Opinie: Minister Verburg moet stoppen met ganzen­borden

In opdracht van minister Verburg onderzocht het Centrum voor Landbouw en Milieu hoe je ganzen lekker op het bord kunt krijgen. Welke gans zou zoiets kunnen bedenken? Dieren die te gast zijn in ons land en nota bene wettelijke bescherming genieten, worden door de minister gedegradeerd tot proefdieren in letterlijke zin. Ze houdt van ganzen, als ze maar goed klaargemaakt op haar bord liggen.

De grauwe gans is sinds mensenheugenis een medebewoner van ons land, maar het is beschamend hoe we met deze dieren omgaan. Jagers hebben het gepresteerd om de broedende grauwe gans in het begin van de vorige eeuw uit te laten sterven, waarna het zelfs noodzakelijk werd om broedende ganzen uit te zetten. De gans heeft deze genocide gelukkig overwonnen: in 2005 waren er een kleine 30.000 broedparen in ons land van haast 17 miljoen mensen. Het rijke, goedbemeste gras bij boeren en de ruimte die natuurgebieden in ons land bieden vormen hier de grondslag voor, want een goed tafeltje dekje leidt tot veel nakomelingen.

Jagers doen er nu alles aan om zich als de grote boerenbeschermers tegen de grazende ganzen te presenteren. Vol= vol, er zouden teveel ganzen zijn wordt rondgebazuind. Massaal afschot zou de oplossing zijn. De provincies Utrecht, Zeeland, Noord-Holland en Zuid-Holland volgen deze jagerspropaganda blind, zelfs waar de rechter vindt dat afschot wettelijk gezien niet kan. Onbegrijpelijk en middeleeuws, niet alleen voor de ganzen, maar zeker ook voor de agrariërs.

Onbegrijpelijk, omdat het gedekte tafeltje de oorzaak is. Binnen de kortste keren zijn de aantallen weer op sterkte, want er wordt niets gedaan aan het voedselaanbod en dat vormt nu juist de belangrijkste component voor de omvang van de ganzenpopulatie. Jacht leidt hooguit tot extra voortplantingsdrift bij de ganzen én tot extra vliegbewegingen van vluchtende dieren die vervolgens weer meer voedsel nodig hebben als gevolg van de geleverde extra inspanningen.

Middeleeuws, omdat onderzoek uitwijst dat voor elke doodgeschoten gans een andere gans aangeschoten wordt, en een kwart tot een derde van de volwassen ganzen gewond met hagel in het lijf rondvliegt. Zeker ook voor de agrariërs nabij een natuurgebied is deze praktijk onacceptabel: juist hij heeft steeds het nakijken, want de jager is er nooit iedere dag, de hele dag. Dus zal het gros van de ganzen, zodra het kan, weer uit het natuurgebied zijn productieveld aandoen.

De schijn dat jacht helpt, strooit zand in de ogen van de beleidsmakers en grondgebruikers. De centrale vraag is: hoe kunnen we gras minder aantrekkelijk voor ganzen maken? Geen LTO, overheid of Faunafonds die zich hiermee bezig houdt, laat staan de ontwikkeling van effectieve alternatieven stimuleert. In de tijd dat het slecht ging met onze grauwe ganzen, stapte de eerste mens op de maan. Zijn we inmiddels niet verder dan het letterlijk schieten met hagel terwijl dat aantoonbaar niets helpt tegen de vermeende problemen?

Inmiddels is een veel belovende (milieuvriendelijke) sproeimethode en een mechanische methode in ontwikkeling om ganzen te weren. Bovendien blijkt dat ganzen witte klaver veel aantrekkelijker vinden dan bemest gras. Witte klaver kan overal nabij of in natuurgebieden en overheidsgronden ingezaaid worden. Het wordt tijd gans en agrariër samen te laten leven. Het wordt tijd de vicieuze cirkel van plezierjacht met een vals alibi als dooddoener te doorbreken. Het wordt tijd voor het stimuleren van onderzoek naar diervriendelijke alternatieven voor eventuele ganzenoverlast, in plaats van het lompe schieten en het ontwikkelen van een weinig fijnzinnige emotie: ‘Lekkerrr!”

Marianne Thieme is fractievoorzitter van de Partij voor de Dieren in de Tweede kamer.