Kamer­vragen over verstik­kingsdood van 1200 varkens in volau­to­ma­tische stal

Varkens die voor hun voedsel, drinken en zuurstof volledig overgeleverd zijn aan de techniek lopen een ernstig risico als die techniek faalt. Dat laat de dood van 1200 varkens door een kapotte ventilatie in een volautomatische stal in het Brabantse Haaren. Esther Ouwehand heeft Kamervragen gesteld over het welzijn van dieren in volautomatische stallen, en over het toezicht en de controle op technische systemen in de veehouderij.

In volautomatische stallen worden biggen volledig machinaal vetgemest voor de slacht. De “verzorging” van de dieren wordt geregeld via automatische voer-, water- en ventilatiesystemen; daar komt geen mens aan te pas. Ouwehand: “En dus is er niemand die de dieren – of hun lijden – ziet als het misgaat zoals in Haaren.”
De vraag is hoe vaak varkenshouders de stal in gaan om de systemen en de dieren te controleren. Dergelijke fysieke controles blijven soms dagen uit. Maar ook in stallen waar wel één of twee keer per dag wordt gecontroleerd lopen de dieren groot risico. “Varkens staan in een potdichte stal boven hun eigen uitwerpselen. De lucht in die stal is ronduit giftig. Als de ventilatie uitvalt neemt binnen de kortste keren de hoeveelheid CO2 in de stal toe en komt er geen verse zuurstof binnen. De dieren kunnen binnen enkele uren stikken, waarschijnlijk nog sneller. Dus ook een fysieke controle van twee keer per dag kan het risico op verstikking niet ondervangen”, licht Ouwehand toe.

Meldingsplicht
De varkenshouder uit Haaren deed geen melding van de verstikkingsdood van zijn varkens bij de NVWA. Daartoe is hij alleen verplicht als een besmettelijke ziekte de doodsoorzaak is. “Hoe kan de NVWA dan een compleet beeld krijgen van het welzijn van dieren in de Nederlandse veehouderij?”, vraagt Ouwehand de minister. De boer meldde de sterfte ook niet bij de gemeente Haaren, terwijl hij dat wel had moeten doen. Ouwehand wil weten of dit vaker is gebeurd en wat de sancties zullen zijn.

Toezicht
De Nederlandse Voedsel en Waren Autoriteit (NVWA) is inmiddels een onderzoek gestart naar de dood van de varkens in Haaren. Dat is opmerkelijk omdat bij een eerder geval van verstikkingsdood door het uitvallen van de ventilatie (in Heeswijk-Dinther) de NVWA leek te vinden dat dat de taak is van de Omgevingsdienst. Ouwehand wil daarom van de minister horen wie verantwoordelijk is voor het toezicht en de controle op de technische systemen in de veehouderij.