Advies van Marianne Thieme aan infor­mateur Tjeenk Willink

Geachte heer Tjeenk Willink,

Met grote waardering hebben wij kennis genomen van uw inspanningen om een meerderheidskabinet van 4 partijen mogelijk te maken.

U bent erin geslaagd tegenstellingen die als onoverbrugbaar gezien werden, in elk geval voor het moment weg te nemen.

Bij het begin van uw opdracht was u ongemeen helder over het belang van een klimaatakkoord. U zei: ”het niet of niet op tijd uitvoeren van het klimaatakkoord van Parijs zal leiden tot natuurcatastrofes”.

Grote woorden, maar in dit geval nog zacht uitgedrukt. Hoewel u de kloof tussen CDA en VVD enerzijds en D66 en ChristenUnie anderzijds voor het moment gedicht heeft, zijn wij niet gerust op de vanzelfsprekende reikwijdte die een met deze partijen te onderzoeken akkoord zou kunnen hebben.

Prominente oud politici als Ernst Hirsch Ballin pleiten voor een Marshallplan voor Afrika dat ze noodzakelijk achten om de combinatie van vrijheden en sociale rechtvaardigheid zoals we die nu min of meer in ons land kennen heel te kunnen houden.

Maar de twee grootste partijen in de beoogde coalitie lijken weinig te voelen voor een dergelijk grootschalig, in Europa te bepleiten plan. En deze twee partijen voelen nog minder voor een adequaat klimaatbeleid zoals bepleit door alle politieke jongerenorganisaties in het Terlouw-manifest.

Vooraanstaande leden binnen CDA en VVD pleiten niet aflatend voor een ambitieus klimaatakkoord, maar lijken daarvoor bij hun partijleiders weinig gehoor te vinden.

Onze vrees voor de gevolgen daarvan wordt mede ingegeven door het feit dat er in de Tweede Kamer een schaduwcoalitie is met 77 zetels, gevormd door partijen die niet alleen de menselijke invloed op het klimaatprobleem ontkennen, maar ook het verband tussen de opwarming van de aarde en het vluchtelingenvraagstuk.

Natuurlijk is in een coalitieland als het onze alles gericht op het optellen van zetels tot meerderheden, maar regeerbaarheid van het land is daarmee in onze tijden allerminst gegarandeerd.

Dat betekent dat de beoogde coalitie waarschijnlijk niet tot een adequaat klimaatbeleid zal komen, dat ten minste even ambitieus of, bij voorkeur, ambitieuzer is dan het akkoord van Parijs.

Een dergelijke coalitie zal in dat geval een kabinetsperiode lang blijven schipperen, met het risico van de door u voorziene klimaatcatastrofes.

Wat onze fractie betreft, zijn de omstandigheden zodanig verontrustend en de problemen zo urgent dat er gezocht zou moeten worden naar mogelijkheden om het overstijgend belang te laten regeren, inclusief alles wat nodig is voor een stabiel en ambitieus beleid op het gebied van natuur, milieu en klimaat.

De Atlantische zalm (Salmo salar) is een Europese vis die vanaf zee rivieren opzwemt om te paaien. Vrouwtjes zetten hun eitjes af in grindbedden op de bodem van stromen en beken. Na de paaitijd sterven de volwassen zalmen, uitgeput van hun reis. En bij gebreke van grindbedden, zijn alle inspanningen van het paaien tot mislukken gedoemd.

Het is maar een beperkte illustratie van de grote problemen van dit moment die niet zonder gerichte maatregelen op te lossen zijn.

Een coalitie die in de Eerste Kamer slechts op de kleinst mogelijke meerderheid kan rekenen, is op dit moment af te raden.

Om die reden vinden wij het belangrijk om aan te geven dat waar de in onze ogen tot mislukken gedoemde paaipogingen van deze beoogde coalitie zullen stranden, we graag bereid zijn een bijdrage te leveren aan een regeerakkoord waarin het overstijgend belang centraal zal staan. Een duurzaam coalitieakkoord waarvoor slechts een van de grote partijen hoeft te tekenen, aangevuld met een regenboogcoalitie van partijen die doordrongen zijn van de urgentie van het probleem die u bij het aanvangen van uw opdracht signaleerde.

Mochten tegen onze verwachtingen in de paaipogingen van deze coalitie wel succesvol blijken, dan mag duidelijk zijn dat wij elke integraal klimaatvriendelijke maatregel met overtuiging zullen steunen.

Rest ons u voor dit moment te bedanken voor die hartenkreet en de door u geleverde inspanningen, het ga u goed!

Met de meeste hoogachting,

Partij voor de Dieren

Marianne Thieme