Opinie: Als het kalf verdronken is, slacht men de koe

Gepubliceerd in Trouw op 8 augustus 2016

Gezonde koeien dreigen opgeofferd te worden nu de politiek veel te laat inziet dat de ongeremde groei van melkveebedrijven voor niemand goed is, zegt Niko Koffeman.

In 2015 dreigde een dijkdoorbraak van melk- en mestoverschotten. Na het melkquotum konden melkveehouders vrijwel limietloos uitbreiden. Nu pleit LTO-voorman en melkveehouder Romijn voor een inperking van het aantal koeien. Met een slachtpremie van 300 euro per koe (Trouw 29 juli) wil hij dat er met EU-subsidie minstens 75.000 koeienoffers gebracht worden.

Vorige week waarschuwde ook de Rabobank dat melkveehouders in de problemen komen. Nederlandse melkveehouders produceren nu ruim 13 miljard kilo melk, meer dan 57 miljard kilo poep en 14,4 miljard kilo broeikasgassen. In ruil krijgen ze jaarlijks 400 miljoen euro subsidie. Doel van de Melkveewet was gereguleerde groei van de melkveehouderij 'binnen milieurandvoorwaarden'. Voorafgaand aan beëindiging van het melkquotum hebben melkveehouders aanzienlijk meer gemolken dan toegestaan. Voor een liter melk kregen ze 39 cent, maar moesten ze 27 cent EU superheffing betalen. Niet profijtelijk, kennelijk hadden ze een ander oogmerk.

Met de fosfaatnorm creëerde het kabinet rechtsongelijkheid binnen de melkveesector, want hoe groter de overtreding van de fosfaatnorm hoe meer mest er verwerkt mocht worden en hoe minder er betaald hoefde te worden. Melkveehouders die zich wel aan de regels hielden werden de dupe.

De boeren droomden van koeien met gouden horens: de Chinezen zouden in de rij staan voor Nederlandse koemelk, het kon niet op. Het aantal koeien groeide snel en de productie per koe nog sneller. Een kwart van het Nederlandse melkvee heeft daardoor uierontstekingen. Meer dan de helft heeft pootproblemen. De Gezondheidsdienst voor dieren rapporteerde vorig jaar dat bij vaarzen de tepels steeds vaker van de uiers vallen. Een koe die de pech heeft in een megastal terecht te komen, krijgt levenslange opsluiting in ruil voor haar melkproductie.

Nadat de gevestigde partijen de blik eerst afgewend hebben, zullen ze nu hun verantwoordelijkheid moeten nemen voor het feit dat 75.000 gezonde koeien geofferd dreigen te worden op het altaar van de economie.

Hoog tijd om de hele sector serieus onder de loep te nemen. De mens is de enige soort die zich moedermelk van een andere soort toeëigent. Kalfjes worden daarvoor op de dag van hun geboorte van hun moeder gescheiden. En melkveehouders zijn vrijwel zonder uitzondering in financiële problemen geraakt door dalende prijzen en grotere investeringsbehoefte. Dit systeem dient geen enkel duurzaam belang, het gaat ten koste van boeren, volksgezondheid, dierenwelzijn, belastingbetalers, biodiversiteit en de belangen van komende generaties.

Dodelijke slachtoffers
De WHO luidde de noodklok over de EU-landbouwsubsidies, omdat die 'dodelijke slachtoffers maken onder Europese consumenten door hart- en vaatziektes als gevolg van verzadigde vetten in melkproducten'.

Staatssecretaris Van Dam kan de ogen niet sluiten voor het massale dierenleed, de geldverspilling en de milieuvervuiling die het gevolg zijn van de op hol geslagen melkveehouderij. Volgens de VN produceert een koe net zoveel broeikasgassen als een doorsnee personenauto in 70.000 km.

Elk klimaatbeleid, elk milieubeleid, elk biodiversiteitsbeleid en elk gezondheidsbeleid is ongeloofwaardig zolang de melkveesector miljarden gemeenschapsgeld ontvangt uit Brussel. Kabinet, neem eindelijk uw verantwoordelijkheid, stop met schijnbewegingen.

De inzet van de politiek zou zich moeten richten op blijvende verkleining van de veestapel. Alleen zo kan het voortdurende 'crying over spilled milk' beëindigd worden.

Niko Koffeman