Schrif­te­lijke inbreng over appre­ciatie obser­vaties Europese Commissie GLB-Nationaal Stra­te­gisch Plan

De leden van de fractie van de Partij voor de Dieren zijn zeer teleurgesteld in de houding van de minister van LNV met betrekking tot het nieuwe GLB. Deze leden constateren dat de minister poogt de Europese landbouwsubsidies zo veel als mogelijk gelijk te houden aan hoe deze de voorgaande decennia waren, ondanks dat de wereld in rap tempo verandert. Zelfs de Europese Commissie, die met zijn neoliberale beleid bepaald geen voorloper is op het gebied van duurzaamheid, heeft de afgelopen jaren de Green Deal en de Farm to Fork-strategie gepresenteerd, waarin eindelijk doelen zijn gesteld om ook de landbouw te vergroenen. In ons eigen land wordt sinds kort de natuurcrisis serieus genomen en worden op korte termijn stevige maatregelen genomen om de stikstofuitstoot fors te verminderen.

Deze leden zien dat het conservatieve GLB-NSP daar schril bij afsteekt. Er lijken wel twee parallelle werelden te ontstaan in de landbouw: één waarin boeren een pijnlijke maar eerlijke boodschap wordt verteld dat de landbouw voor een rigoureuze transitie staat, en één die boeren zo veel als mogelijk blijft subsidiëren in hun huidige verdienmodel – zij het met een groen verflaagje er overheen.

Maar vooral de houding van de minister vinden de leden van de Partij voor de Dierenfractie storend. De minister windt er geen doekjes om dat hij simpelweg zo veel mogelijk kiest voor de belangen van intensieve boeren met het huidige gangbare verdienmodel, in plaats van de subsidies zo veel mogelijk gericht in te zetten voor de nodige transitie die toekomstperspectief biedt. Zo schrijft de minister dat hij de kritiek van de EC begrijpelijk vindt, omdat “het gaat om een eerste openingsbod in een onderhandelingsproces.” Kan de minister verduidelijken wat hij daarmee bedoelt? Ziet de minister het GLB als een onderhandeling, waarbij de EC zo veel mogelijk (ecologische en sociale) duurzaamheid terug wil zien voor de verstrekte subsidies, en waarbij de minister het geld onder zo min mogelijk voorwaarden bij de boeren terecht wil laten komen? Dit beeld wekt de minister namelijk op en dit vinden deze leden erg verontrustend.

Deze leden roepen de minister voor een laatste keer op om méér ecologische voorwaarden te verbinden aan de landbouwsubsidies en meer budget over te hevelen van het EELGF naar het ELFPO (voor de transitie naar duurzame landbouw). We leven in een tijd waarin de klimaatcrisis steeds zichtbaarder wordt (waar boeren zelf vaak als eerste slachtoffer van zijn) en de natuurcrisis zo uit de hand is gelopen dat drastische veranderingen in de landbouw onontkoombaar zijn. Veel veehouders zullen moeten stoppen en de blijvers zullen mee moeten gaan in de transitie naar natuur-inclusieve kringlooplandbouw, binnen de kaders van de nieuwe Wet Dieren. Ook de akkerbouwers moeten drastisch veranderen om natuur en klimaat niet langer te schaden met landbouwgif en (kunst)mest. Het blijven subsidiëren van gangbare landbouwbedrijven, zonder hier strenge verduurzamingeisen aan te stellen, steunt deze transitie niet, maar rijdt het in de wielen.

De leden van de fractie van de Partij voor de Dieren roepen de minister op om de onzekerheid en zorgen van boeren over hun toekomst weg te nemen door hen te faciliteren in de omslag naar een duurzaam verdienmodel met toekomstperspectief, en niet door te pappen en nathouden met subsidies die een failliet systeem in stand houden. Graag ontvangen deze leden hier een reactie op.