Kabinet blameert zich door alleen over goede voor­nemens te spreken

Het oordeel van de commissie Davids over de Nederlandse politieke steun aan de Amerikaans-Britse inval in Irak in 2003 is duidelijk: het kabinet heeft de Tweede Kamer onvoldoende geïnformeerd en er was geen volkenrechtelijk mandaat voor de oorlog. Het kabinet verdedigt vandaag in de Tweede Kamer haar standpunt over het rapport. De Partij voor de Dieren is van mening dat de conclusies van het rapport niet zonder consequenties kunnen blijven. Verbindt het kabinet geen gevolgen aan haar falen, dan rest slechts een parlementaire enquête en het oordeel van de kiezer.

Eerdere reacties van het kabinet op de bevindingen van de commissie Davids leidden tot een ternauwernood afgewende kabinetscrisis. De minister-president wees de conclusies van de door hemzelf ingestelde commissie van de hand en verklaarde uiteindelijk onder druk dat ‘een adequater volkenrechtelijk mandaat nodig was geweest’. Het woord ‘adequater’ komt niet voor in de Dikke Van Dale en heeft geen juridische betekenis: er is een geweldsmandaat, of het is er niet. Het volkenrecht biedt geen steun voor een onderscheid tussen passende en passender geweldsmandaten van de Veiligheidsraad. De uitspraak van Balkenende kan niet anders uitgelegd worden dan dat er geen sprake was van grond voor steun aan de oorlog in Irak.

Daarnaast is er de dooddoener ‘met de kennis van nu had ik het toen anders gedaan’. De Partij voor de Dieren vindt dat de minister-president zijn staatsrechtelijke verantwoordelijkheid voor het besluit de inval in Irak te steunen niet kan ontlopen en zich niet kan beroepen op onwetendheid. ‘Iemand die gepromoveerd is in de rechtsgeleerdheid en hoogleraar christelijk sociaal denken aan de VU is geweest, zou beter moeten weten’, aldus fractievoorzitter Thieme. Tevens wil Thieme dat het kabinet de twijfels wegneemt over de relatie tussen de loyaliteit aan de Verenigde Staten en Groot-Brittannië bij de inval in Irak en de benoeming van toenmalig minister van Buitenlandse Zaken Jaap de Hoop Scheffer tot secretaris-generaal van de NAVO.

Het steunen van een onwettige militaire inval en het onjuist en onvolledig informeren van de Tweede Kamer zijn politieke doodzonden die niet zonder persoonlijke consequenties zouden mogen blijven. De Partij voor de Dieren vreest dat het kabinet die bereidheid niet heeft. Thieme: ‘Het is de arrogantie van de macht die weigert zich te verantwoorden. Het feit dat dit debat gevoerd moet worden op een achternamiddag is daar de bevestiging van.’ Als het kabinet daadwerkelijk geen gevolgen trekt uit de conclusies van de commissie Davids, rest volgens de Partij voor de Dieren slechts een parlementaire enquête en een afrekening door de kiezers. ‘Een kabinet die zulke missers op haar geweten heeft in vraagstukken van leven en dood, verdient het niet een besluit te mogen nemen over een verlenging van een als opbouwmissie verkochte oorlog in Uruzgan’.

Consequenties
De Partij voor de Dieren heeft samen met SP, GroenLinks en D66 een motie ingediend om een parlementaire enquete te houden naar de besluitvorming inzake de door de Nederlandse regering verleende politieke steun aan de inval in Irak in het jaar 2003.

Marianne Thieme: "Het is verbijsterend om vast te stellen dat de coalitiepartijen geen enkele consequentie willen verbinden aan dit falen. Het tast hun geloofwaardigheid tot op het bot aan. Geen kiezer gelooft nog in de oprechtheid van leiders die na meer dan 100.000 doden vooral alles doen om hun eigen vege lijf in politieke zin te redden."

De Partij voor de Dieren is dan ook mede-ondertekenaar van de motie Halsema c.s. waarin het vertrouwen in de minister-president wordt opgezegd. Over deze motie is 's nachts nog hoofdelijk gestemd. Beide moties werden verworpen.