Initi­a­tiefwet onver­doofd slachten

Ieder jaar worden in Nederland ruim twee miljoen dieren onverdoofd geslacht. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat het niet verdoven van dieren ernstige pijn, leed en stress veroorzaakt. Dierenartsenorganisaties in Nederland en Europa spreken zelfs van een onaanvaardbaar lijden. Volgens de huidige wet is het onverdoofd slachten van dieren verboden, waarbij een uitzondering kan worden gemaakt voor joodse en islamitische slachters. De Partij voor de Dieren heeft met de initiatiefwet onverdoofd slachten beoogd deze uitzonderingspositie op te heffen. Hieronder kunt u in chronologische volgorde de behandeling van het wetsvoorstel zien.

Update mei 2019 Het nieuwe wetsvoorstel van de Partij voor de Dieren voor een algehele verplichting tot bedwelming van dieren voorafgaand aan de slacht ligt klaar om door de Tweede Kamer in behandeling te worden genomen.

Update december 2015 In oktober 2015 publiceerde het Bureau Risicobeoordeling en Onderzoeksprogrammering (BuRO) van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) een advies aan de staatssecretaris van Economische Zaken waarin het pleit voor een verbod op onverdoofd slachten. Tijdens het debat over het landbouw- en natuurdeel van de begroting Economische Zaken begin december 2015 liet de staatssecretaris weten niet zelf werk te zullen gaan maken van zo’n verbod. De Partij voor de Dieren werkt aan een nieuw initiatiefwetsvoorstel om in te dienen in 2017.

Geschiedenis initiatiefwet onverdoofd slachten

19 juni 2012 De Eerste Kamer heeft het wetsvoorstel om onverdoofd slachten te verbieden verworpen. Was er in de Tweede Kamer nog een zeer ruime meerderheid van PvdA, VVD, D66, GroenLinks, SP, PVV en PvdD voor de wet, in de Eerste Kamer stemden naast de christelijke partijen ook de senatoren van VVD, PvdA en D66 tegen het wetsvoorstel. Daarnaast stemden 3 van de 5 GroenLinks-senatoren tegen de wet. Wel steun voor de wet kreeg Marianne Thieme van de senatoren van PVV, SP, 50Plus, OSF en de Partij voor de Dieren.

12 juni 2012 Op 12 juni 2012 sprak de Eerste Kamer over het convenant dat staatssecretaris Bleker tijdens de behandeling van het wetsvoorstel te elfder ure aankondigde en de reactie van Marianne Thieme daarop. Ook reageerden Bleker en Thieme op de vragen die de Eerste Kamer bij de eerdere behandeling stelde. De stemming over het initiatiefwetsvoorstel staat gepland voor 19 juni 2012.

5 juni 2012 Staatssecretaris Bleker presenteert op 5 juni 2012 een convenant voor de religieuze slacht dat hij sloot met religieuze organisaties. De Eerste Kamer heeft lang op het convenant moeten wachten. Het convenant dat Bleker nu uiteindelijk presenteert, vertoont sterke gelijkenis met het amendement van het CDA dat in de Tweede Kamer nauwelijks steun kreeg. Marianne Thieme reageerde op het convenant tijdens een persconferentie.

13 december 2011 Op 13 december 2011 vond het eerste gedeelte van de behandeling van het wetsvoorstel in de Eerste Kamer plaats. Zie hier de bijdrage van Marianne Thieme. Henk Bleker kwam in de afrondende fase van de behandeling van de initiatiefwet in de Eerste Kamer onverwacht met het plan om een polderconvenant te sluiten met religieuze organisaties.

25 november 2011 – Memorie van Antwoord Eerste Kamer Marianne Thieme biedt op 25 november haar Memorie van Antwoord aan bij de Eerste Kamer. In het 34 pagina’s tellende document geeft zij antwoord op de schriftelijke Kamervragen die de senatoren hebben gesteld over de initiatiefwet. Ook de Staatssecretaris heeft op deze dag antwoorden gegeven op vragen die door leden van de Eerste Kamer zijn gesteld. De antwoorden zijn nodig ter voorbereiding van het debat in de Eerste Kamer, dat naar verwachting plaatsvindt op 13 december 2011. Stemming wordt dan verwacht op 20 december 2011.

28 juni 2011 – wetsvoorstel aangenomen door de Tweede Kamer De Tweede Kamer nam op 28 juni 2011 het wetsvoorstel aan met een overweldigende meerderheid van 116 stemmen voor en 30 stemmen tegen: een historische mijlpaal in de strijd voor dierenwelzijn. Tijdens 3 hoofdelijke stemmingen werd duidelijk dat het overgrote deel van het parlement van mening is dat het onnodig lijden van dieren niet langer gerechtvaardigd kan worden op basis van tradities of godsdienst. De leden van de PVV, SP, GroenLinks, D66, PvdA en VVD spraken zich uit voor het wetsvoorstel. Ook werd het amendement aangenomen van leden van D66, PvdA, VVD en GroenLinks aangenomen, evenals de motie van Van Gerven, van de SP, die vraagt om een verbod op kantelboxen, en een motie van Esther Ouwehand, die de regering oproept om met een plan van aanpak te komen om de huidige slachtpraktijk te verbeteren.

22 juni 2011 Op 22 juni 2011 vond de tweede termijn van de behandeling plaats. Daarbij werden twee amendementen en vier moties ingediend, waaronder een motie van Esther Ouwehand. Bekijk hier de opnamen van dat debat, inclusief de bijdrage van Esther Ouwehand van de kant van de Kamer en de reactie van Marianne Thieme als initiatiefnemer.

25 mei 2011 Op verzoek van de christelijke partijen vond na de behandeling in eerste termijn eerst nog een rondetafelgesprek plaats.

13 april 2011 De eerste termijn van de behandeling in de Tweede Kamer is vervolgd op 13 april 2011, waarbij Marianne Thieme als initiatiefnemer de Kamer te woord heeft gestaan en de vragen van Kamerleden heeft beantwoord. Haar bijdrage lees je hier, of kun je hier bekijken op debat gemist.

17 februari 2011 Op 17 februari 2011 is het wetsvoorstel besproken in de Tweede Kamer, in de zogenaamde Eerste Termijn van de kant van de Kamer, waarin Kamerleden vragen kunnen stellen aan de initiatiefnemer en aan de regering. Bekijk hier Esther Ouwehand's bijdrage aan dat debat.

17 november 2010 Tijdens de door de Tweede Kamerfractie van de Partij voor de Dieren georganiseerde bijzondere procedurevergadering op 17 november 2010, zijn Kamerleden geïnformeerd over onverdoofd slachten. Tijdens deze vergadering hebben wetenschappers gepleit voor toepassing van bedwelming tijdens het slachten van dieren. Het wetenschappelijk bureau van de Partij voor de Dieren, de Nicolaas G. Pierson Foundation, presenteerde op deze bijeenkomst undercover opnamen van onverdoofd slachten in Nederland, becommentarieerd door internationale wetenschappers.

2 juni 2009 De initiatiefwet is beoordeeld door de Raad van State en op 2 juni 2009 naar de Tweede Kamer gestuurd.

2 september 2008 De geschiedenis van het wetsvoorstel ging officieel van start op 2 september 2008 toen de Partij voor de Dieren een initiatiefwet indiende bij de Raad van State om te komen tot een verbod op het onverdoofd slachten. Na beoordeling van de Raad van State is de initiatiefwet op 2 juni 2009 naar de Tweede Kamer gestuurd.

Achtergrond Ieder jaar worden in Nederland ruim twee miljoen dieren onverdoofd geslacht. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat het niet verdoven van dieren ernstige pijn, leed en stress veroorzaakt. Dierenartsenorganisaties in Nederland en Europa spreken zelfs van een onaanvaardbaar lijden.

Volgens de huidige wet is het onverdoofd slachten van dieren verboden, waarbij een uitzondering kan worden gemaakt voor joodse en islamitische slachters. De Partij voor de Dieren wil met de initiatiefwet de uitzonderingspositie opheffen. Volgens de partij is het opheffen van deze uitzonderingsbepaling voor religieuze slachters niet in strijd met artikel 6 van de grondwet over de vrijheid van godsdienst, omdat daarin wordt gesteld dat ieder het recht heeft zijn godsdienst te belijden, “behoudens ieders verantwoordelijkheid voor de wet”. Tegenwoordig zijn er goede mogelijkheden om dieren voorafgaand aan de slacht te bedwelmen zonder dat het dier door de bedwelming wordt gedood, zoals het elektrisch verdoven van een dier. Dit zogenaamde reversibele bedwelmen wordt al op grote schaal toegepast bij de religieuze slacht van schapen in Nieuw Zeeland. Het lijkt vooral een kwestie van onwil bij de religieuze slachterijen om deze bedwelmingsmethoden snel in te voeren. Elektrische bedwelming is namelijk een goede en moderne oplossing die past bij de achterliggende waarden van beide religies, namelijk dat het lijden van dieren zoveel mogelijk beperkt dient te worden.

In Nederland is het aanbod van onverdoofd geslacht vlees groter dan de vraag. Het is niet verplicht om onverdoofd geslacht vlees te etiketteren. Een groot deel van de onverdoofd geslachte dieren ligt daarom als ‘gewoon’ vlees in de schappen van de supermarkt of wordt geëxporteerd. Volgens de Partij voor de Dieren is deze praktijk strijdig met de oorspronkelijke bedoeling van de uitzondering die is gemaakt op de wettelijke verplichting voor verdoofd slachten. Zonder het te weten kunnen consumenten nu vlees kopen van dieren die zonder verdoving zijn geslacht en tijdens de slacht veel pijn en stress hebben geleden. Dat is niet alleen een aantasting van de rechten van het dier, maar ook een aantasting van de rechten van de consument. Een verbod op het onverdoofd slachten pakt beide vormen van rechtsongelijkheid aan.

Klik hier voor het wetsvoorstel
Klik hier voor het voorstel van de wet (oorspronkelijk)
Klik hier voor de Nota van Wijziging
Klik hier voor de Tweede Nota van Wijziging
Klik hier voor de Nota naar aanleiding van het verslag
Klik hier voor de Derde Nota van Wijziging
Klik hier voor de bijdrage van Esther Ouwehand 1e termijn initiatiefwet onverdoofd slachten
Klik hier voor de bijdrage van MarianneThieme 1e termijn initiatiefwet onverdoofd slachten
Klik hier voor de bijdrage van Marianne Thieme debat onverdoofd slachten - 2e termijn
Klik hier voor de bijdrage van Marianne Thieme debat onverdoofd slachten Eerste Kamer
Klik hier voor het persstatement van Marianne Thieme over het convenant onverdoofd slachten