Kamer wil af van gevaarlijk land­bouwgif

De Partij voor de Dieren heeft een belangrijke doorbraak bereikt in het beschermen van omwonenden tegen landbouwgif. PVV, PvdA, D66, SP, GroenLinks en 50plus steunen vandaag de oproep van de Partij voor de Dieren om het gebruik van het gevaarlijke grondontsmettingsmiddel Metam-natrium te stoppen. Ook zal de Kamer op aandringen van Esther Ouwehand begin 2014 een debat voeren over de effecten van gifgebruik op omwonenden van bollenvelden.

Metram-natrium is een zeer omstreden bestrijdingsmiddel dat onder andere wordt gebruikt in de lelieteelt. Het middel brengt grote gevaren met zich mee voor het milieu. Dieren raken erdoor vergiftigd en mensen kunnen ernstige gezondheidsklachten krijgen, zoals longoedeem, als zij aan uitdamping van het middel worden blootgesteld. In 1991 werd Metam-natrium daarom al door de Nederlandse overheid aangewezen als een stof die zo snel mogelijk zou moeten worden gesaneerd, uiterlijk in 2000. Dat is niet gebeurd. Sinds 2010 geldt een Europees verbod, maar ook dat wordt in Nederland niet opgevolgd. Minister Verburg, staatssecretaris Bleker en staatssecretaris Dijksma verleenden steeds ontheffingen voor gebruik van het gif.

Na de Zembla-uitzending over nieuwe incidenten met Metam-natrium, waarbij mensen serieuze gezondheidsklachten opliepen, riep Esther Ouwehand staatssecretaris Dijksma naar de Kamer. Ouwehand vroeg haar afgelopen dinsdag tijdens het vragenuur om Metam-natrium niet langer toe te laten in de landbouw. De staatssecretaris weigerde dat toe te zeggen. Vandaag dringt Ouwehand in schriftelijke vragen opnieuw aan op een einde aan het gedogen van het verboden landbouwgif, nu gesteund door een meerderheid van de Tweede Kamer. De vragen zijn mede ondertekend door PvdA, SP, PVV, D66, GL en 50plus.

Eerder deze week kreeg Ouwehand al steun voor een breed debat over de gevolgen van landbouwgif op omwonenden met minister Schippers van Volksgezondheid en staatssecretaris Dijksma van Economische Zaken. Het is voor het eerst dat de Kamer een debat houdt over de risico's van het gebruik van gif in de landbouw voor mensen die in deze gebieden wonen. Het debat wordt gevoerd zodra de Gezondheidsraad haar rapport over de gezondheidsrisico's voor omwonenden van agrarische percelen heeft gepresenteerd. Dat rapport komt er op aandringen van de Partij voor de Dieren die zich al langer sterk maakt voor de bescherming van omwonenden tegen landbouwgif. In het conceptrapport van de Gezondheidsraad, dat al openbaar is, wordt bevestigd dat bij de toelating van bestrijdingsmiddelen onvoldoende is gekeken naar de effecten op de gezondheid van omwonenden.

Op aandringen van de Partij voor de Dieren zegde staatssecretaris Dijksma dinsdag toe het rapport van de Gezondheidsraad zeer serieus te nemen. Dijksma zei bezig te zijn met voorbereidingen op onderzoek naar de mate waarin omwonenden van landbouwgebieden worden blootgesteld aan gifstoffen. Uitvoeren van blootstellingsonderzoek is een van de aanbevelingen van de Gezondheidsraad om meer zicht te krijgen op de problemen. Uit de honderden meldingen die zijn binnengekomen op het meldpunt Gifklikker.nl, blijkt dat omwonenden van onder andere bollenvelden kampen met gezondheidsklachten als geïrriteerde luchtwegen, huiduitslag, aanhoudende hoofdpijn en ademhalingsmoeilijkheden. Veel mensen maken zich zorgen over de gezondheid van hun kinderen. Veel gifstoffen in de landbouw hebben effect op de ontwikkeling van de hersenen en verhogen het risico op ziektes als Alzheimer, Parkinson en leukemie. Vooral (ongeboren) kinderen zijn kwetsbaar.

Naast blootstellingsonderzoek wil de Partij voor de Dieren dat spuitvrije zones verplicht worden gesteld, zodat er geen gif gebruikt mag worden in de buurt van woningen, scholen of plekken waar mensen recreëren. Bovendien wil de partij dat alle bestrijdingsmiddelen opnieuw, met strengere criteria, worden getoetst op de effecten voor mens, dier en milieu. De schadelijkste middelen moeten nu al van de markt worden gehaald.

Esther Ouwehand: "Mensen zijn ziek van landbouwgif. Het is ongehoord dat de overheid de gezondheid van omwonenden zo lang ondergeschikt heeft gemaakt aan de economische belangen van de boeren. Zelfs verboden middelen worden gedoogd. Maar niet voor lang meer. Nu ook een meerderheid van de Kamer is wakker geschud, kunnen we omwonenden van landbouwgebieden eindelijk gaan beschermen tegen gif."