Bijvoeren paarden, runderen en herten in natuur­ge­bieden: niet dier­vrien­delijk

Nu het winterse weer al een poosje aanhoudt, is het zeer begrijpelijk dat mensen zich zorgen maken over de dieren in natuurgebieden, zoals de Konikpaarden, edelherten en Heckrunderen in de Oostvaardersplassen. Is er wel voldoende voedsel en lijden de dieren niet? De Partij voor de Dieren vindt dat je in zulke situaties eerlijk moet kijken naar de situatie waarin de dieren zich bevinden, en de zogenaamde oplossingen die worden aangedragen. Zo lijkt het pleidooi voor het bijvoeren van deze ‘grote grazers’ heel diervriendelijk, maar blijkt het tegendeel waar te zijn.

Experts zijn het eens
De winter is streng dit jaar, er is minder voedsel beschikbaar, dus moeten we ingrijpen om verhongering te voorkomen: het lijkt een logische redenering. CDA, VVD en PVV buitelen over elkaar heen in hun pleidooi voor het geven van extra voer in natuurgebieden als de Oostvaardersplassen en de Kennemerduinen. Maar ingrijpen is onnodig want er is voldoende voedsel, en - belangrijker nog – bijvoeren doet veel meer kwaad dan goed. Daarover zijn de ecologen van Natuurmonumenten, Staatsbosbeheer (de terreinbeheerder van de Oostvaardersplassen), Alterra, de Dierenbescherming en de Faunabescherming het eens.

Niet diervriendelijk
Hoewel de wens om bij te voeren begrijpelijk is, worden de dieren er niet mee geholpen. Integendeel: het bijvoeren creëert onrust in de kudde en dieren die eraan gewend raken, worden minder zelfredzaam. Het belangrijkste probleem van bijvoeren is dat het voedsel niet bij de zwakke dieren terechtkomt. Wilde grazers leven in kuddes met een sterke hiërarchie en de sterke dieren zullen het voedsel opeisen ten koste van de zwakkeren. Door de grote verstoring verspillen de dieren wel extra energie, waardoor de zwakste dieren nog kwetsbaarder worden. Het aanbieden van voer op meerdere plekken in het terrein, zoals wel eens gesuggereerd wordt, is geen oplossing voor dit probleem. De dieren leven zeer verspreid over het gebied en als ze aan het voer gewend raken, worden ze minder actief.

Daarnaast wordt door het bijvoeren het natuurlijke mechanisme tussen vet en vruchtbaarheid verstoord, dat essentieel is voor de populatieomvang. Door het bijvoeren komen er meer jongen dan het gebied aankan, waardoor het probleem nog groter wordt. De dieren die nu zogenaamd geholpen worden, vallen dan volgend jaar ten prooi aan de jagerslobby die onder het mom van ‘populatiebeheer’ voor de lol talloze dieren wil doodschieten.
Ten slotte is van een ‘langzame hongerdood’ en een ‘pijnlijk proces’, waar de heer Ormel (CDA) over spreekt, geen sprake. Boswachters en dierenartsen houden de dieren extra goed in de gaten, en dieren waarvan duidelijk is dat zij het einde van de winter niet gaan halen, worden door bevoegd personeel afgeschoten om een lange lijdensweg te voorkomen. In dat opzicht wordt de rol van de wolf overgenomen, die de Partij voor de Dieren graag terug zou zien keren in Nederland.

De Partij voor de Dieren vindt dat in het wild levende dieren zoveel mogelijk met rust moeten worden gelaten zodat natuurlijke processen hun beloop kunnen hebben. Alleen zo worden de meest diervriendelijke omstandigheden gecreëerd voor de dieren in natuurgebieden. We pleiten ook nadrukkelijk voor het verbinden van de natuurgebieden in Nederland zodat de dieren meer migratiemogelijkheden en een groter leefgebied krijgen. Eventueel menselijk ingrijpen zal altijd zorgvuldig moeten worden beoordeeld op het daadwerkelijke effect ervan op de dieren. Vanuit dierenwelzijnsoogpunt is bijvoeren onder de huidige omstandigheden zeer ongewenst.

Geen paniekvoetbal
Wie het beste voor de dieren wil, kan dus gerust zijn. De Tweede Kamer gaat niet over tot paniekmaatregelen die meer problemen veroorzaken dan ze oplossen. Wat rest is afwachten of het dierenwelzijn zo hoog blijft staan op de agenda van andere fracties. Hopelijk staan degenen met de grootste mond in dit debat ook vooraan bij onderwerpen waar het hele jaar door sprake is van dierenleed, zoals de bio-industrie.