Inbreng Wassenberg bij SO Derde kwar­taal­rap­portage CBS stikstof- en fosfaat­ex­cretie

De leden van de fractie van de Partij voor de Dieren vinden het uiterst onverantwoord dat de melkveesector in het eerste tot en met het derde kwartaal van 2020 het stikstofplafond overschrijdt. En alsof Nederland niet in een diepe stikstofcrisis verkeert, onderneemt de minister nog geen actie. Voor deze leden is die afwachtende houding niet uit te leggen.

De leden van de Partij voor de Dierenfractie zijn van mening dat de stikstofexcretieplafonds, zoals vastgelegd voor de verschillende sectoren, nu al veel te hoog liggen. Zelfs wanneer de veehouderijsectoren qua uitstoot onder deze excretieplafonds blijven, is de stikstofdepositie die daaruit voortvloeit voor de meeste natuurgebieden veel te hoog. Deze leden pleiten er dan ook voor om de plafonds per sector stapsgewijs te verlagen, zodat de uitstoot onze beschermde natuurgebieden uiteindelijk niet langer zal overbelasten.

Maar ondanks dat deze stikstofplafonds zo hoog liggen, wordt het plafond voor de melkveehouderij alsnog overschreden. De leden vragen de minister hoe dat mogelijk is: is de melkveehouderij in het einde van 2019 en in 2020 uitgebreid en zo ja, hoe werd dat mogelijk gemaakt? Of wordt de overschrijding verklaard doordat met een zelfde aantal koeien meer melk geproduceerd wordt?

De leden herinneren de minister er aan dat het wettelijk vastleggen van de sectorplafonds een voorwaarde was om derogatie op de Nitraatrichtlijn te krijgen. Kan de minister vertellen wat de consequenties vanuit het Europese Nitraatcomité zijn wanneer uit de definitieve cijfers over 2020 blijkt dat de melkveesector het stikstofplafond heeft overschreden? Wat zal de consequentie zijn voor de derogatie in 2021 en daarna? Welke actie onderneemt de minister nu om die consequenties te voorkomen?

Kan de minister bevestigen dat, wanneer Nederland niet langer op deze uitzonderingspositie kan rekenen om meer mest uit te mogen rijden, dit kan betekenen dat er op korte termijn dieren (vervroegd) afgevoerd moeten worden naar de slacht? Kan de minister bevestigen dat dat zou kunnen gaan om wel 20% van het aantal melkkoeien, omdat er voor hun mest geen ruimte meer is om deze uit te rijden? En deelt de minister het inzicht dat een dergelijk groot drama voorkomen kan worden door zo snel mogelijk fokbeperkingen voor melkvee in te stellen?

Tijdens het AO Mestbeleid[1] antwoordde de minister op vragen van de Partij voor de Dierenfractie dat zij de melkveesector waarschuwt dat deze aan het einde van dit jaar onder het stikstofplafond terecht moet komen. Op basis waarvan denkt de minister dat de sector zelf actie gaat ondernemen, en welke actie is dat? De leden brengen bij de minister in herinnering dat ook bij het loslaten van het melkquotum de sector zichzelf niet in de hand had en snel de fosfaatnormen overschreed. De leden vinden het volstrekt onverantwoord dat de minister de verantwoordelijkheid opnieuw bij de sector legt.

Tot slot benadrukken de leden van de fractie van de Partij voor de Dieren dat het in het belang van dierenwelzijn, het klimaat, de stikstofcrisis en het verkleinen van het risico op zoönosen noodzakelijk is om snel veel minder dieren te fokken, te gebruiken en te doden in de veehouderij. Met een forse reductie van het aantal dieren in de veehouderij verkleinen we het mestoverschot en zal het niet langer nodig zijn om bij het Nitraatcomité te bedelen om de uitzonderingspositie die derogatie heet. De minister moet hiervoor nu haar verantwoordelijkheid nemen en niet wachten tot de sector in actie komt, of op repercussies uit Brussel. Het is noodzakelijk dat de minister nu fokbeperkingen instelt voor melkvee. Graag horen de leden van de minister of en hoe zij hier vorm aan gaat geven.

[1] d.d. 04-11-2020