Minister neemt knagend onder­buik­gevoel over de walvis­jacht niet weg

Ook het tweede debat over de walvisjacht dreigde dinsdagavond uit te lopen op een welles-nietes spelletje. Minister Verburg (LNV) zegt vast te willen houden aan het verbod op de walvisjacht maar wil tegelijkertijd de deur op een kier laten voor nieuwe commerciële jacht.
Na het vorige debat over de walvisjacht werden twee moties aangenomen die opriepen om het moratorium op de walvisjacht te behouden en de controle hierop te verbeteren. De minister legde de moties echter op een geheel eigen manier uit en vaarde verder op haar eerder ingezette koers.

Op het CDA na, eisten alle Tweede Kamerfracties tijdens het debat de toezegging van de minister dat zij vast zal houden aan het huidige moratorium, actief verder zal zoeken naar betere handhaving, controle en sanctiemogelijkheden en volledig afstand neemt van het `Ierse voorstel’. Dit voorstel is in 1998 in de Internationale Walvis Commissie (IWC) geopperd door een Ierse afgevaardigde en bevat ideeën om jacht op walvissen in economische wateren toe te staan. Het plan kreeg destijds geen steun en binnen de IWC wordt er al jaren niet meer over gesproken. Tien jaar later noemt minister Verburg dit oude voorstel opeens als mogelijke optie om de discussie over de walvisjacht vlot te trekken.

De Kamer wilde duidelijkheid van de minister. Ook de PvdA gaf nu aan het Ierse voorstel niet te zien zitten. Dat is opmerkelijk, omdat deze partij (samen met regeringspartners CDA en ChristenUnie) twee weken eerder weigerde een motie van de Partij voor de Dieren te steunen waarin de minister verzocht werd dit voorstel af te wijzen. Daarmee gaf de PvdA de minister de kans haar eigen koers te blijven varen.

De Partij voor de Dieren vindt het onbestaanbaar dat heropening van de commerciële jacht op walvissen door de minister wordt opgevoerd als “mogelijke tussenstap op weg naar een totaalverbod”. Het toestaan van de jacht zal er immers voor zorgen dat in landen als Japan, IJsland en Noorwegen gelegitimeerde walvisjachtsectoren ontstaan. De belangen van die sectoren zullen een belangrijke rol gaan spelen in toekomstige pogingen de walvisjacht af te schaffen. Esther Ouwehand: “We hoeven alleen maar naar Nederland te kijken om te kunnen voorspellen hoe een dergelijke economische kracht zich zal ontwikkelen. Van de Nederlandse bevolking is bijna 90% tegen bontproductie, maar de nertsenfokkerij wordt nog altijd niet afgeschaft omdat de regering de belangen van de sector veel zwaarder laat tellen dan de ethische bezwaren van haar bevolking. In Japan wenst 90% van de bevolking dat er een einde komt aan de walvisjacht. Hoe denkt de minister dit te realiseren als de commerciële walvisjacht wordt heropend en deze sector de kans krijgt haar economische belangen te ontwikkelen?”

Wanneer walvisjacht in de economische zones wordt toegestaan, zal Japan het zeker niet bij haar eigen wateren houden, maar ook in de zones van bevriende of omgekochte landen gaan jagen. Daarnaast zullen landen die op dit moment het moratorium respecteren, zoals Rusland en Zuid Korea, hun walvisvloot nieuw leven inblazen.
Hoewel de minister het Ierse voorstel nog altijd als optie wil blijven zien, gaf ze aan het einde van het debat aan dat er geen sprake mocht zijn van de gevaren waar de Partij voor de Dieren haar op gewezen heeft. “Als ik de risico's die mevrouw Ouwehand hier inschat, bij de bespreking van willekeurig welk voorstel in Europa zie, dan ga ik daar niet aan bijdragen. Als dat het risico in zich draagt dat er een commerciële walvisvaart bestaat, dan doet Nederland daaraan gewoon niet mee”, aldus de minister.

Eind juni zal Nederland deelnemen aan de volgende bijeenkomst van de International Whaling Committee in Chili. De Partij voor de Dieren zal de opstelling van Nederland tijdens deze bijeenkomst scherp in de gaten houden.

Lees hier de debatbijdrage van Esther Ouwehand.