'Haal NVWA weg bij minis­terie LNV'

Goed toezicht op de veehouderij en adequaat ingrijpen bij voortdurende misstanden kan alleen als toezichthouder NVWA wordt weggehaald bij het ministerie van LNV. De Partij voor de Dieren heeft hiervoor gepleit tijdens mondelinge vragen aan landbouwminister Adema. “Economische belangen gaan keer op keer vóór dierenwelzijn. De NVWA moet volledig onafhankelijk kunnen opereren”, licht Kamerlid Leonie Vestering toe.

Vestering stelde de vragen naar aanleiding van een uitzending van EenVandaag waarin klokkenluiders melden dat het toezicht van de NVWA op dierenwelzijn nog altijd tekortschiet en dat onder medewerkers angst heerst om melding te doen van misstanden. In de uitzending stelde professor Winter, hoogleraar bestuurskunde, dat de economische belangenverstrengeling tussen de toezichthouder en het ministerie leidt tot onwil om misstanden aan te kaarten en dat de NVWA onafhankelijk van LNV zou moeten opereren.

Minister Adema zegt in reactie op de vragen van Vestering dat hij zich in dat beeld niet herkent. “Dierenwelzijn moet altijd voorgaan, niet de economische belangen”, stelt Adema. “Er liggen stapels rapporten uit de afgelopen 15 jaar die het tegendeel bewijzen”, werpt Vestering tegen. “Daarnaast hebben we terugkerende signalen van klokkenluiders en een rapport van de Onderzoeksraad voor Veiligheid dat vernietigend was over de belangenafweging tussen dierenwelzijn en economische belangen als het gaat om stalbranden. Dit is gewoon niet waar.”

Undercover beelden
Het PvdD-Kamerlid vroeg de minister ook naar het verscherpt toezicht van de NVWA op bedrijven die als “risicobedrijven” zijn aangemerkt. De NVWA heeft die lijst ingekort van 300 bedrijven naar iets meer dan 30 bedrijven. In de reportage van EenVandaag gaven medewerkers van de NVWA aan dat het hier om ‘een cosmetische truc’ gaat. Vestering: “In de praktijk betekent dit dat de toezichthouder niet op plekken komt waar de risico's verschrikkelijk hoog zijn. En als je ergens niet komt, dan zul je nooit een overtreding zien. Tot dappere dierenbeschermers undercover en vrijwillig beelden maken in stallen, in slachthuizen en tijdens transporten en die naar buiten brengen. Pas dan komt de NVWA in beweging, spreekt de hele Tweede Kamer er schande van en is er wéér een minister die zegt ‘geschrokken’ te zijn.”
Volgens Vestering kon de minister onmogelijk geschrokken zijn omdat er al vele jarenoude rapporten liggen waarin geconcludeerd wordt dat de NVWA onvoldoende capaciteit en kwaliteit heeft voor twee derde van haar taken, dat er medewerkers zijn die economische belangen boven dierenwelzijn stellen en dat er medewerkers zijn die door hun collega's of door hun leidinggevenden worden teruggefloten of zelfs ontslag riskeren wanneer zij handhaven op dierenwelzijn. Klokkenluiders spreken van een angstcultuur. “De minister had dit kúnnen weten en de minister had dit móéten weten”, zegt Vestering. “Ook de stevige gesprekken met de NVWA die de minister nu toezegt, hebben zijn voorgangers allemaal al gevoerd. Wat gaat deze minister nu daadwerkelijk doen om het toezicht op de dieren te borgen?”

Wat de Partij voor de Dieren betreft wordt de NVWA weggehaald bij het ministerie van LNV, moeten inspecties standaard worden uitgevoerd door een team van minstens twee mensen, zodat inspecteurs en keuringsartsen er niet alleen voorstaan, en moet een slachthuis of veebedrijf dat geweld gebruikt meteen worden gesloten. Ook zal het aantal dieren dat wordt gefokt, gebruikt en gedood, drastisch moeten worden verlaagd. Door de snelheid van het slachtproces en de onvoorstelbare hoeveelheid dieren in stallen, is voldoende toezicht op dit moment per definitie onmogelijk.