Monde­linge Vragen Ouwehand over illegale puppy­handel

Vragen van het lid Ouwehand aan de minister van Economische Zaken, bij afwezigheid van de staatssecretaris van Economische Zaken, over het bericht "23 dode honden in vriezer bij illegale puppyhandel in Holwerd".

Voorzitter. Iedere week passeren tientallen geblindeerde bestelbusjes de Nederlandse grens. Ze gaan naar Limburg en Brabant en daar worden de busjes uitgeladen. De inhoud bestaat uit kratten vol met illegaal ingevoerde puppy's uit Oost-Europa. Het zijn er 1.000 per week en zo'n 50.000 per jaar. Ze worden verder doorgevoerd naar andere plekken in Nederland waar louche handelaren ze verkopen aan nietsvermoedende kopers.

Gisteren was er het bericht dat een van die handelaren in Friesland in de kraag is gevat. Dat is natuurlijk prachtig. We hopen dat er een gerechtvaardigde bestraffing komt en we zijn benieuwd of de minister ook vindt dat een houdverbod op zijn plaats is. De vraag is wel: had dit niet voorkomen kunnen worden? Had het kabinet niet meer kunnen doen om te voorkomen dat we nu 23 dode pups hebben aangetroffen in de vriezer van deze handelaar? En wie weet hoeveel andere dieren zijn gestorven aan parvo. Nederland heeft zijn huiswerk niet gedaan. Waarom heeft het kabinet voorstellen afgewezen om vaccinatieboekjes af te schaffen, waarmee dus is gefraudeerd, en paspoorten verplicht te stellen? Waarom heeft Nederland nog geen importbeperkingen tegen Hongarije terwijl België dat wel kan? En waarom heeft Frankrijk een verplichte registratie die verkopers ook aan de kopers moeten doorgeven, en heeft Nederland dat niet?

Minister Kamp:
Voorzitter. Ik denk dat mevrouw Ouwehand deze zaak heel terecht aan de orde stelt. Als je verantwoordelijkheid neemt voor dieren, moet je die verantwoordelijkheid ook waarmaken. Het is duidelijk dat dat hier niet het geval is. Het is ook duidelijk dat daar tegen opgetreden moet worden. Gelukkig gebeurt dat ook. Tegen deze persoon is ook al eerder dit jaar opgetreden. Bovendien is deze misstand aan het licht gekomen bij een hercontrole. Dat betekent dat het systeem dit toch heeft opgeleverd.

Mevrouw Ouwehand zegt dat er per jaar 50.000 illegale honden het land binnenkomen. Ik kan dat cijfer zo niet overnemen. Ik denk dat er per jaar op de een of andere manier zo'n 150.000 pups bij komen in Nederland. Ik denk dat er op dit moment zo'n 20.000 nog niet geregistreerd zijn, nog niet in beeld zijn. Dat neemt niet weg dat het nog steeds om zeer veel honden gaat. Het is natuurlijk een heel diffuse handel. Er zijn particulieren die pups hebben en die deze pups verkopen. Er zijn handelaren die zo'n twintig pups per jaar verkopen, maar er zijn ook handelaren die er veel meer verkopen. Je hebt mensen die zwerfhonden naar het land halen. Je hebt mensen die op commerciële basis honden uit het buitenland laten komen. Het is een diffuse handel en het is niet zo makkelijk om die helemaal in de greep te krijgen. We werken daar wel hard aan. We hebben een evaluatie naar de Kamer gestuurd van dat wat wordt gedaan. Vervolgens zijn we bezig om het I&R-systeem, waarmee alles kan worden gevolgd, te verbeteren. De Kamer is toegezegd dat we aan het begin van volgend jaar, dus in januari of februari, komen met een brief. Daarin geven we aan hoe we denken het systeem te kunnen verbeteren. Op basis van dat systeem is een betere controle mogelijk en kan ook een witte lijst zoals België die hanteert, mogelijk worden.

Mevrouw Ouwehand (PvdD):
Het kabinet is inderdaad wel aan de slag; dat ontkennen we ook niet. Ik hecht er echter aan om de geschiedenis even te schetsen. In 2008 zei de Kamer al dat er een plan van aanpak moest komen tegen de illegale puppyhandel. Dat kwam er uiteindelijk in 2014. Het kabinet zei toen de resultaten daarvan af te wachten. Zoals dat gaat in de verhouding tussen Kamer en kabinet, wacht de Kamer dan netjes af wat de resultaten zijn. We hadden toen echter al sterke vermoedens dat het kabinet te weinig doet. En wat bleek? In 2015 kreeg België het wel voor elkaar om de import uit bijvoorbeeld Hongarije te stoppen. In 2016 staan we met de staatssecretaris hierover te debatteren en die zegt: ja, maar daartoe moet ik eerst allerlei voorbereidingen treffen, dat kan ik nog niet.

Het vertrouwen in de voortvarendheid van de aanpak van het kabinet en het vertrouwen dat alle mogelijkheden worden opgepakt die er zijn om deze handel de kop in te drukken, is bij de Partij voor de Dieren wel een beetje verdwenen. De vraag is waarom het kabinet niet ook zo'n witte lijst invoert om de import uit bijvoorbeeld Hongarije tegen te gaan, net als België heeft gedaan. Waarom zegt het kabinet niet dat het de voorbereidingen gaat treffen die daartoe nodig zijn en dat we afstappen van de frauduleuze vaccinatieboekjes? In Friesland hebben we kunnen zien dat mensen die een pup kochten, keurig ingevulde vaccinatieboekjes meekregen: het pupje was gezond. Het werd binnen twee dagen toch ziek en overleed aan parvo. Dat komt doordat je makkelijk kunt frauderen met de vaccinatieboekjes. Met de paspoortjes kan dat niet. Waarom kan in Frankrijk wel worden geregeld dat een verkoper zich verplicht registreert en het registratienummer doorgeeft aan de koper, zodat er controle mogelijk is, en loopt Nederland op dat vlak achter? Nederland heeft echt zijn huiswerk niet gedaan.

Minister Kamp:
Ik moet dat toch tegenspeken, voorzitter. In juli van het jaar 2015 hebben we een nieuw Besluit houders van dieren genomen. We hebben geregeld dat vanaf december van het jaar 2014 honden niet meer ongevaccineerd — dus feitelijk pas vanaf vijftien weken — naar Nederland mogen komen. We hebben de maatregelen die zijn genomen, geëvalueerd en die evaluatie met de Kamer gedeeld. Vervolgens zijn we bezig om het I&R-systeem verder uit te werken. Dat is ook absoluut noodzakelijk, want er zijn misstanden die moeten worden aangepakt. Als we het I&R-systeem hebben verbeterd, is het mogelijk om cijfermateriaal beschikbaar te hebben waarmee wij kunnen onderbouwen dat er inbreuk mag worden gemaakt op het vrije verkeer dat binnen de Europese Unie mogelijk moet zijn. De Belgen hebben dat aangetoond. Ze hebben hun administratie op orde. Ze hebben medewerking gekregen om dezelfde eisen te mogen stellen aan handelaren in Hongarije, Polen en andere landen als aan handelaren in België. Om dat als Nederland ook te kunnen doen, is het nodig dat ook wij onze administratie op orde krijgen en dat we het voldoende met cijfers kunnen onderbouwen. De verbetering van het I&R-systeem, waaraan wij hard werken en waarmee wij aan het begin van volgend jaar komen, is daarvoor van cruciaal belang.

Mevrouw Ouwehand (PvdD):
Het klopt dus dat België dit al heeft gedaan. Ik begrijp niet waarom het kabinet dit niet uit zichzelf heeft gedaan, aangezien de Kamer al sinds 2008 vraagt om een effectief plan van aanpak. De situatie is nu dat er nog steeds honden uit Oost-Europa naar Nederland kunnen komen en via een frauduleuze administratie kunnen worden witgewassen als een Nederlandse hond. Het kabinet weigert om de voorstellen over te nemen die de Kamer doet om dit te kunnen aanpakken. Het klopt dat er twee weken geleden een motie van de heer Graus is aangenomen, waarin het kabinet wordt opgeroepen om meer te doen tegen de illegale puppyhandel. Ja, zegt het kabinet, dat gaan we doen. Lekker makkelijk! Maar als het concreet wordt — stop de import uit Hongarije, schaf het vaccinatieboekje af en kom met een registratieplicht — dan zegt het kabinet: nee, dat gaat ons te ver. Zo kan ik het ook. Het kabinet zal echt werk moeten maken van de belofte om de illegale puppyhandel te stoppen.

Minister Kamp:
Het gaat ons niet te ver. Wij vinden dat er wat moet gebeuren. Daarom hebben we die evaluatie laten doen en hebben we aan de Kamer gemeld dat een aantal dingen moeten gebeuren. Daarom zijn we ook bezig met het verbeteren van het I&R-systeem. Dat is absoluut noodzakelijk. Mevrouw Ouwehand zegt dat het nog steeds gebeurt, maar er gebeurt van alles in een land waartegen je moet optreden en waarbij je als overheid duidelijk moet zijn wat je wel en niet accepteert. Dat hebben we heel goed duidelijk gemaakt. Er staan namelijk zware straffen op het niet naleven van veterinaire voorschriften. Je kunt daarvoor zelfs een gevangenisstraf van maximaal vier jaar krijgen. Als je stukken vervalst, staat daar zelfs een maximale gevangenisstraf van zes jaar op. Het lijdt geen twijfel dat het serieus wordt genomen. Het is ook duidelijk dat we al het nodige hebben gedaan. Ik heb proberen over te brengen dat we nu hard bezig zijn om aanvullende maatregelen te treffen.

Mevrouw Ouwehand (PvdD):
We stemmen straks over een aantal moties op dit punt. Ik stel de Kamer voor om die gewoon aan te nemen.