Schrif­te­lijke inbreng over de stand van zaken mbt de onder­han­de­lingen met de Europese Commissie over derogatie van de Nitraat­richtlijn

Inbreng Partij voor de Dieren schriftelijk overleg - Derogatie Nitraatrichtlijn

De leden van de fractie van de Partij voor de Dieren hebben kennisgenomen van de brief van de minister over de stand van zaken van de onderhandelingen met de Europese Commissie over derogatie van de Nitraatrichtlijn. Al jaren waarschuwen deze leden voor het moment waarop Nederland de derogatie zal verliezen. In 2020 gaf de Europese Commissie een laatste waarschuwing door niet voor vier jaar, maar voor twee jaar derogatie te verlenen. En nu wijst alles er op dat er na zestien jaar een einde komt aan deze uitzonderingspositie voor Nederland. Maar nog altijd lijkt de minister de kop in het zand te steken en tegen beter weten in in te zetten op onmogelijke voorwaarden. Zo is zijn inzet om de omvang van de derogatie voor 2022 op hetzelfde niveau te houden als de afgelopen jaren en om weer een beschikking te krijgen voor de periode van vier jaar. Hoe kijkt de minister naar de huidige gang van zaken, nu Nederland geen derogatie heeft sinds begin dit jaar, de bemestingsperiode voor grasland inmiddels ver gevorderd is en boeren mogelijk toch teveel mest hebben uitgereden? Heeft de minister overleg gehad met de minister van I&W over wat dit betekent voor de waterkwaliteit? Zo nee, waarom niet? Zo ja, kan de minister de uitkomsten van dit gesprek delen? Hoe kan de minister zijn inspanningen om de derogatie te verkrijgen verklaren in het licht van de stikstof- en watercrisis? Is de minister het met de leden eens dat het uitrijden van (teveel) mest een negatief effect heeft op het halen van de stikstof-, natuur- en waterkwaliteitsdoelen?

Intussen is er niets gedaan om te anticiperen op de situatie die iedereen al van mijlenver aan kon zien komen. Met als resultaat dat Nederland straks kampt met een acuut mestoverschot, waarbij de kosten voor het afvoeren van grote hoeveelheden mest op het bordje komen van de individuele melkveehouder. Erkent de minister dit? De afgelopen jaren weigerde de minister bovendien categorisch om ‘vooruit te lopen’ op het verlies van derogatie en schoof daarom de vraag van deze leden hoe hij gaat voorkomen dat grote aantallen dieren vroegtijdig naar de slacht worden afgevoerd bij verlies van derogatie, telkens terzijde.[1],[2],[3],[4] Daarom nogmaals de vraag: hoe gaat de minister voorkomen dat een groot aantal koeien vroegtijdig naar de slacht zal worden afgevoerd uit vrees voor de hoge kosten van mestafzet?

En dit terwijl de minister zelf ook verwacht dat de EC zal komen met een conceptderogatiebeschikking die “significant anders” zal zijn, schrijft hij. Kan de minister deze verwachting nader toelichten? Op welke manier houdt de minister in zijn nieuwe perspectiefbrief over de toekomst van de landbouw rekening met de verwachte nieuwe situatie, zonder derogatie?

Tot slot vragen de leden of de minister kennis heeft genomen van het plan van Rabobank, FrieslandCampina en Lely om met leningen en subsidie melkveehouders te laten investeren in mestverwerkers van Lely.[5] Melkveehouders worden zo opnieuw nog dieper in de schulden gelokt. Met grote minachting voor dit kabinet en haar plannen stelt de hoge baas van FrieslandCampina dat dit in hun ogen “een duurzamere en toekomstbestendigere oplossing is voor Nederland dan een dure uitkoopregeling”. Kan de minister bevestigen dat de minister voor Natuur en Stikstof nu juist duidelijk heeft gemaakt dat maatregelen die nu worden genomen, vooruitlopend op de gebiedsgerichte aanpak, “no-regret” moeten zijn en niet moeten leiden tot lock-in effecten?[6] Op welke manier gaat de minister melkveehouders waarschuwen voor het doen van grote investeringen en het aangaan van nieuwe leningen, terwijl nog onduidelijk is of en hoe deze kunnen worden terugverdiend dan wel afgelost?

[1] Kamerstuk 33 037, nr. 349

[2] Kamerstuk 33 037, nr. 359

[3] Kamerstuk 33 037, nr. 403

[4] Kamerstuk 33 037, nr. 441

[5] https://fd.nl/bedrijfsleven/1445677/rabo-frieslandcampina-en-lely-bieden-boeren-samen-mestverwerkers-aan-lsg2cayg5hHd

[6] Brief 15 juli 2022, 2022Z14127