Dreiging rechtszaak over stikstof: overheid blijft hard­nekkig de wet over­treden

Opnieuw dreigt het kabinet voor de rechter te worden gesleept omdat het – tegen de wettelijke verplichtingen in – de natuur niet goed beschermt. “Het is tekenend voor de houding van het kabinet, dat zegt de rechtsstaat te respecteren, maar ondertussen financiële belangen belangrijker vindt dan de natuur en de rechtsstaat”, zegt PvdD-fractievoorzitter Esther Ouwehand. Vandaag bracht Greenpeace een nieuw rapport uit over het tekortschietende stikstofbeleid. De Partij voor de Dieren wil hierover zo snel mogelijk in debat met demissionair premier Rutte.

Al in 2012 waarschuwde de Partij voor de Dieren het kabinet dat de Programmatische Aanpak Stikstof (PAS) ernstig tekortschoot en bij de rechter zou stranden. In 2019 gebeurde dat ook, toen de Raad van de State deze wet en daarmee het tekortschietende Nederlandse natuurbeleid van tafel veegde. Later volgde nog de uitspraak in de Urgendazaak, waarin de Hoge Raad bevestigde dat de overheid veel te weinig doet om de Nederlandse burgers tegen klimaatverandering te beschermen. “Deze uitspraken tonen aan dat wanneer de kwetsbare belangen van klimaat en natuur op het spel staan, het kabinet zich niet uit zichzelf aan de wet houdt. Dit schaadt klimaat en natuur, maar tast ook de rechtsstaat fundamenteel aan. Dat is zeer kwalijk. Daarom blijft de Partij voor de Dieren bij de huidige formatie keer op keer hameren op het respecteren van de rechtsstaat”, legt Ouwehand uit.

De huidige stikstofwet, die in maart 2021 door de Eerste Kamer is aangenomen en de PAS vervangt, is ruim onvoldoende om de achteruitgang van de natuur tegen te gaan. Daarmee voldoet de overheid opnieuw niet aan de verplichtingen die volgen uit de Vogel- en Habitatrichtlijn, waarbij het verboden is om de natuur te laten verslechteren. De afgelopen jaren werd hiervoor al gewaarschuwd door onder meer de adviescommissie Remkes, een groep topambtenaren van de Algemene Bestuursdienst en een legio natuurexperts. Het rapport dat Greenpeace vandaag uitbracht bevat aanvullende wetenschappelijke onderbouwing, op basis waarvan de organisatie nu dreigt met een gang naar de rechter als het kabinet niet binnen twee maanden actie onderneemt.

Ouwehand: “We zien dat het kabinet structureel natuur en klimaat niet goed beschermt en zich daarbij niet aan de wet houdt. Maar ook in het toeslagenschandaal en het privacy-schendende computerprogramma SyRI overtrad de overheid de wet. Het is een patroon en chefsache. Ik wil hierover in debat met de demissionair minister-president. Het wordt tijd dat de overheid zich aan de wet gaat houden.”