Pappen, nathouden en in de benen houden van veein­du­strie

Nadat landbouwminister Schouten in september haar visie op de toekomst van de Nederlandse landbouw ontvouwde, kwam zij gisteren met de invulling van haar plan. Net als ministers voor haar erkent Schouten dat de huidige manier van voedselproductie onhoudbaar is en schade toebrengt aan het ecosysteem. Maar net als haar voorgangers laat ze het bij vrijblijvende initiatieven; tot een daadwerkelijke verandering komt ze niet.

Esther Ouwehand: “De landbouw wacht al 20 jaar op een minister met lef. Dat wachten wordt ook met deze visie niet beëindigd. Minister Schouten zegt haar voorgangers braaf na dat het huidige systeem onhoudbaar is, maar weigert nog altijd de keuzes te maken die nodig zijn.”

Waar officiële adviesorganen van de regering, zoals de Raad voor de Leefomgeving en Infrastructuur en het Planbureau voor de Leefomgeving er al jaren op wijzen dat de klimaat- en natuurdoelen van de regering nooit kunnen worden gehaald als Nederland 650 miljoen dieren per jaar blijft fokken, gebruiken en doden in de veehouderij, zegt de minister dat ‘krimp van de veestapel’ geen doel is. Dit terwijl de overbemesting in ons land inmiddels zo uit de hand is gelopen dat het bodemleven is verwoest en de natuur ernstig te lijden heeft onder de stikstofbelasting. Het Openbaar Ministerie wijst erop dat de mestfraude niet kan worden opgelost als de problemen niet worden aangepakt bij de bron: minder dieren. Minister Schouten, die in de media een ‘radicale omslag’ beloofde, zet in haar landbouwvisie echter halsstarrig in op (fraudegevoelige en omstreden) mestfabrieken en andere technische ‘oplossingen’ om het mestprobleem op te lossen. Nieuwe stallen voor 18.000 varkens vindt de minister geen probleem.

De rechten en het welzijn van dieren worden intussen doodgezwegen in de nota. Dierenwelzijn moet volgens haar “worden meegewogen” in plannen en beleidsvoornemens op het gebied van kringlooplandbouw, terwijl die plannen aansturen op het nog verder opsluiten van dieren in potdichte stallen vol technische ‘innovaties’ om ammoniak en methaan niet naar buiten te laten ontsnappen. Deze stallen worden door de minister zonder blikken of blozen als duurzaam bestempeld, en ze reserveert er een flinke pot subsidie voor.

Ook over het hoge gifgebruik in de Nederlandse landbouw blijft de minister stil. Nederland staat in de top 3 van landen met het hoogste gifgebruik per hectare in de Europese Unie, met grote gevolgen voor het bodemleven, de biodiversiteit en onze waterkwaliteit. De minister kan het gebruik van landbouwgif zoals glyfosaat of thiacloprid verbieden, maar doet dat niet.

De minister wijst op de rol die Nederlandse consumenten zouden spelen in het verdienvermogen van de boer, maar zwijgt over het feit dat de gangbare Nederlandse landbouw produceert voor de export: 70-80% van de productie gaat de grens over.

Ook schrijft minister Schouten enerzijds dat er beleid nodig is om er voor te zorgen dat aan buitenlandse producten dezelfde regels worden gesteld als aan Nederlandse, terwijl zij aan de andere kant vrijhandelsverdragen blijft sluiten met landen waar tegen nog lagere standaarden wordt geproduceerd. Ouwehand: “Toen het verdrag met Oekraïne werd gesloten, werd de Nederlandse markt overspoeld met goedkoop kippenvlees en legbatterij-eieren. Datzelfde –maar dan op veel grotere schaal- dreigt te gebeuren door de handelsdeal die de Europese Commissie wil sluiten met met Zuid-Amerikaanse landen waaronder Brazilië, waar in ongekend tempo regenwoud wordt gekapt voor de productie van veevoer en bovendien landbouwgif wordt gebruikt dat in Europa is verboden. De minister zegt wel dat ze zulke import onwenselijk vindt, maar weigert zich te verzetten tegen de Mercosur-deal die nu op tafel ligt. Zolang Nederland akkoord blijft gaan met dit soort vrijhandelsverdragen, kan deze kringloopnota bij het oud papier.”

De Partij voor de Dieren roept de minister op om de keuzes te maken die nodig zijn voor een gezonde, duurzame en diervriendelijk landbouw. Ouwehand: “Er is een integrale visie nodig op de toekomst van de landbouw in Nederland. Door taboes te vermijden en moeilijke keuzes uit de weg te gaan, blijven we hangen in het ad hoc beleid van de afgelopen decennia, waarbij voor iedere crisis een nieuwe pleister werd geplakt of op het allerlaatste moment een onooglijke vluchtweg werd gezocht. Met de dieren, natuur, milieu, klimaat en de biodiversiteit als slachtoffers.”

Luister hier naar het radio-interview dat Esther gaf bij EenVandaag over de landbouwvisie van Schouten.