Opinie: Ecoduct Hulshorst : politiek negeert belangen van boeren en herten

Gedeputeerde Jan Jacob van Dijk (CDA) heeft zichzelf een brevet van onvermogen verschaft. Zes weken na de feestelijke maar fel bekritiseerde opening van het ecoduct bij Hulshorst, moet het afschot van edelherten al worden herzien wegens schade aan de landbouw die te voorzien en te voorkomen was geweest. Van Dijk vermijdt zorgvuldig een verband te leggen met het ecoduct, maar iedereen weet het. Er zijn 80 landbouwenclaves op de Veluwe, maar juist nabij het ecoduct doen er zich problemen voor van landbouwschade. Het ecoduct is een monument van falend natuurbeleid en kost honderden edelherten letterlijk de kop en, omdat er geen deugdelijke wildrasters zijn, boeren een groot deel van hun oogst.

Vandaag naam de Tweede kamer mijn motie aan waarin de regering wordt opgeroepen de zorgen van de kamer over het afschieten van drachtige en zogende herten aan de verantwoordelijke provinciebestuurder. Een bijzondere oproep die de ernst van de situatie duidt. Afschot van dieren in een kwetsbare periode met het risico dat jonge dieren verweesd achterblijven is niet te tolereren, al helemaal niet wanneer het afschot gevolg is van falend beleid.

Ecoducten zijn vaker het resultaat van de beton- en bouwlobby, dan van de wens van natuurbeschermers. Wild passages kunnen pas effect hebben op het moment dat aan beide kanten van de passage een gebied is waar de overstekende dieren in rust kunnen leven.

Ecoduct Hulshorst verbindt het voedselarme Leuvenumse bos en het rijke agrarisch gebied in de Hierdense Poort dat niet is ingericht op de komst van edelherten zodat herten en boeren er slachtoffer van worden. Ter voorkoming van landbouwschade werd er aan de edelhertenstand in het Leuvenumse bos, volgens gedeputeerde Van Dijk,” extra aandacht besteed”. Een eufemisme voor extra afschot. Op de Veluwe werden 2000 van de 4000 edelherten geschoten, vooral met het oog op voorkoming van schade in landbouwenclaves op de Veluwe aan de overzijde van het ecoduct, in de Hierdense Poort. Eigenlijk is het beleid van ‘agrarisch medegebruik’ door dieren in het wild, uitgemond in het bijvoeren van de herten met landbouwgewassen die wel zeer bereikbaar zijn gemaakt. Resultaat: meer herten door het onnatuurlijk voedselaanbod en meer klachten waardoor afschot sneller gelegitimeerd wordt. De verspreiding van de edelherten wordt met een teller op het ecoduct gemonitord.Steken er meer dan 8 edelherten over naar de voedselrijke Hierdense poort, wordt de rest afgeschoten.

Bij de opening van het ecoduct wist Van Dijk zeker dat er geen problemen te verwachten waren. Er was voor gekozen het ecoduct pas te openen na sluiting van de afschotperiode. Bovendien stelde de CDA gedeputeerde dat de hertenstand afgelopen winter door afschot gehalveerd is, zodat er vanaf 1 augustus, als er weer gejaagd zou mogen worden, veel minder herten van de wildpassage gebruik zouden maken.

Ondanks bezwaren van Faunabescherming, Staatsbosbeheer, Natuurmonumenten en de Partij voor de Dieren ging het ecoduct met veel aplomb open. Natuurmonumenten stelde in een verklaring dat Van Dijk “ niet verstandig bezig was” door “gedreven door bestuurlijke bravoure de maatschappelijke verontwaardiging over het afschieten van edelherten te negeren”.

In februari 2011 hadden leden van de Partij voor de Dieren al een roestvrijstalen capsule ingegraven bij het ecoduct. Komende generaties zouden zo kunnen verklaren waarom er een nutteloos en in onbruik geraakt ecoduct , betaald met 10 miljoen euro gemeenschapsgeld, over de A28 is aangelegd. Nutteloos omdat het een fuik naar de eeuwige jachtvelden is, na het schrappen van de verbinding met Flevoland.

Zes weken hield het optimisme van de CDA gedeputeerde stand, maar toen besloot hij al tot een noodgreep. Jagers krijgen toestemming om bijna drie maanden eerder dan gepland zogende en hoogdrachtige moederdieren te schieten, om te voorkomen dat meer herten dan gepland het ecoduct oversteken.

Van Dijk waakt er zorgvuldig voor een verband te leggen tussen het afschot en het ecoduct. Daarom voert hij als drogreden aan dat er verkeerd geteld zou zijn en dat een teveel aan herten overlast zou veroorzaken in de nabij het ecoduct gelegen landbouwenclaves Uddel en Elspeet. Boeren daar geven een geheel ander beeld. Ze geven aan dat verlaging van hekken heeft geleid tot schade aan hun percelen en suggereren spelletjes van de jagers en lokale bestuurders. Een relaas daarover van de Elspeter boer Schouten bij de rijdende Rechter geeft een onthullend inkijkje.

Natuurmonumenten en Staatsbosbeheer hebben inmiddels aangegeven niet mee te werken aan de afschotplannen, die zelfs indruisen tegen de weidelijkheidsregels van de jagers.

Ook vereniging Het Edelhert, gedomineerd door jagers, heeft fel verzet aangetekend tegen het onwettige karakter van de afschotplannen en Faunabescherming stapt naar de rechter. Ik heb Kamervragen over de kwestie gesteld en we zullen niet rusten voor de herten met rust gelaten worden en het ecoduct alsnog gesloten wordt zolang er geen verbindingszone is naar beschermd natuurgebied.

De gedeputeerde zou moeten inzien dat hij de belangen van de dieren, de boeren en die van miljoenen Veluwebezoekers direct schaadt. Zijn beleid zorgt voor zwerfgedrag bij de dieren, schade bij boeren, verkeersonveilige situaties en onnatuurlijke schuwheid van de herten, waardoor de zichtbaarheid van in het wild levende dieren op de Veluwe ernstig afneemt en ook de toeristische sector wordt geschaad.

Bestuurlijke bravoure als teken van bestuurlijk onvermogen. Drachtige hindes en pasgeboren hertenkalveren mogen daarvan niet de dupe worden . Natuurmonumenten heeft de sleutel tot de passage in handen. Mijn advies: sluit het ecoduct af tot de gedeputeerde bij zinnen is. Of totdat de landbouwgronden in de Hierdense Poort en elders zijn voorzien van deugdelijke rechters.

Marianne Thieme, fractievoorzitter van de Partij voor de Dieren in de Tweede kamer