Schrif­te­lijke inbreng over het noodplan 'Save Gas for a Safe Winter' van de Europese Commissie

De leden van de Partij voor de Dieren-fractie hebben kennisgenomen van het noodplan ‘Save gas for a safe winter’ van de Europese Commissie. Wat vindt de minister van de 15%-reductiedoelstelling voor de termijn van 1 augustus 2022 tot en met 31 maart 2023? Klopt het dat dit voor Nederland geen probleem is? Hoeveel meer kan Nederland besparen?

Herinnert u zich de schriftelijke vragen van de Partij voor de Dieren van 21 juni over het Bescherm- en Herstelplan Gas? (BHG)? [1] De leden van de PvdD-fractie stelden toen de vraag hoeveel gas de 60 niet-beschermde afnemers (niet-essentiële bedrijven) die zijn opgenomen in het BHG verbruiken en hoeveel zij volgens de minister kunnen besparen. Wanneer kunnen de leden het antwoord op deze vraag verwachten? De leden van de PvdD-fractie zijn al langere tijd van mening dat de minister niet alles op alles zet om zo veel mogelijk gas te besparen. Grote bedrijven wordt namelijk al die tijd de hand boven het hoofd gehouden. Terwijl burgers wel met klem verzocht worden om hun aandeel in de gascrisis te leveren. Welke concrete afdwingbare afspraken gaat de minister nu met grote bedrijven maken zodat ook zij hun aandeel gaan leveren? De leden van de PvdD-fractie hebben inmiddels al heel vaak opgeroepen om grote gasverslindende bedrijven, die produceren voor winst en niet om in de eerste levensbehoeften van mensen te voorzien, af te schakelen. Zij dienden hier op 6 juli nog een motie over in. [2] Zij vernemen nu graag van de minister hoeveel meer gas hiermee volgens de minister kan worden bespaard.

De leden van de Partij voor de Dieren-fractie hebben vernomen dat lidstaten een beroep kunnen doen op het solidariteitsbeginsel om toch aan gas te komen uit andere lidstaten. De hulpbehoevende lidstaten moeten er dan wel zelf alles aan gedaan hebben om uit de problemen te blijven, tot aan het afschakelen van de industrie aan toe. Wat is het standpunt van het kabinet hierin? Als het kabinet afschakeling vereist van andere lidstaten om uit de problemen te blijven, is de minister het er dan ook mee eens dat Nederland zelf ook over moet gaan tot afschakeling? Zo ja, op welke termijn zal hij de volgende fase uit het Bescherm- en Herstelplan Gas aankondigen? Zo nee, op welke manier vindt hij het te rechtvaardigen dat hij zelf nog steeds niet doet wat hij straks wel van anderen verlangt?

Het kabinet heeft aangegeven dat Groningen een laatste redmiddel is. Op dit moment is niet alleen fase 2 van het BHG nog niet in werking, maar stimuleert het kabinet het gasverbruik van grote bedrijven juist ook nog steeds met verschillende fossiele subsidies, zoals met het degressieve tarief in de energiebelasting – ook het aangekondigde ‘minder degressief maken van de energiebelasting’ neemt deze zeer kwalijke, perverse prikkel nog steeds niet weg. Zolang het belastingstelsel vol fossiele subsidies zit die het gasverbruik juist aanmoedigen, heeft de minister dus nog opties, ook bij vraag uit een andere EU-lidstaat op basis van het solidariteitsbeginsel. Kan hij dit bevestigen? Kan hij in een toelichting zijn stappenplan tot aan het opendraaien van de Groninger gaskraan uiteenzetten?

De leden van de PvdD-fractie verzoeken de minister om van het algemenere Bescherm- en Herstelplan Gas een concrete routekaart te maken, waar mogelijk met cijfers over gasverbruik, mogelijke besparing en gaslevering, specifiek voor de huidige gascrisis, waaruit blijkt dat het kabinet het risico op verschillende scenario’s overziet en ook alle belanghebbenden (nationaal en internationaal) betrekt in de te nemen beslissingen, en waarmee meer duidelijkheid kan worden gegeven aan burgers en bedrijven in Nederland. Zij verzoeken de minister om in de beslisboom ook aan te geven onder welke omstandigheden en op welk moment het kabinet wel overgaat tot de inwerkingstelling van het afschakelingplan

Tot slot vragen de leden van de PvdD-fractie zich af wat de minister er, in het licht van de klimaatcrisis, van vindt dat lidstaten ook hun gasverbruik mogen reduceren door gas te vervangen door andere fossiele brandstoffen. De leden van de PvdD-fractie zijn hier erg bezorgd over. Met zinnen als “Where possible, priority should be given to switching to renewables or cleaner, less carbon-intensive or polluting options. However, switching to coal, oil or nuclear may be necessary as a temporary measure, as long as it avoids long term carbon lock-in” [3] wordt het wel erg makkelijk om terug te grijpen naar nog vervuilender fossiele brandstoffen. Wat gaat de minister doen om dit soort vrijbrieven voor fossiel uit het voorstel van de Europese Commissie te krijgen? De leden van de PvdD-fractie betreuren het ten zeerste dat het kabinet hieraan meedoet door de kolencentrales harder te laten draaien. Dat helpt in elk geval niet. De leden van de PvdD-fractie willen de minister herinneren aan de hitterecords die deze zomer weer worden verbroken in West-Europa. De klimaatcrisis is allang geen ver-van-zijn-bed-show meer, maar is immers al lang begonnen.

[1] Het Bescherm- en Herstelplan Gas | Tweede Kamer der Staten-Generaal

[2] Detail 2022D29395 | Tweede Kamer der Staten-Generaal

[3] https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/ip_22_4608