Opinie: De noodzaak van een visvrije vrijdag

Mes en vork zijn onze belangrijkste wapens om de oceanen te beschermen

16 oktober 2015 http://www.joop.nl/opinies/detail/artikel/34356_visvrije_vrijdag/

Het leven in onze zeeën en oceanen is in 40 jaar gehalveerd blijkt uit het Living Blue Planet rapport dat het Wereld Natuur Fonds deze week presenteerde. Ook de Verenigde Naties waarschuwt voor de vernietiging van het zeeleven en geeft aan dat alleen zeer snelle actie het tij nog kan keren. Vandaag is het Wereldvoedseldag; een goed moment voor de introductie van Vis Vrije Vrijdag.

Europeanen consumeren veel meer vis dan de draagkracht van de Europese wateren kan leveren. In Europa worden 59 zeevissoorten met uitsterven bedreigd. Populaire vissoorten als tonijn en makreel zijn in enkele decennia met 74 procent gedaald. Ondanks die cijfers kiest de overheid er nog steeds voor om het eten van vis te stimuleren, zelfs via het voedingscentrum.Veel mensen denken met de consumptie van kweekvis overbevissing tegen te gaan. Helaas is niets minder waar.

Viskwekerijen schieten wereldwijd als paddenstoelen uit de grond en leveren zo'n 40 procent van de geconsumeerde vis in Europa. De viskwekerij vormt een extra aanslag op de wilde vispopulaties. Veel gekweekte vissen worden gevoerd met wilde vis. Voor 1 kilo zalm is ongeveer vier kilo wilde vis nodig. Voor tonijn kan dit oplopen tot 20 kilo.

Viskwekerijen zijn daarnaast verre van diervriendelijk. De kwekerij is een nieuwe vorm van bio-industrie, gesteund door Europese, nationale en zelfs provinciale subsidies. De vissen worden in hoge dichtheden gehouden, waardoor ziekte, kannibalisme en stress op grote schaal voorkomen. Vroegtijdige sterfte is het gevolg. Zo sterft de helft van de gekweekte paling voortijdig. Vissoorten die zich niet goed blijken voort te planten in gevangenschap worden op verschillende manieren gemanipuleerd om voortplanting en groei te bevorderen. Voor de kweek van palingen wordt zelfs geëxperimenteerd met stamceltherapie, waarbij de dieren worden ingespoten met de stamcellen van zebravissen.

Kweekvissen krijgen grote concentraties antibiotica toegediend. Daarnaast gebruikt de industrie op grote schaal pesticiden om parasieten te doden die afkomen op de grote hoeveelheid uitwerpselen waar de vissen in zwemmen. Van kwekerijen die hun vissen houden in afgescheiden stukken open water, is inmiddels bekend dat zij een groot gevaar vormen voor de biodiversiteit. Hormonen en antibiotica komen in de natuur terecht en ontsnapte kweekvis kruist zich met vissen uit het wild. Dit richt regelrechte ravages aan onder de wilde populaties.

Een ander ‘alternatief' dat mensen aanspreekt is MSC gecertificeerde vis: de claim van MSC is dat het duurzaam gevangen vis betreft. In werkelijkheid is het MSC keurmerk aan grote kritiek onderhevig omdat het door veel insiders gezien wordt als een vorm van greenwashing; kleine aanpassingen in de vernietigende business as usual moeten bijdragen aan een groen imago. Grote trawlers met soms wel honderden meters lange sleepnetten, zijn door MSC gecertificeerd.

Deze schepen worden algemeen gezien als de motor van overbevissing. Zij zijn berucht om hun hoge percentage nutteloze bijvangst en de schade die zij veroorzaken aan de zeebodem. Het uitgangspunt van MSC dat vissen zonder impact sowieso niet mogelijk is, maakt certificatie van deze schepen mogelijk. Visserijwetenschapper professor Daniel Pauly keerde zich al jaren geleden tegen het keurmerk en benadrukt dat vanuit het MSC geen duurzaamheidswinst te verwachten is.

Is er hoop voor onze zeeën? Jazeker, die is er. Kunnen we de wereld voeden zonder grootschalige visserij? Jazeker. Met een groeiende wereldbevolking op een planeet die niet meegroeit zullen we op een andere manier moeten gaan eten. Een levensstijl die niet alleen duurzamer en diervriendelijker is, maar ook nog eens gezonder. Mes en vork zijn onze belangrijkste wapens om de oceanen te beschermen. Vandaag is het Wereldvoedseldag; een goed moment voor visvrije vrijdag.