Schrif­te­lijke inbreng over de stand van zaken voor­be­reiding Tweede Kamer­ver­kiezing

De leden van de fractie van de Partij voor de Dieren hebben met belangstelling kennisgenomen van de stand van zaken brief over de aanstaande Tweede Kamerverkiezingen. Zij danken de minister voor de verstrekte informatie. Voor de leden staat voorop dat de verkiezingen eerlijk moeten verlopen, met gelijke kansen voor alle kiezers om hun democratische grondrechten uit te oefenen. Een volksraadpleging die verschillende kiezers op basis van twijfelachtige criteria verschillende vormen van stemrecht geeft is naar mening van de leden onwenselijk. Vanwege dat uitgangspunt hebben de leden nog een aantal vragen.

Allereerst vragen de leden de minister te reflecteren op het gelijkheidsbeginsel. Want naast de groep 70+’ers zijn er ook nog andere groepen kiezers die ook generiek kwetsbaar zijn. En deze groepen krijgen niet het recht om per brief te stemmen. Naar mening van de leden heeft de minister nog onvoldoende overtuigend uitgelegd waarom dat verschil rechtvaardig is.

De leden van de fractie van de Partij voor de Dieren vragen de minister verder in hoeverre de regels rondom contactbeperking van invloed zullen zijn op het verloop van de verkiezingen. Kan de minister bevestigen dat bijvoorbeeld in een studentenhuis wanneer er al één iemand op bezoek is geweest er vervolgens die dag niemand meer langs mag komen? Ook niet als er dus nog een machtiging moet worden afgegeven? Hoe kan iemand die wat later op de dag symptomen krijgt dan nog een ander machtigen? En wat gebeurt er met mensen die door meerdere kiezers gemachtigd zijn en dan zelf symptomen krijgen? Bestaat de mogelijkheid die machtigingen op de verkiezingsdag nog aan iemand anders over te dragen? En op welke wijze zou dat dan moeten gebeuren gegeven het feit dat zowel de oude gemachtigde, als de kiezer, als de nieuwe gemachtigde allemaal maar één iemand mogen zien op die dag?

Hoe beoordeelt de minister een situatie waarin een kiezer die gemachtigd is om naast zijn eigen stem drie volmachtstemmen uit te brengen, op het laatste moment ziekteverschijnselen ontwikkelt en geen toegang heeft tot het stembureau? Kan het zijn dat daardoor vier stemmen verloren gaan?

Kan de minister in dat licht toelichten wat momenteel verwacht wordt van een kiezer die op de verkiezingsdag ziekteverschijnselen ontwikkelt of angst heeft voor besmetting?

De leden zien de groeiende zorgen over de risico’s omtrent het coronavirus, en zeker nu de meer besmettelijke Britse, Brazilaanse en Zuid-Afrikaanse varianten in opkomst zijn. Welke risico analyse heeft de minister gemaakt omtrent de mogelijke verspreiding van het virus bij het organiseren van de verkiezingen?
Hoeveel mensen gaan er naar verwachting van de minister niet stemmen door corona en wat vind zij daarvan? Graag zien de leden een uitgebreide bespiegeling inclusief de uitgewerkte risicoanalyse van de minister op bovenstaande punten.

De leden hebben verder kennis genomen van het feit dat er uitvoering word gegeven aan de aangenomen motie van Esch die vroeg om stembureaus op te zetten in de buitenlucht of goeddeels open ruimtes. Kan de minister aangeven op welke wijze zij ervoor gaat zorgen dat meer dan de nu 62 gemeenten die al aangeven hiermee te willen werken dit gaan organiseren? En kan de minister aangeven hoe een portocabin als een ‘goeddeels openruimte’ beschouwd kan worden? Wordt er dan gebruikt gemaakt van opengewerkte portocabins? Kan de minister aangeven hoeveel stembureaus er echt ingericht worden in de buitenlucht?

De leden lezen verder dat er uitvoering word gegeven aan de motie Öztürk over het (vroegtijdig) publiceren van de exitpolls. De minister geeft aan dat met alle ‘aanwezige bureaus’ overeengekomen is niet vroegtijdig exitpolls kenbaar te maken. Zijn er organisaties die normaal gesproken ook exitpolls publiceren die niet aanwezig waren bij dat overleg? Zo ja, om welke organisaties gaat het?

Tot slot lezen de leden dat de minister uitstel overweegt. Kan de minister aangeven of zij dan voldoende tijd en ruimte heeft en neemt om bijvoorbeeld het briefstemmen wel voor alle stemgerechtigden beschikbaar te maken? Iets dat nu, vooral vanwege uitvoerbaarheidsaspecten, nog niet is doorgevoerd.
Welke stappen kunnen nu al genomen worden om, indien de minister tot uitstel besluit, briefstemmen voor iedereen mogelijk te maken?