SO verdrag inzake lucht­diensten tussen het Koninkrijk der Neder­landen en de Republiek Ivoorkust

e leden van de Partij voor de Dieren-fractie vinden het belangrijk dat we het luchtvaartverdrag bespreken en onze vragen erover kunnen stellen en onze zorgen kunnen delen.

Algemeen

Allereerst vinden de leden het een kwalijke zaak dat belangrijke luchtvaartverdragen ter ‘stilzwijgende goedkeuring’ aan de Kamer worden voorgelegd. Er blijkt namelijk dat commerciële belangen bij luchtvaartverdragen centraal staan, terwijl ook de rechter heeft bepaald dat het belangrijk is breder te kijken naar o.a. belangen van gezondheid, natuur (stikstofcrisis) en klimaat. We lezen in de nota onder andere dat ‘het verdrag noodzakelijk is voor commerciële en operationele wensen van de betrokken luchtvaartmaatschappijen’, dat ‘hedendaagse luchtvaartpolitieke wensen en vereisten worden geborgd’ en ‘dat wensen van de in Nederland gevestigde EU-luchtvaartmaatschappijen zijn meegenomen’. Kan de minister toelichten op welke wensen hier specifiek wordt gedoeld?  Nergens wordt gesproken over de wensen van omwonenden en burgers die meer waarde hechten aan een leefbaar klimaat, gezondheid, natuur en schoon leefmilieu boven die van de commerciële belangen van de luchtvaart.  Zijn de wensen en doelen rondom een gezond klimaat, milieu, natuur (stikstof), gezondheid, en geluidshinder hierin afgewogen? Zo ja, hoe precies? Zo nee, waarom niet? Kan de minister een lijst geven met wie allemaal gesproken is om input op te halen over het verdrag? Hoe vaak is precies met elk van die actoren gesproken? Hoe vaak is met omwonendengroepen gesproken?  Hoe vaak met natuur- en milieuorganisaties? Hoe vaak met actoren die commerciële belangen vertegenwoordigen zoals de actoren rondom de luchtvaartsector?

Kan de minister daarnaast duidelijk op een rij zetten welke nieuwe verplichtingen dit verdrag voor Nederland met zich meebrengt? De leden lezen dat Aruba, Curaçao en Sint-Maarten niet in onderhandeling wilden treden met Ivoorkust over een luchtvaartverdrag. Kan de minister aangeven wat de bezwaren precies waren en waarom?

De leden van de Partij voor de Dieren-fractie zien dat er nationaal, en zonder lastige juridische procedures en meningen van de EU, extra luchtvaartverdragen, slots, en nachtvluchten worden toegekend.  Maar zodra er weer vluchten af moeten voor bescherming van gezondheid, natuur en milieu, lijkt het heel ingewikkeld en volgen er ingewikkelde Europese procedures en mogelijke juridische consequenties.  Daarom vinden de leden het heel belangrijk om besluiten in de luchtvaart gedegen te maken en altijd goed alle belangen af te wegen in plaats van vooral te focussen op de commerciële wensen van luchtvaartmaatschappijen. 

De leden vragen zich daarnaast af of de minister kan bevestigen dat deze bindende overeenkomst geen enkel (juridische) obstakels met zich meebrengt bij eventuele toekomstige krimp van de luchthaven in de toekomst? Zo, ja kan hij dit antwoord nader toelichten?  Klopt het dat dit verdrag geen impact heeft op het totaal aantal vliegbewegingen in totaal? Vallen andere vluchten weg door deze overeenkomst met Ivoorkust?

Is er een (brede) maatschappelijke kosten baten-analyse gemaakt van de impact van het verdrag? Zo ja, kan de minister dat met ons delen? Zo nee, waarom wordt het verdrag akkoord bevonden zonder dat helder wat de (brede) maatschappelijke baten en kosten zijn, ook in relatie tot de andere maatschappelijke uitdagingen (klimaat, natuur, stikstof, milieu, gezondheid)?

Vragen over specifieke artikelen

Er staat onder artikel 3 dat vergunningen kunnen worden geweigerd of ingetrokken bijvoorbeeld als niet wordt voldaan aan de standaarden van ICAO. Kunnen deze implicaties ook gelden voor een luchtvaartonderneming die meer aan duurzaamheid doet dan ICAO voorschrijft?  

In artikel 7 gaat het over luchtvaartuigen en dat wanneer het commercieel opportuun is gebruik gemaakt mag worden van elkaars, of geleased materiaal. Wordt hier ook rekening gehouden met wat opportuun is voor de omgeving en omwonenden? Ook wordt in dit artikel gesproken over ‘op verzoek financiële rapporten of andere relevante informatie te delen’. Vallen hier ook milieu en geluidsgegevens onder?

In artikel 8 gaat het over eerlijke concurrentie en dat partijen zich inzetten om ‘alle vormen van oneerlijke concurrentie’ uit te bannen. Hier willen de leden even wat voorbeelden toetsen.

• Stel een partij vliegt met duurzamere brandstof of doet iets anders relatief duurzaams en krijgt daardoor bepaalde kortingen. Wordt dit dan gezien als oneerlijke concurrentie?
• Stel er zijn in de toekomst minder slots beschikbaar of er moeten slots herverdeeld worden. Kan Nederland door dit verdrag dan geen voorrang geven aan bijv. KLM omdat dit zorgt voor oneerlijke concurrentie? Of kan via dit verdrag voorkomen worden dat er slots verdwijnen omdat dit zorgt voor oneerlijke concurrentie?

In artikel 10 gaat het over de gebruikersheffing en dat deze kosten gerelateerd moeten zijn. Stel dat we in de toekomst gaan werken met ‘de echte prijs’ waardoor ook milieu en klimaatkosten mogelijk doorgerekend zullen worden in de gebruikersheffing. Mag dit dan gekeken naar de tekst uit dit artikel?

In artikel 20 gaat het heel summier over het milieu. Dit zou veel meer aandacht verdienen aangezien we midden in een klimaat, biodiversiteit en milieucrisis zitten en de luchtvaart deze crisissen verder vergroot. Waarom is ervoor gekozen om in dit verdrag niet meer te regelen om deze crisissen het hoofd te bieden?  Er wordt gesproken over ‘alle passende maatregelen nemen om het effect van de burgerluchtvaart op het milieu tot een minimum te beperken overeenkomstig rechten en plichten krachtens het internationaal recht’. Kan de minister deze rechten en plichten benoemen? En kan de minister aangeven wat hij passende maatregelen vindt gezien de bovengenoemde crisissen waar we nu in zitten?  Ook gaat het in artikel 6 over het toestaan van het vestigen van kantoren ter promotie en verkoop van luchtvaartdiensten.  Is de minister het met ons een dat het promoten van vliegreizen tegenstrijdig is met het tot een minimum beperken van milieueffecten?

Tot slot vragen de leden of de minister kan toezeggen om luchtvaartverdragen ruim op tijd voor te leggen aan de Kamer voordat er onomkeerbare stappen worden genomen? En kan hij toezeggen om luchtvaartverdragen ook met de Maatschappelijke Raad Schiphol te bespreken?