Schrif­te­lijke inbreng over de Landbouw- & Visse­rijraad van 26 april 2021

Onderhandelingen over het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid

De leden van de fractie van de Partij voor de Dieren willen de minister op het hart drukken zich in te zetten voor een zo groen mogelijk nieuw Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) van de Europese Unie. Directe inkomenssteun op basis van het aantal hectare van de boer past daar volgens de Partij voor de Dieren niet in. Alle Europese landbouwsubsidies zouden ingezet moeten worden om de transitie naar een natuur-inclusieve kringlooplandbouw te realiseren. Gezien de urgentie van de klimaat- en biodiversiteitscrises kan dit onder geen beding nog zeven jaar uitgesteld worden.

Specifiek vragen de leden van de Partij voor de Dierenfractie de aandacht voor twee passages in het akkoord dat is gesloten tussen de Landbouwraad en het Europees Parlement. In dat akkoord staat onder andere opgenomen dat er niet langer gerichte GLB-subsidies verstrekt zullen worden aan fokkers van stieren voor stierengevechten. Dit was naar aanleiding van twee aangenomen amendementen van de Europese Partij voor de Dierenfractie. De leden gaan er van uit dat de minister deze voorstellen steunt. Is de minister bereid zich tijdens de GLB-onderhandelingen actief uit te spreken voor het intrekken van de gerichte subsidies voor fokkers van gevechtsstieren? Zo ja, welke actie gaat de minister ondernemen om te zorgen dat deze passages gehandhaafd blijven? Zo nee, waarom niet?

Over een andere passage in het akkoord tussen de Raad en het Europees Parlement zijn deze leden uiterst bezorgd. Er wordt een verbod voorgesteld op het gebruik van bepaalde uitdrukkingen om plantaardige alternatieven voor zuivel te benoemen, zoals "alternatief voor yoghurt", "bevat geen melk" en zelfs termen als “romig”. Ook zouden bepaalde verpakkingen en plaatjes uitsluitend door de zuivelindustrie gebruikt mogen worden en worden deze verboden voor andere sectoren. Deelt de minister de mening dat duurzame voedselinnovatie met dit verbod wordt belemmerd? Deelt zij ook de mening dat een term als “romig” op vele zaken kan slaan en dat het uiterst merkwaardig is om deze term uitsluitend te mogen gebruiken voor zuivel? Deelt de minister de mening dat de frase “bevat geen melk” de consument louter informeert over de bestanddelen van een product en dat het zeer ongewenst is dit te verbieden? Kan de minister bevestigen dat producenten ook “bevat geen soja” of “bevat geen palmolie” op hun verpakking kunnen zetten en deelt zij het inzicht dat dit consumenten helpt om een geïnformeerde keuze te maken? Is de minister bereid het amendement 171, zoals dat in het Europees Parlement is ingediend, ter discussie te stellen tijdens deze Landbouw en Visserijraad en ervoor pleiten de passage te schrappen? Zo nee, waarom niet?

Nationaal Strategisch Plan voor het GLB

De leden van de Fractie van de Partij voor de Dieren hebben vernomen dat het kabinet een BNC-fiche zal opstellen over het door de Europese Commissie gepresenteerde Organic Action Plan. In afwachting van dat BNC-fiche willen deze leden de minister meegeven dat dit plan een zeer waardevolle uitwerking is van een aantal belangrijke doelen die in de Boer tot Bord-strategie zijn gesteld. Het Organic Action Plan bevat maatregelen waarmee zowel de transitie naar kringlooplandbouw een grote stap kan maken als waarmee de biodiversiteit beschermd zal worden.

Het doel van minimaal 25% biologisch landbouwareaal in 2030 is, zeker voor Nederland[1], een grote uitdaging – dat realiseren ook deze leden zich. Dat neemt echter niet weg dat Nederland deze uitdaging aan moet gaan en dat de minister alles in het werk moet stellen om dat doel te bereiken. De leden van de Partij voor de Dierenfractie pleiten daarom voor een stevige verankering van de maatregelen uit het Organic Action Plan in het Nationaal Strategisch Plan (NSP) voor het nieuwe GLB.

Kan de minister bevestigen dat Nederland de afgelopen jaren het enige land in de EU was dat 0% van het budget uit het GLB voor plattelandsontwikkeling heeft besteed aan de stimulering van biologische landbouw?[2] Waarom heeft de minister dat niet gedaan? Kan de minister uitspreken dat zij het doel van 25% biologisch areaal in 2030 nu wel omarmt? Zo ja, kan zij toezeggen zowel de productie als de consumptie van biologische producten stevig te gaan stimuleren en concrete maatregelen hiervoor vast te leggen in het NSP? Welk deel van het Nederlandse budget uit het GLB zal zij in de komende periode benutten voor de stimulering van biologische productie en consumptie?

Bijenrichtsnoer

De leden van de fractie van de Partij voor de Dieren vernemen graag van de minister wat de planning van de Europese Commissie (EC) is betreffende het bijenrichtsnoer, zoals dat gepresenteerd zou zijn tijdens de vergadering van het Standing Committee on Plants, Animals, Food and Feed (SCoPAFF) van afgelopen maart. Kan de minister bevestigen dat er tijdens die SCoPAFF-vergadering niet inhoudelijk is ingegaan op het bijenrichtsnoer en de beschermdoelen? Indien dat wel zo is vernemen deze leden graag wat daar de inhoud van was.

Verwacht de minister dat de EC tijdens de SCoPAFF-vergadering van april met een voorstel zal komen voor een beschermdoel voor honingbijen? Kan de minister bevestigen dat zij tijdens de vergadering in februari, toen de EC de lidstaten bevroeg op hun voorkeur, wel heeft gepleit voor het “meest conservatieve beschermingsniveau”, maar daarbij niet het percentage van 7% heeft uitgesproken? Zo ja, kan zij uiteenzetten waarom zij dat zo formuleert? De minister schrijft in het verslag van een schriftelijk overleg over de geannoteerde agenda van de Landbouw- en Visserijraad van 22 en 23 maart[3] dat enkele lidstaten hebben gepleit voor een maximaal effect van 7%. Heeft de minister duidelijk aangegeven dat Nederland zich voegt bij deze groep vooruitstrevende lidstaten, in uitvoering van de motie Wassenberg c.s.?[4] Zo nee, waarom niet? Kan de minister bevestigen dat zij ook voor wilde solitaire bijen en hommels geen maximaal aanvaardbare sterfte zal accepteren dat hoger is dan 7%, in uitvoering van diezelfde motie?

Diertransporten

De leden van de Partij voor de Dierenfractie willen opnieuw benadrukken dat het onaanvaardbaar is om levende dieren voor de vee-industrie over lange afstanden te transporten, zeker naar landen buiten de Europese Unie. Deelt de minister de mening van de Nieuw-Zeelandse landbouwminister dat de lange transporttijden voor dieren op zee “altijd gepaard gaat met dierenwelzijnsuitdagingen”?[5] Deelt de minister de mening dat dat op het Europese vasteland niet alleen geldt voor zeetransport, maar net zo goed voor transport over land? De leden vragen de minister om spoedige beantwoording van hun schriftelijke vragen over het transport van duizenden Nederlandse koeien naar landen in het Midden-Oosten.[6]

En alsof de “gewone” transporttijden nog niet erg genoeg zijn, hebben we recent gezien – bij de blokkade van het Suezkanaal – dat een infarct in de wereldhandel snel kan leiden tot een dierenwelzijnsramp. Tijdens de blokkade van het Suezkanaal eind maart jl. zijn naar schatting 200.000 levende dieren vast komen te zitten op de vertraagde schepen. Kan de minister aangeven hoe lang de schepen met deze dieren uiteindelijk onderweg zijn geweest en wat waren de bestemmingen? Kan de minister uitsluiten dat zich daar Nederlandse dieren tussen bevonden, of dat de eindbestemming Nederland was? Hoe gaat de minister zich inzetten om te voorkomen dat een dergelijke dierenwelzijnsramp zich ooit weer kan voordoen? De leden vragen de minister tevens om spoedige beantwoording van hun schriftelijke vragen over de 200.000 dieren die vast zaten aan boord van transportschepen door de blokkade van het Suezkanaal, zoals ook verzocht in de vragen zelf.[7]

Toch kan het altijd nog gekker: Ierland heeft voorgesteld de overtollige kalfjes uit de melkvee industrie per vliegtuig naar Nederland te transporteren om de transporttijd te verkorten. De leden van de fractie van de Partij voor de Dieren zijn positief over de antwoorden van de minister dat zij de pilots hiervoor geen goed idee vindt.[8] Kan de minister toezeggen dat Nederland daarom ook niet mee zal werken aan de pilots of de proefvluchten die zullen worden uitgevoerd? Volgens de Ierse landbouworganisatie Teagasc is Wageningen University and Research (WUR) betrokken bij het onderzoek dat zal worden gedaan naar het effect van transport per vliegtuig op het welzijn van kalfjes. In het dagblad Trouw stelde een woordvoerder van de WUR hier niets van af te weten.[9] Kan de minister uitsluitsel geven over de vraag of de WUR nu wel of niet bij dit project is betrokken? Indien de WUR hier wel bij is betrokken: kan de minister uitsluiten dat dit (mede) wordt gefinancierd met overheidsgeld? Heeft er inmiddels al een proefvlucht plaatsgevonden en zo ja, waar is deze geland? Is het mogelijk dat de vliegtuigen naar België vliegen en dat de kalfjes vervolgens per vrachtwagen naar Nederland komen? Gaat de minister zich ervoor inzetten dat ook dit niet zal gebeuren? Zo ja, hoe?

Burgerinitiatief End the Cage Age

Bijna 1,5 miljoen Europeanen ondertekenden het Europese burgerinitiatief ‘Stop de kooien/End the Cage Age’. Honderden miljoenen dieren worden in Europa hun leven lang, of een groot deel van hun leven, in kooien gehuisvest ten behoeve van de vlees- en eierindustrie. In deze kooien is geen ruimte voor natuurlijk gedrag: de dieren kunnen niet op een normale manier voedsel zoeken, konijnen kunnen niet graven, kippen kunnen niet stofbaden, zeugen kunnen hun biggetjes niet verzorgen. Dieren leven hierdoor met continue stress en frustratie, waardoor het leed dat hen wordt aangedaan enorm groot is. Kan de minister toezeggen dat zij zich in gaat zetten om zo snel mogelijk een einde te maken aan kooihuisvesting voor dieren, waar dit initiatief om vraagt? Zo nee, waarom niet?

UN Food Systems Summit 2021

Zal Nederland aanwezig zijn bij de top van de Verenigde Naties over voedselsystemen in september 2021?[10] Zo ja, wat wordt de inzet van Nederland bij deze top?

[1] Nederland heeft momenteel een schamele 3,8% biologisch areaal.

[2]https://www.organicseurope.bio/content/uploads/2020/06/ifoameu_study_organic_farming_cap_2014_2020_final.pdf?dd

[3] Kamerstuk 21501-32-1280

[4] Kamerstuk 35570-XIV-50

[5] https://www.beehive.govt.nz/release/government-phase-out-live-exports-sea

[6] 2021Z04983. Vragen van het lid Wassenberg (PvdD) aan de minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit over het transport van duizenden Nederlandse koeien naar landen in het Midden-Oosten (ingezonden 25 maart 2021)

[7] 2021Z05253. Vragen van het lid Vestering (PvdD) aan de minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit over de 200.000 dieren die vast zaten aan boord van transportschepen door de blokkade van het Suezkanaal (ingezonden 1 april 2021)

[8] AH 2170. 2021Z04531. Antwoord van minister Schouten (Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) (ontvangen 29 maart 2021) op vragen van het lid Wassenberg over het Ierse plan om dit voorjaar tienduizenden kalfjes op het vliegtuig te zetten naar Nederland

[9] Ierland heeft de oplossing voor de lange reistijd voor kalveren: zet ze op het vliegtuig | Trouw

[10] https://www.un.org/en/food-systems-summit