Oorlogs­dag­boeken Corine Fonteijn (99) postuum uitge­geven

In 2013 overleed Corine Fonteijn op 99-jarige leeftijd. Zij was lid van de Partij voor de Dieren en benoemde deze partij tot enig en universeel erfgenaam. Zij liet de partij niet alleen een groot geldbedrag na, maar ook persoonlijke spullen waaronder haar gedichten. In haar nalatenschap werd ook haar – tot dan onbekende – onderduikdagboek uit de Tweede Wereldoorlog aangetroffen. Het bleek dat Corine Fonteijn, als jonge Joodse vrouw, met haar moeder ruim 2,5 jaar in onderduik had gezeten in Dordrecht. Deze week publiceert de Partij voor de Dieren een editie van dit bijzondere dagboek onder de titel Een gekooid dier. Oorlogsdagboeken van Corine Fonteijn. Hierin is ook een selectie van haar gedichten opgenomen. Marianne Thieme schreef het voorwoord voor deze bijzondere uitgave. Met dit boek geeft de Partij voor de Dieren invulling aan de laatste wens van mevrouw Fonteijn.

Annemiek Gringold, curator Joods Historisch Museum over het dagboek: “Het oorlogsdagboek van Corine Fonteijn neemt een bijzondere plaats in tussen andere dagboeken in onderduik geschreven. Fonteijn geeft niet alleen een beeld van die gitzwarte tijd maar legt met scherp oog ook de complexe verhouding tussen onderduiker en onderduikgever bloot. Onverbloemd beschrijft ze haar gevoelens van afhankelijkheid, dankbaarheid, haar angst en onderdanigheid en haar enorme plichtgevoel om, ten gunste van haar redders, lange dagen keihard te werken zodat zij en haar moeder kunnen blijven. Zo voegt het dagboek toe aan onze kennis over onderduikervaringen en is daarmee een belangrijke aanwinst in de literatuur over de Holocaust.”

Historicus Dirk-Jan Verdonk, auteur van Het dierloze gerecht en Dierenrechten, bezorgde de dagboeken en schreef de inleiding. Hij deed hiervoor onderzoek in archieven en sprak met mensen die Corine Fonteijn hebben gekend.

Corine Fonteijn doet in haar volgeschreven schriften verslag van het monotone leven op de tochtige vliering, de spanningen met het gezin dat hun onderduik biedt, de lange dagen die zij en haar moeder maken in de wasserij van dit gezin en de bezorgdheid om haar zus Rosa die hoogzwanger met haar man naar Westerbork is afgevoerd. Maar het dagboek verhaalt ook van Corines liefde voor dieren en de natuur die in onderduik alleen maar sterker wordt:
15 juli 1943: ‘Een diep gevoel van verlangen om in het vrije land te lopen onder de bomen, steeg in me op. O als het nog eens waar wordt. Ik zou me haasten om niets verloren te laten gaan van die zalige vrijheid. Ik zal oneindig lang willen leven, om van de natuur te kunnen genieten.’

Corine Fonteijn was het grootste deel van haar werkende leven na de Tweede Wereldoorlog hoofd van de joodse kleuterschool Gan Simcha in Amsterdam. De laatste jaren van haar leven woonde zij in het Joodse verzorgingshuis Beth Shalom in Amstelveen.

De Partij voor de Dieren heeft de dagboeken in eigen beheer uitgegeven. Het boek is voor € 19,95 te bestellen in de webwinkel van de partij. De originele dagboekschriften zijn geschonken aan het Joods Historisch Museum.

Een gekooid dier. Oorlogsdagboeken van Corine Fonteijn. Bezorgd en ingeleid door Dirk-Jan Verdonk
ISBN 978-94-91190-06-3