Opinie: Mali geen baat bij geca­mou­fleerde missie

Vroeger hadden veel gezinnen op de schoorsteenmantel een busje voor de missie. Die missie ging altijd over hulp en nooit over oorlog.

Missies zijn een stuk gecompliceerder geworden aan het begin van de 21e eeuw. Het ministerie van ontwikkelingssamenwerking is inmiddels omgedoopt tot het ministerie van Hulp=Handel. Steeds vaker gaan missies gepaard met geweld en worden de werkelijke bedoelingen van missies omfloerst weergegeven. Wat wel lijkt vast te staan is dat onze missies steeds vaker strategische en handelsbelangen lijken te dienen en dat het te bestrijden leed lang niet altijd de voornaamste reden van onze inmenging is.

Mali vormt weer een nieuwe oorlog, en ook ditmaal is de uitnodiging niet aan ons gericht om meisjes naar school te helpen, verkeersagenten op te leiden of andere vormen van akkerbouw te promoten. De vraag die we onszelf zullen moeten stellen of en waarom we opnieuw mee willen doen in een conflict dat niet te winnen is, zoals Bernard Hammelburg onlangs terecht stelde.

Jarenlang hebben onze Amerikaanse bondgenoten Malinese milities getraind en van wapens voorzien, en ja, die zijn nu overgelopen naar de rebellen in het Noorden. De geschiedenis herhaalt zich. Westerse landen, aangemoedigd door hun militair industrieel complex creëren hun eigen monsters en moeten vervolgens vaststellen dat dat hen in onoplosbare conflicten trekt. Dat moeten we onder ogen zien, en daaruit zullen we lessen moeten trekken. Israël hielp destijds met de oprichting van Hamas, De CIA creëerde de Mujaheddin en later de Taliban, en de man die 9/11 bedacht was door de Amerikanen opgeleid om de Russen te bevechten. Saddoem Hoessein was onze vriend in de strijd tegen Iran, totdat…Het heeft er alle schijn van dat de geschiedenis zich in Mali zich dreigt te herhalen.

Je kunt niets met een paar commando’s in een onmetelijk groot land zonder wegennet. Waar gaan we onze mannen en vrouwen aan blootstellen en vooral, met welk doel doen we dat? En wat kunnen we geloven van het voorgespiegelde doel na de eerdere oorlogsmissies waar we ingerommeld zijn?

Nooit eerder stond Mali op de Kameragenda, maar opeens is er dringend actie nodig. Alsof de moeder van alle terroristenbolwerken zich daar zou bevinden. Zijn er al plannen om een missie te sturen naar Somalië, de Centraal Afrikaanse Republiek, Syrië, Jemen, Libië of andere broeinesten van onrust die met net zoveel recht en reden zouden kunnen zitten te springen om een westerse missie als Mali? Wat is er gekomen van eerdere missies? En hoe vaak moesten we achteraf horen dat het doel van missies in werkelijkheid een compleet andere was dan ons tevoren was verteld?

Als Nederland vrede en veiligheid wil bevorderen zijn er andere manieren dan militaire missies. De klimaatverandering die wij mede veroorzaken leidt tot tientallen miljoenen klimaatvluchtelingen die hun land moeten verlaten om hun heil te zoeken in Noord- Europa, met gevaar voor eigen leven. Het is saillant dat juist de partijen die zulke fervente voorstanders zijn van militaire missies, ook in veel gevallen de partijen zijn die niet geloven in klimaatverandering en weinig voelen voor de opvang van vluchtelingen.

Vrede en veiligheid zijn niet gebaat bij geweld met gecamoufleerde doelstellingen, maar met een beleid waarin duurzaamheid en mededogen centraal staan. Zolang het Westen wapens levert aan rebellen, blijven we geweld bevorderen in een volstrekt ongerichte zin.

Wat gaan we doen om de wereld te voeden, om het klimaat te redden om de belangen van de zwaksten te beschermen tegen het recht van de sterksten?

Vrijwel alle partijen in het parlement hebben in het verleden ingestemd met missies die zich enkel richtten op symptoombestrijding of het blussen van brandjes. Wat niet gelukt is en ook niet tot oplossingen geleid heeft. Moet die lijn worden doorgezet of moeten we leren van fouten uit het verleden? Vorig jaar diende Mariette Hamer (PvdA) een motie in dat we missies eerst moeten evalueren voor we nieuwe missies aangaan. En ondanks die motie zegt de coalitie ja tegen deze missie. Dat wringt.

Esther Ouwehand