Grote zorgen omwo­nenden over gifge­bruik bollen­sector

Omwonenden van bollenvelden en akkers in Noord-Holland maken zich grote zorgen over de gevolgen van het gifgebruik op de velden voor hun gezondheid. Dat blijkt uit meldingen op Gifklikker.nl, het meldpunt dat de Partij voor de Dieren in april van dit jaar lanceerde. Zij deed dat samen met stichting Bollenboos, die zich sterk maakt voor de belangen van omwonenden van bollenvelden. Vooral in Noord-Holland maken mensen zich zorgen, zo blijkt uit de reacties. Tweede Kamerlid Esther Ouwehand van de Partij voor de Dieren ging afgelopen woensdag bij een aantal van deze bezorgde omwonenden op bezoek.

Esther Ouwehand bracht samen met bestuursleden van stichting Bollenboos een bezoek aan Julianadorp en Callantsoog. Ze spraken met omwonenden van bollenvelden die via Gifklikker.nl aan de bel hebben getrokken over het gifgebruik naast of vlakbij hun huizen. De melders maken zich grote zorgen over de gevaren van dit gif voor hun gezondheid en die van hun kinderen. Ouwehand: “Mensen voelen zich niet veilig op hun eigen stek. Als er gespoten wordt waait het gif zo je tuin in, vertellen melders ons. Dan zit je niet meer lekker aan je kopje koffie hoor."

Gezondheidsrisico's
Wetenschappers waarschuwen dat omwonenden van landbouwpercelen risico lopen ziek te worden van het gif dat op de velden wordt gebruikt. Door verwaaiing en verdamping komen omwonenden immers voortdurend in aanraking met kleine hoeveelheden gifstoffen. Die chronische blootstelling kan gevaarlijk zijn, zeggen kinderartsen en toxicologen. Vooral (ongeboren) kinderen zijn kwetsbaar. Verschillende vormen van kanker worden in verband gebracht met landbouwgif, maar ook vruchtbaarheids­stoornissen, verminderde intelligentie, obesitas en adhd kunnen een gevolg zijn van continue gifdampen in de leefomgeving van mensen. In Frankrijk is Parkinson als een officiële beroepsziekte bij agrariërs erkend.

Maar terwijl er regels zijn voor de gebruikers van het gif (zoals het dragen van beschermende kleding), is er voor de mensen die naast intensief bespoten velden wonen geen deugdelijke bescherming tegen blootstelling aan het gif. Omwonenden melden klachten als prikkende ogen, geïrriteerde luchtwegen en benauwdheid. Ook noemt men hoge aantallen ziektegevallen en vragen mensen zich af of kinderen wel veilig kunnen spelen in tuinen die grenzen aan bollenvelden. Eén van de melders woont naast een proefveld waar nieuwe gifsoorten worden uitgetest. Ook daar heerst onzekerheid over de effecten op de gezondheid.

Dagelijks leven
Het gifgebruik in de landbouw heeft grote impact op het leven van de omwonenden. Mensen durven hun was niet meer buiten te hangen of het dekbed te luchten als ze niet thuis zijn. Je weet immers nooit of er in jouw afwezigheid gespoten wordt. Als de gifkar op het veld is zitten mensen gedwongen binnen, met hun ramen en deuren hermetisch gesloten -ook bij mooi weer. En het kweken van groenten en kruiden in je eigen tuin zit er niet meer in zodra er een bollenveld in de buurt wordt aangelegd, melden mensen op Gifklikker.nl: "Het gif dat op je tomaten terecht komt verziekt de oogst van je zelfgekweekte planten".

Angst
Opvallend is dat veel mensen niet met hun zorgen in de openbaarheid durven te treden. Esther Ouwehand: “De angst onder omwonenden is groot, zien we ook hier in Noord-Holland. Mensen voelen zich geïntimideerd door de agrarische omgeving. En als mensen al naar de gemeente durven stappen, vinden ze geen gehoor. Daarom willen we burgers de kans geven op Gifklikker.nl hun verhaal te doen, desgewenst anoniem. Zo kunnen we toch de zorgen en klachten van omwonenden van veelbespoten landbouwpercelen onder de aandacht brengen bij de regering.”

Zwartboek
Niet alleen de bollenteelt is een bron van zorg als het gaat om bestrijdingsmiddelen in de leefomgeving van mensen. Zo gaat een aantal meldingen over gifgebruik op voedselakkers en over chemische onkruidbestrijding door gemeenten. Veel gemeenten sproeien het zeer giftige middel RoundUp in plantsoenen, op stoepen en ook op en rond speelpleintjes. Gifklikker.nl staat open voor alle soorten meldingen en zorgen over gifgebruik in de buurt van burgers.

De Partij voor de Dieren en stichting Bollenboos verzamelen Gifklikker.nl alle meldingen om die te verwerken tot een zwartboek dat later dit jaar wordt aangeboden aan de regering. Esther Ouwehand: “In Noord-Holland zijn veel zorgen gemeld over het gebruik van landbouwgif. Het is goed om de verhalen achter de meldingen te horen. Deze kan ik meenemen naar de debatten in Den Haag. Want de regering heeft de taak de volksgezondheid te beschermen. Vanuit het voorzorgbeginsel moet het gebruik van landbouwgif fors worden teruggedrongen. Tot nu toe negeert het kabinet echter de risico’s van bestrijdingsmiddelen voor natuur, milieu en omwonenden die langdurig worden blootgesteld aan gif."