Opinie: Konink­lijke Drijf­jacht op wilde zwijnen komt retour via achterdeur

Op 1 september 2005 blijkt dat de Jagermeester van H.M. de Koningin van plan is om de drijfjacht op wilde zwijnen weer te openen. Dit valt op te maken uit een brief van het Faunafonds (klik op 'Publicaties' en dan op 'Actueel'), waarin minister Veerman van LNV wordt geadviseerd een vergunning voor drukjacht op Het Loo te verlenen. Koninklijke Drijfjacht op wilde zwijnen komt retour via achterdeur. N.a.v. die publicatie, heeft de PvdD onderstaand opinieartikel naar de kranten gestuurd.

Koninklijke Drijfjacht op wilde zwijnen komt retour via achterdeur.

Terloops meldde het Hof op 19 september 2001 dat in de Kroondomeinen rond het Loo niet meer gejaagd zou worden in de vorm van drijfjacht op wilde zwijnen. De mededeling zat verstopt in de rubriek veelgestelde vragen op www.koninklijkhuis.nl en ging gepaard met de vaststelling dat ook de iets mildere variant "drukjacht" niet langer beoefend zou worden. Reden: beide jachtvormen werden door het Koninklijk huis omschreven als "niet effectief". Want laten we wel zijn, plezier is natuurlijk nimmer een drijfveer voor het Hof om dieren te doden, het gaat om de effectiviteit van het afschot. Eerder had Willem-Alexander weliswaar in een TV-interview met Paul Witteman aangegeven te zullen blijven jagen op zwijnen en had Hare majesteit zelfs twee ministers ontboden -zo onthulde de Volkskrant- om hen duidelijk te maken dat de drijfjacht in de Kroondomeinen hoe dan ook geen gevaar mocht lopen. Toch leek de Majesteit in 2001 alsnog, zeer tegen haar gewoonte in, te buigen voor de wensen van haar onderdanen.

Op 23 oktober, een maand na het "vrijwillig afzien" van het Hof van drijf- en drukjacht, kwam het kabinet op herhaald verzoek van de tweede kamer met een definitief verbod op de drijfjacht op wilde zwijnen. Daarmee leek het doek gevallen voor een barbaars maar in kleine kring rond het Hof, adel en de top van het bedrijfsleven zeer geliefd tijdverdrijf. De drijfjacht op wilde zwijnen had niets van doen met schadebestrijding of wildbeheer, maar was een vorm van socializing waarin oude tradities hoogtij vierden. Zoals het beruchte drietikkenritueel waarbij nieuwelingen die toetraden tot de elite van "zwartwildjagers" met een bebloede hartsvanger met drie tikken op de ontblote billen werden welkom geheten na het schieten van hun eerste zwijn. Totaal 600 jagers behaalden jaarlijks het benodigde zwartwildbrevet, waaruit duidelijk wordt hoe beperkt het aantal beoefenaars van de drijfjacht was. Prins Bernhard gaf in zijn postuum gepubliceerde Volkskrant interview aan hoe belangrijk het was via bijvoedering grote populaties zwijnen te kweken op Het Loo, om de jachtgasten een plezier te doen. "Claus heeft gezegd: we moeten de varkens op het Loo afschaffen. Dan krijg je geen gasten meer, heb ik hem gezegd, want die komen niet voor een hert, die willen alleen maar varkens schieten. Ja maar, dat kunnen we niet betalen, zei Claus. OK, dan betaal ik, heb ik gezegd."

De mogelijkheden tot beoefening van de drijfjacht werden na toenemende maatschappelijke kritiek en intensieve akties van de Faunabescherming ook steeds kleiner. Grote terreinbeheerders als Natuurmonumenten, Staatsbosbeheer en bosrijke gemeenten zoals Nunspeet hadden al een verbod binnen hun terreinen ingesteld op de drijfjacht nadat onafhankelijk wetenschappelijk onderzoek van Alterra aangaf dat er geen enkele beheerstechnische legitimatie was voor instandhouding van de drijfjacht.
Alleen de Kroondomeinen en enkele kleine particuliere landgoederen zoals Welna en Middachten boden nog mogelijkheden voor het middeleeuwse tijdverdrijf, en het "vrijwillige afzien" door het Hof van deze ineffectieve jachtvorm leek een tijdperk af te sluiten.

Niets bleek echter minder waar. De passage over de ineffectiviteit van de drukjacht verdween in 2004 van de website van het Koninklijk huis en toen al was duidelijk dat er voorbereidingen getroffen werden tot herinvoering. En jawel, de jagermeester van Hare Majesteit de Koningin heeft in een brief aan het faunafonds verzocht alsnog toestemming te krijgen voor de zogeheten 1 op 1 drukjacht op wilde zwijnen in de kroondomeinen. 1 op 1 zou staan voor 1 jager en 1 drijver, maar wanneer men 30 1 op 1 drukjachten tegelijk organiseert in hetzelfde gebied, is er gewoon weer sprake van een ordinaire drijfjacht van het oude stempel en het Hof heeft eerder ten aanzien van de drijfjacht laten zien de regels romantisch te interpreteren. Zo namen in het verleden bijvoorbeeld veelvuldig buitenlandse gasten deel aan de drijfjachten zonder het daartoe vereiste zwartwildbrevet, maar ja, wie zou in zo?n geval verbaliserend moeten optreden?

In strijd met de Flora- en faunawet wordt nog steeds op grote schaal mais bijgevoerd aan wilde zwijnen om op die manier een te grote populatie uit te lokken met bijbehorende vermeende overlast en op die manier is ervoor gekozen om de afgeschafte drijfjacht via een achterdeur te herintroduceren. Dat kan en moet snel omdat de nu zittende dieronvriendelijke kamermeerderheid van CDA, VVD en LPF en de jagende minister Cees Veerman hun langste tijd gehad lijken te hebben en de kans op herinvoering van de drijfjacht in een volgende kabinetsperiode nul geacht moet worden op basis van de huidige peilingen.

En dus doet het Hof brutaalweg en via een achterdeur het voorstel de drijfjacht opnieuw in te voeren, hoewel de jagermeester in zijn brief bij herhaling rept over de noodzaak van een "transparante" procedure daartoe. Het mag niet lijken op een 1-2tje tussen regerende jagers en jagende regeerders, hoewel het dat natuurlijk overduidelijk wel is. Het kabinet Balkenende II is met meer dan 50 dieronvriendelijke wettelijke maatregelen het meest dieronvriendelijke kabinet uit de Nederlandse geschiedenis en op die taart voor bio-industrie, jacht en visserij kan ook nog wel deze lucratieve kers als kroon op het werk.

Andere maatregelen zoals selectief afschot van zeugen in plaats van beren om de aanwas in te perken, afschaffing van voerakkers en lok-en telvoer, deugdelijk onderhoud van zwijnenkerende rasters, het is allemaal niet eens overwogen.

De drijfjacht moet en zal terug, opdat een kleine elite weer op winterse dagen het veld in kan met een spannend gezelschapsspel en onder het genot van kruidenbitter en hoorngeschal zakelijke deals kan sluiten en huwelijkspartners kan selecteren. Was het de bedoeling van Prins Bernhard om kroonprinses Beatrix tijdens een zwijnendrijfjacht in 1962 voor te stellen aan Prins Richard zu Sayn-Wittgenstein-Berleburg, het werd diens tijdens dezelfde jachtpartij aanwezige vriend Claus von Amsberg.

Zulke evenementen werden van 2001 tot 2005 node gemist en dus moet de zwijnendrijfjacht terug. Zogenaamd via een transparante procedure, zogenaamd om natuurlijke overpopulaties in te perken en zogenaamd op een andere, mildere manier dan voorheen het geval was.

De hoop van het Hof is gevestigd op teruggelopen belangstelling voor het onderwerp en minder verzet dan in 2001. Die hoop zal onterecht blijken, dierenbeschermers zullen er alles aan doen herinvoering van de drijfjacht ofwel te verhinderen, ofwel zo kort mogelijk te laten duren!

Mr. Marianne Thieme, voorzitter Partij voor de Dieren