Alleen staats­steun als KLM grenzen klimaat, leef­om­geving en veiligheid gaat respec­teren

Eventuele staatssteun aan KLM moet verbonden worden aan strenge voorwaarden om de activiteiten van de luchtvaartmaatschappij binnen de grenzen te brengen van klimaat, leefomgeving en veiligheid van mens en dier. Zonder zulke voorwaarden is staatssteun aan KLM misplaatst en bovendien een groot financieel risico, stelt de Partij voor de Dieren in een set van 55 Kamervragen. Ook moet het kabinet haar invloed als aandeelhouder aanwenden om KLM een socialer personeelsbeleid te laten voeren.

“Financiële injecties moeten gebruikt worden om mensen en natuur te beschermen, niet om bedrijven in de benen te houden die ons in de klimaat- en biodiversiteitscrisis hebben gestort,” zegt Kamerlid Lammert van Raan. “Staatssteun moet vervuilende sectoren versneld laten verduurzamen en ze zo helpen toekomstbestendig te worden. Dat zou voor de luchtvaart ook een forse krimp van het aantal vluchten betekenen. Alleen door te krimpen kan de luchtvaart binnen de grenzen van het klimaat, leefomgeving en veiligheid van mens en dier gaan opereren.”

Van Raan stelt een aantal concrete voorwaarden aan eventuele staatssteun, zoals een scherp CO2-budget voor de luchtvaartsector in lijn met het doel om de opwarming van de aarde te beperken tot maximaal 1,5⁰C, een verplichting tot het rapporteren van de volledige uitstoot van schadelijke stoffen en gassen, het naleven van de WHO-normen op het gebied van geluid en uitstoot, een akkoord over een eerlijke belastingafdracht, o.a. op kerosine, CO2-uitstoot en vliegtickets, en een sociaal personeelsbeleid en actieve ondersteuning voor personeel om over te stappen naar een daadwerkelijk toekomstbestendige baan.

Middenin de klimaatcrisis nieuwe investeringen doen in fossiele bedrijven is niet alleen vanwege de schade aan klimaat, milieu, natuur en leefomgeving onverstandig; ook vanuit financieel oogpunt is het een groot risico, stelt Van Raan. Onder meer De Nederlandsche Bank waarschuwde dat zulke investeringen leiden tot ‘gestrande bezittingen’ die niet meer terug verdiend kunnen worden. “De Partij voor de Dieren waarschuwde al bij de aankoop van aandelen Air France-KLM in 2019 dat het niet de vraag was of de aandelen Air France-KLM afgewaardeerd zullen moeten worden, maar wanneer,” zegt Van Raan. “En we zagen inderdaad dat ook voordat de coronacrisis het luchtverkeer stillegde, de waarde van de aandelen Air France-KLM al flink aan het afnemen was.”

Los van eventuele staatssteun moet de staat haar invloed als aandeelhouder aanwenden om KLM een socialer personeelsbeleid te laten voeren. “KLM heeft lak aan haar eigen personeel en ontslaat duizenden mensen, rechtstreeks tegen de strekking in van het steunpakket voor behoud van banen tijdens de coronacrisis,” zegt Van Raan. Hij pleit ervoor om personeel uit de luchtvaartsector, een sector die structureel zal moeten krimpen, te helpen naar een toekomstbestendige baan, bijvoorbeeld in een van de ‘cruciale beroepen.’