Omwo­nenden fruit­teelt regio Nijmegen bezorgd over gifspuit

Bewoners van het buitengebied van Nijmegen maken zich grote zorgen over de gevolgen van gifgebruik in de fruitteelt voor hun gezondheid. Dat blijkt uit meldingen op Gifklikker.nl, het meldpunt dat de Partij voor de Dieren dit jaar lanceerde met Stichting Bollenboos. Kamerlid Esther Ouwehand van de Partij voor de Dieren gaat maandag in gesprek met een aantal mensen uit de omgeving van Nijmegen die alarmerende meldingen hebben gedaan.

Esther Ouwehand spreekt maandag omwonenden van aardbeienakkers en appelboomgaarden die via Gifklikker.nl de noodklok hebben geluid over het gifgebruik naast of vlakbij hun huizen. De omwonenden staan niet alleen met hun zorg; ongeruste burgers uit heel Nederland plaatsen meldingen op deze website. Esther Ouwehand en Bram Verhave van Stichting Bollenboos spraken eerder met mensen in Noord-Holland en Drenthe die bang zijn dat het gif in de bollen- en lelieteelt gevolgen heeft voor hun gezondheid en die van hun kinderen.

Omdat de overheid geen aandacht heeft voor omwoners van landbouwpercelen heeft de Partij voor de Dieren samen met Stichting Bollenboos het meldpunt Gifklikker.nl geopend. Sinds de lancering van Gifklikker in april dit jaar zijn er honderden meldingen binnengekomen van burgers die soms al jaren in de gifdampen wonen en nergens terecht kunnen met hun zorg. Ouwehand: “Mensen voelen zich niet veilig op hun eigen stek. Als er gespoten wordt, waait het gif zo door een open raam, vertellen melders ons. Dan zit je niet meer lekker aan je kopje koffie."

Gezondheidsrisico's
Wetenschappers waarschuwen dat omwonenden van landbouwpercelen risico lopen ziek te worden van het gif dat op de velden wordt gebruikt. Door verwaaiing en verdamping komen mensen die in de buurt van de fruitteelt leven immers voortdurend in aanraking met kleine hoeveelheden gifstoffen. Die chronische blootstelling kan gevaarlijk zijn, zeggen kinderartsen en toxicologen. Vooral (ongeboren) kinderen zijn kwetsbaar voor gifresten. Verschillende vormen van kanker worden in dit verband aangetoond, maar ook vruchtbaarheids­stoornissen, verminderde intelligentie, obesitas en adhd kunnen een gevolg zijn van continue gifdampen in de leefomgeving van mensen. In Frankrijk is Parkinson als een officiële beroepsziekte bij agrariërs erkend.

Maar terwijl er regels zijn voor de gebruikers van het gif (zoals het dragen van beschermende kleding), is er voor de mensen die naast intensief bespoten velden wonen geen deugdelijke bescherming tegen blootstelling aan bestrijdingsmiddelen. Omwonenden melden klachten als prikkende ogen, geïrriteerde luchtwegen en benauwdheid. Ook noemt men hoge aantallen ziektegevallen en vragen mensen zich af of kinderen wel veilig kunnen spelen in tuinen die grenzen aan aardbeienakkers en appelboomgaarden.

Dagelijks leven
Het gifgebruik in de landbouw heeft grote impact op het leven van de omwonenden. Mensen durven niet naar buiten wanneer er wordt gespoten en zitten gedwongen binnen, met hun ramen en deuren hermetisch gesloten -ook bij mooi weer. En het kweken van groenten en kruiden in je eigen tuin zit er niet meer in zodra er een akker in de buurt wordt aangelegd, melden mensen op Gifklikker.nl.

Niet alleen de fruitteelt is een bron van zorg als het gaat om bestrijdingsmiddelen in de leefomgeving van mensen. Zo gaat een aantal meldingen over gifgebruik op voedselakkers en over chemische onkruidbestrijding door gemeenten. Veel gemeenten sproeien het zeer giftige middel RoundUp in plantsoenen, op stoepen en ook op en rond speelpleintjes. Gifklikker.nl staat open voor alle soorten meldingen en zorgen over gifgebruik in de buurt van burgers.

Angst
Opvallend is dat veel mensen niet met hun zorgen in de openbaarheid durven te treden. Esther Ouwehand: “De angst onder omwonenden is groot, zien we ook hier in Noord- Brabant en Gelderland. Mensen voelen zich geïntimideerd door de agrarische omgeving. En als mensen al naar de gemeente durven stappen, vinden ze geen gehoor. Daarom willen we burgers de kans geven op Gifklikker.nl hun verhaal te doen, desgewenst anoniem. Zo kunnen we toch de zorgen en klachten van omwonenden van veelbespoten landbouwpercelen onder de aandacht brengen bij de regering.”

Conflicten
Uit de verschillende meldingen blijkt dat het gifgebruik conflict veroorzaakt tussen ondernemers. Campinghouders melden zich op Gifklikker.nl omdat zij klanten verliezen door overwaaiende gifdampen afkomstig van naastliggende landbouwvelden. Biologische telers trekken aan de bel omdat hun gronden vervuild raken met bestrijdingsmiddelen van de reguliere teelt.

Zwartboek
De Partij voor de Dieren en stichting Bollenboos verzamelen op Gifklikker.nl alle meldingen om die te verwerken tot een zwartboek dat later dit jaar wordt aangeboden aan de regering. Esther Ouwehand: “In Noord-Brabant en Gelderland zijn veel zorgen gemeld over het gebruik van landbouwgif. Het is goed om de verhalen achter de meldingen te horen. Deze kan ik meenemen naar de debatten in Den Haag. Want de regering heeft de taak de volksgezondheid te beschermen. Vanuit het voorzorgbeginsel moet het gebruik van landbouwgif fors worden teruggedrongen. Tot nu toe negeert het kabinet echter de risico’s van bestrijdingsmiddelen voor natuur, milieu en omwonenden die langdurig worden blootgesteld aan gif."

Klik hier voor meer informatie over gifgebruik in het Dossier landbouwgif.