteunen bij een integere controle van lesmaterialen die door derden worden verstrekt? Zo nee, waarom niet?

Is de regering bijvoorbeeld bereid om, in het kader van de deugdelijkheidseisen in categorie 3, de wettelijke bevoegdheid die de inspectie in staat stelt te controleren of aanvaarding van materiële bijdragen of geldelijke bijdragen in het schoolplan wordt vermeld, uit te breiden met een inhoudelijk component, zoals een weergave van de bron van lesmaterialen, excursies en gastlessen die door derden worden geleverd? Zo nee, waarom niet? Is de regering, zeker gezien het aflopen van het convenant Scholen voor primair en voortgezet onderwijs en sponsoring’, bereid om op ditzelfde punt ouders en leerlingen meer duidelijkheid te geven over de inhoud van deze lesmaterialen, excursies en gastlessen die door derden worden geleverd? Zo nee, waarom niet? Zo ja, welke mogelijkheden ziet de regering daartoe?

[1] https://joop.bnnvara.nl/opinies/inspectie-bescherm-kinderen-tegen-de-lessen-van-de-invloed-fossiele-industrie

[2] https://www.partijvoordedieren.nl/nieuws/van-raan-stuur-shell-de-stad-en-de-klas-uit

[3] https://www.partijvoordedieren.nl/nieuws/kamerleden-in-actie-tegen-greenwash-festival-shell

[4] https://www.partijvoordedieren.nl/bijdragen/bijdrage-van-raan-begroting-ocw

[5] https://www.partijvoordedieren.nl/bijdragen/bijdrage-van-raan-dertigledendebat-over-banden-tussen-de-fossiele-industrie-en-universiteiten

[6] https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/financiering-onderwijs/documenten/convenanten/2009/02/24/convenant-scholen-voor-primair-en-voortgezet-onderwijs-en-sponsoring