Schrif­te­lijke inbreng over klimaat en energie

Burgerpanels

De leden van de Partij voor de Dieren-fractie zijn een voorstander van de oprichting van burgerpanels (ook wel ‘burgerberaad’ of ‘burgerconventie’ genaamd) en deze te betrekken bij het vormgeven van klimaatbeleid. Mits goed vormgegeven, kan dit een belangrijk instrument worden om de participatie van burgers te vergroten en de invloed van lobbyisten van vervuilende sectoren te verkleinen. Frankrijk en Ierland kennen al betekenisvolle voorbeelden van het betrekken van burgers bij het klimaatbeleid via een burgerconventie.[1] [2] Ook Denemarken zal een dergelijke burgerconventie oprichten om klimaatmaatregelen te bespreken.[3]

De leden van de Partij voor de Dieren-fractie hebben kennisgenomen van de Kamerbrieven[4] [5] over de uitvoering van de aangenomen motie van het lid Agnes Mulder c.s. over de mogelijkheden van burgerpanels[6] en de Kamerbrief[7]over de uitvoering van de aangenomen motie van het lid Van Raan c.s. over het inzetten van burgerpanels bij het overleg over de toekomst van luchthavens.[8] Het valt deze leden op dat de uitvoering van beide moties nog weinig op elkaar lijkt te zijn afgestemd. Kan de minister toelichten in hoeverre er al contact is geweest tussen de ministeries van EZK en I&W over de uitvoering van deze twee moties? Wat heeft dit contact opgeleverd? Wat gaat de minister doen om de uitvoering van beide moties beter op elkaar af te stemmen? Hoe gaat de minister voorkomen dat de uitvoering van beide moties te veel van elkaar gaat verschillen? Op welke wijze gaat de vers aangestelde expertcommissie contact onderhouden met de Expertisegroep Burgerberaad van Extinction Rebellion? Erkent de minister dat het opzetten en onderhouden van constructief contact tussen beiden waardevol kan zijn? Zo nee, waarom niet?

Shell - The Energy Transformation Scenarios

De leden van de Partij voor de Dierenfractie willen graag het nieuwe rapport van Shell[9], ‘The Energy Transformation Scenarios’, onder de aandacht brengen van de minister. Hoe is het mogelijk dat Shell beweert de afspraken van Parijs te honoreren, terwijl de bedrijfsvoering gericht blijft op het oude doodlopende fossiele stelsel? Het ‘Sky 1.5 scenario’ koerst zelfs af op het (tijdelijk) overschrijden van het 1.5°-doel, het pas in de verre toekomst terugbrengen van de CO2-uitstoot naar “net-zero” en het blijven investeren in olie en gas (waarvan de pieken pas in respectievelijk 2025 en 2034 worden bereikt). Dat staat allemaal haaks op wat nodig is om de klimaatcrisis te beteugelen: zo snel mogelijk, zo veel mogelijk uitstoot reduceren. Deelt de minister de mening dat dit rapport van Shell een zware onvoldoende verdient? Zo nee, waarom niet?

Ook zet Shell massaal in op negatieve emissietechnologie, waaronder het opslaan van CO2 onder de grond. Deze techniek heeft zich echter onvoldoende bewezen. Shell wil er enorme subsidies voor die beter kunnen worden uitgegeven aan echte duurzame investeringen. De inzet op compensatie leidt af van de noodzaak om zo veel mogelijk echte reductie te realiseren. Is de minister het hiermee eens? Zo nee, waarom niet? Daarnaast hanteert Shell in dit rapport een (mediaan) carbon budget van 747 Gt CO2 (zie p. 93 van het rapport) om binnen de 1.5°C te blijven. Dat is echter een enorme overschrijding van het wereldwijde emissiebudget van 235 gigaton CO₂-equivalenten, met ingang van begin 2020, dat past bij een kans van meer dan 66% op het behalen van het 1,5°C-doel[10]. Indien de wereldwijde uitstoot niet zou dalen, dan is dit emissiebudget medio 2025 opgebruikt. Erkent de minister dat Shell zich hier wederom niets aantrekt van wat nodig is voor het klimaat? Zo nee, waarom niet? Gaat de minister ook uit van een carbon budget? Zo je, welk carbon budget hanteert de minister? Zo nee, waarom niet?

Deelt de minister de mening dat dit soort rapporten waarin Shell zichzelf een groen imago probeert aan te meten, enkel schadelijk zijn voor de enorme opgave die ons te wachten staat om de klimaatcrisis op te lossen? Zo nee, waarom niet?

Biomassa

De leden van de Partij voor de Dierenfractie merken op dat het afbouwpad voor houtige biomassa nog steeds op zich laat wachten. Hier door blijft de minister in gebreke bij het uitvoeren van een aangenomen Kamermotie[11] en diverse toezeggingen[12]. Hierdoor bestaat het gevaar dat het biomassabeleid met betrekking tot het afbouwpad over de verkiezingen wordt getild en subsidies voor houtige biomassa nog altijd aangevraagd en uitgegeven kunnen worden. Kan de minister alsnog een concrete einddatum voor houtige biomassa vóór de verkiezingen in het vooruitzicht stellen? Is de minister bekend met de uitspraak van Diederik Samson[13] (kabinetschef van Europees commissaris Frans Timmermans) dat in theorie biomassa CO2 neutraal kan zijn, maar alleen wanneer je een deel van het resthout van het bos gebruikt, hetgeen in de praktijk niet zo werkt. Hierbij merken de leden van de Partij voor de Dierenfractie op dat resthout juist in het bos moet blijven, omdat het een belangrijke functie heeft voor de biodiversiteit. Kent de minister de berekening van prof. D. Smeulders[14] van de TU in Eindhoven dat biomassa geen oplossing is voor de energietransitie en dat in heel Europa slecht 10 biomassacentrales kunnen draaien op het resthout van de 3 miljard bomen, die Europa zou willen planten? Zo ja, beaamt de minister dat het verstoken van houtige biomassa niet duurzaam is, noch haalbaar, noch bijdraagt aan de energietransitie? Zo nee, waarom niet? Zo ja, is de minister bereid om de subsidiëring van houtige biomassa vanaf de nieuwste SDE++ ronde van 2021 af te schaffen?

Energiebesparingsplicht

De leden van de Partij voor de Dierenfractie hebben kennisgenomen van de stukken over de energiebesparingsplicht en hebben hier nog enkele vragen over. Kan de minister aangeven voor hoeveel bedrijven de plicht momenteel niet geldt en hoeveel C02 deze bedrijven uitstoten? Wat doet de minister om deze bedrijven te stimuleren om energie te besparen?

De minister stelt dat de plicht in het algemeen goed werkt. Maar de leden merken op dat in oktober 2020 42% (37.5000) van de bedrijven die onder de energiebesparingsplicht vallen geen informatie heeft verstrekt. Het decentrale bevoegd gezag moet deze bedrijven alsnog bewegen om te rapporteren. Hierbij geldt dat in 2021 de ondersteuningsregeling ‘versterkte uitvoering energiebesparings- en informatieplicht’ voor gemeenten en omgevingsdiensten ophoudt. Kan de minister aangeven op basis van welke gegevens hij meent dat de energiebesparingsplicht goed werkt, in het licht van deze beperkingen? Hoe gaat hij decentraal bevoegd gezag na 2021 ondersteunen met handhaving van de energieplicht, nu de ondersteuningsregeling in 2021 ophoudt? Is hij voornemens een nieuwe ondersteuningsregeling te maken? Zo nee, waarom niet?

Bovendien geeft de minister aan dat hij wil onderzoeken wat de wenselijkheid en het effect is van een besparingsplicht voor ETS-bedrijven. Hierbij vermeldt de minister dat investeringen in verplichte energiebesparingsmaatregelen wellicht ten koste kunnen gaan van investeringen in andere, effectievere CO2-reducerende maatregelen. De leden van de Partij voor de Dierenfractie merken hierbij op dat deze uitspraak haaks lijkt te staan op de beoogde verbreding van de energiebesparingsplicht, door ook het opwekken van energie door zonnepanelen mee te laten tellen in de aangepaste energiebesparingsplicht. Beaamt dit minister dat het beleid tegenstrijdig is? Kan de minister aangeven aan welke andere effectievere CO2-reducerende maatregelen wordt gedacht, waar energiebesparing per definitie CO2 reduceert? Denkt de minister hierbij wellicht aan Carbon Capture and Storage (CCS)? Zo ja, erkent de minister dat energiebesparing prioriteit heeft boven het continueren van dezelfde productiewijze, om vervolgens CO2 af te vangen? Zo nee, waarom niet?

Natuurinclusieve energietransitie in de energiebesparingsplicht en de ISDE

Kan de minister aangeven op welke manier natuurinclusieve energiebesparings- en opwekmaatregelen kunnen worden gestimuleerd via de energiebesparingsplicht en via de ISDE? Want het is het doel van de regering om in te zetten op een natuurinclusieve energietransitie, zoals gesteld in het Programma Versterken Biodiversiteit. Kan de minister onderzoeken hoe natuurinclusief gestimuleerd kan worden? Zo nee, waarom niet?

[1] Frankrijk: https://www.conventioncitoyennepourleclimat.fr/en/

[2] Ierland: https://www.citizensassembly.ie/en/how-the-state-can-make-ireland-a-leader-in-tackling-climate-change/

[3] Denemarken: https://www.bbc.com/future/article/20200706-the-law-that-could-make-climate-change-illegal

[4] Kamerstuk 32 813-624.

[5] Kamerstuk 32 813-659.

[6] Kamerstuk 32 813-578.

[7] Kamerstuk 31 936-831.

[8] Kamerstuk 35 570-XII-50.

[9] https://www.shell.com/promos/e...

[10] CONSTRAIN, 2019: ZERO IN ON the remaining carbon budget and decadal warming rates. The CONSTRAIN Project Annual Report 2019, DOI: https:// doi.org/10.5518/100/20

[11] Kamerstuk 32 813 nr. 537

[12] Zaaknummer 2021D01264

[13] https://www.npostart.nl/de-hof...

[14] https://www.npostart.nl/de-hof...