Schrif­te­lijke inbreng over de Landbouw- en Visse­rijraad van 17 januari 2022

Inbreng Partij voor de Dieren SO L&V-raad van 17 januari

Landbouwstatistieken en landbouwgif

Voor de nieuwe plannen van het kabinet om tussendoelen te formuleren voor de reductie van het gebruik van landbouwgif[1] en voor het Europese doel uit de Boer tot Bord-strategie om het gebruik van en de schade door landbouwgif in 2030 met 50% te verminderen, is het van groot belang dat het gebruik van landbouwgif goed en transparant wordt geregistreerd. De leden van de Partij voor de Dierenfractie benadrukken dat voor een robuust beleid om de verkoop en het gebruik van landbouwgif te verminderen, het simpelweg nodig is om de cijfers en statistieken goed bij te houden. Zonder die administratie varen we namelijk blind, en weten we in 2030 nog niet of – en hoeveel – minder landbouwgif er wordt gebruikt. Toen de Raad van de Europese Unie de Boer tot Bord-strategie bekrachtigde, werd expliciet benadrukt dat er goed zou moeten worden gemonitord en dat de aanpak empirisch onderbouwd moest zijn.[2] Om dat te realiseren, zijn er uiteraard systemen nodig om deze gegevens te verzamelen en te publiceren.

Vanuit de Europese Unie wordt nu een nieuwe Verordening voorgesteld om de verzameling en publicatie van statistieken over de landbouwinput en –output te verbeteren.[3] En hoewel het kabinet in het BNC-fiche over deze Verordening, dat met de Kamer is gedeeld, over het algemeen positief was met enkele kritische kanttekeningen,[4] blijkt uit de Nederlandse reactie op de consultatie over het voorstel, dat niet met de Kamer is gedeeld, dat Nederland niet instemt met het voorstel.[5] Deze Nederlandse reactie is niet met de Tweede Kamer gedeeld, maar is openbaar geworden middels een beroep op de Wet Openbaarheid Bestuur (WOB). De leden van de fractie van de Partij voor de Dieren hebben hier met ontsteltenis kennis van genomen.

Kan de minister aangeven waarom Nederland het voorstel voor een Verordening betreffende statistieken over de landbouwinput en –output niet steunt? En kan hij aangeven waarom de Kamer hierover niet is geïnformeerd? Is de minister bereid het voorstel alsnog te steunen?

Uit de reactie op de consultatie blijkt dat Nederland absoluut niet wil dat deze verordening leidt tot hogere administratieve lasten. Kan de minister aangeven hoe het kan dat de voordelen van het kunnen sturen en inzichtelijk maken van het gebruik en de verkoop van (gevaarlijke) landbouwgiffen niet opwegen tegen een administratieve last? Kan de minister aan de leden van de Partij voor de Dierenfractie uitleggen waarom Nederland daar zo fel tegen is, terwijl de inzet van het kabinet tegelijkertijd is om het gebruik van landbouwgif te verminderen? Deelt de minister het inzicht dat het voor een succesvol reductiebeleid nodig is dat überhaupt wordt bijgehouden en gepubliceerd hoeveel en voor welke teelten pesticiden worden gebruikt? Beaamt de minister dat het hiervoor onontkoombaar kan zijn dat de administratieve last vergroot? Hoe wil de minister tussendoelen stellen voor de reductie van landbouwgif,[6] zonder jaarlijks centraal bij te houden hoeveel landbouwgif wordt verkocht en gebruikt? Klopt het dat Nederland ervoor heeft gepleit niet jaarlijks, maar slechts vijfjaarlijks de gebruikscijfers bij de Europese Commissie aan te leveren? Zo ja, waarom?

Deelt de minister het inzicht met deze leden dat het voor de landbouwtransitie waarvoor we staan uiterst nuttig is om systematisch jaarlijks alle gebruiksgegevens van agrariërs te verzamelen, zowel van pesticiden, biociden en veterinaire producten? Deelt de minister het inzicht dat deze gegevens systematisch openbaar moeten worden gepubliceerd? Deelt de minister het inzicht dat ook de ruwe data gemakkelijk toegankelijk moeten zijn voor overheden? Zo ja, kan de minister deze zaken kenbaar maken bij het voorzitterschap van de Raad en bij de Europese Commissie? En kan de minister daarbij expliciet aangeven voorstander te zijn van het voorstel voor de nieuwe Verordening betreffende statistieken over de landbouwinput en -output? Zo nee, gaat de minister dan verzekeren dat Nederland deze gegevens wel jaarlijks verzamelt en publiceert op nationaal niveau, dus zonder deze op Europees niveau te delen? Zo ja, hoe? Zo nee, waarom niet?

Herziening van de Europese dierenwelzijnswetgeving

In de komende twee jaar wordt de Europese dierenwelzijnswetgeving herzien. Een heel belangrijk moment, waarbij eindelijk kan worden ingezet op het beëindigen van de vele gruwelen voor dieren die nu nog zijn toegestaan in Europa. Ook het verbod op kooihuisvesting van dieren zal in dit traject worden meegenomen. Wat de Partij voor de Dieren betreft moet dit moment worden aangegrepen om in ieder geval een einde te maken aan lange afstandstransporten met dieren, diertransporten naar landen buiten de Europese Unie, CO2 bedwelming bij varkens, het fokken en gebruiken van dieren voor de productie van bont, het dwangvoederen van ganzen en eenden voor de productie van foie gras, het gebruiken van dieren in circussen en dolfinaria, het permanent onmogelijk maken van natuurlijk gedrag en het ondersteboven levend ophangen van kippen aan haken voor de slacht. Gaat de minister zich hier voor inzetten? De leden van de Partij voor de Dierenfractie vragen de minister wat de verdere inzet en speerpunten zijn van Nederland bij de komende herziening. Kan de minister uiteenzetten welke adviezen of onderzoeken in dit kader door de Europese Commissie zijn of zullen worden uitgevraagd bij de EFSA of bij andere instituten?

Vogelgriep

Europa kampt op dit moment met de ergste uitbraak van vogelgriep ooit, concludeerden Duitse onderzoekers van Friedrich-Loeffler-Institut (FLI) onlangs.[7] Het virus is jaarrond aanwezig gebleven en lijkt bovendien gevaarlijker, omdat steeds meer vogels hier aan bezwijken en er ook een toename te zien is in het aantal mensen dat besmet raakt met vogelgriep. In China en Laos zijn volgens hoogleraar Thijs Kuiken van de Erasmus Universiteit al bijna 60 mensen besmet geraakt met deze variant van het vogelgriepvirus waarvan bijna de helft is overleden.[8] En ook in Groot-Brittannië is inmiddels al een persoon besmet geraakt met H5N1.[9] De ophokplicht die –op 3,5 maand na- ook al bijna jaarrond geldt, heeft besmettingen in stallen met kippen, eenden en kalkoenen niet kunnen tegenhouden. Bijna een miljoen dieren zijn er sinds afgelopen oktober vergast.

Hoe lang gaat de minister nog wachten voordat er structurele en effectieve maatregelen worden getroffen? Wanneer kan de Kamer het aangekondigde nationaal actieplan zoönosen 2022-2025 verwachten?[10]

De leden van de fractie van de Partij voor de Dieren zien dat vogelgriep ondanks de zorgwekkende ontwikkelingen niet op de agenda staat voor deze Landbouw- en Visserijraad. Is de minister bereid dit onderwerp te agenderen? Gaat de minister hierbij benadrukken dat het grote aantal gehouden dieren in de pluimveehouderij in Nederland, maar ook in de rest van Europa een enorm risico vormt voor de volksgezondheid?

De minister schreef dat Denemarken bij de Landbouw- en Visserijraad van 12 en 13 december aandacht heeft gevraagd voor borstbeenbreuken bij leghennen. Hierbij werd aangegeven dat er bij het herzien van de dierenwelzijnswetgeving ook naar fokkerijdoelstellingen wordt gekeken om de gezondheid van dieren te verbeteren.[11] De leden van de Partij voor de Dierenfractie vragen de minister of de kwetsbaarheid voor dierziekten, of virussen zoals vogelgriep, hier ook bij zal worden betrokken.

Beschermde status van de wolf

De leden van de Partij voor de Dieren-fractie hebben vernomen dat vanmiddag een ontwerpresolutie over de beschermde status van de wolf op de agenda van de landbouwcommissie in het Europees Parlement staat. Sommige EU-lidstaten willen de bescherming van de wolf aanpassen zodat het gemakkelijker wordt om de wolf te kunnen afschieten.

In antwoorden op eerdere vragen van de Partij voor de Dieren (november 2021), gaf de minister aan dat de wolf een streng beschermde soort is en dat “er geen reden is om vanuit Nederland te pleiten voor een verandering van de beschermde status van beren en wolven”[12]. Staat Nederland garant voor de bescherming van de wolf, zoals die nu geregeld is onder de Habitatrichtlijn en is Nederland ook bereid om zich actief in te zetten voor behoud van deze beschermde status in Europa? Zo nee, waarom niet? Deelt de minister het inzicht dat wolven een positief effect hebben op herstel van de biodiversiteit, bijdragen aan verbetering van het landschap, aan de evenwichtige ontwikkeling van soorten en aan het bereiken van het ecologisch evenwicht. Kan de minister bevestigen tegen de resolutie te zullen stemmen, gezien Nederland aangeeft geen voorstander te zijn voor een verandering van de beschermde status van de wolf? Zo nee, waarom niet? Kan de minister aangeven welke positie lidstaten hebben ingenomen met betrekking tot de resolutie en wat de vervolgstappen zijn met betrekking tot de ontwerpresolutie?

[1] Zie Coalitieakkoord 2021 – 2025: Omzien naar elkaar, vooruitkijken naar de toekomst

[2] Raadsconclusies van oktober 2020, https://www.consilium.europa.eu/media/46419/st12099-en20.pdf

[3] Voorstel voor een Verordening van het Europees Parlement en de Raad betreffende statistieken over de landbouwinput en -output en tot intrekking van de Verordeningen (EG) nr. 1165/2008, (EG) nr. 543/2009, (EG) nr. 1185/2009 en Richtlijn 96/16/EG.

[4] Kamerstuk 22 112-3080

[5] Zie Nederland-in-een-anti-registratie-lobbygroep.pdf (pan-netherlands.org)

[6] Zie Coalitieakkoord 2021 – 2025: Omzien naar elkaar, vooruitkijken naar de toekomst

[7] https://www.trouw.nl/duurzaamheid-natuur/in-israel-vallen-met-vogelgriep-besmette-kraanvogels-uit-de-lucht~b437a5a6/?referrer=https%3A%2F%2Fwww.google.com%2F

[8] https://www.rtlnieuws.nl/nieuws/nederland/artikel/5277675/duits-onderzoek-europa-kampt-met-ergste-uitbraak-vogelgriep-ooit

[9] https://www.gov.uk/government/news/human-case-of-avian-flu-detected-in-uk

[10] Kamerstuk 25295-1711

[11] Verslag Landbouw- en Visserijraad 12 en 13 december 2021

[12] DGA-EIA / 21277255 – Verslag Landbouw- en Visserijraad 15-16 november 2021 – deel 1