Opinie: Privacy ís veiligheid

Gepubliceerd op Joop.nl op 15 januari 2015

'In een samenleving waarin jongeren ontsporen, radicaliseren en ten einde raad tot alles in staat blijken, valt terrorisme niet te bestrijden via steeds verdergaande repressie'

Terrorisme is angstaanjagend. We hebben dat vorige week opnieuw ervaren. We zullen naast het terrorisme, vooral ook onze angst moeten overwinnen. Drie geradicaliseerde jongemannen blijken in staat om met een handvol wapens 80.000 politiemensen te mobiliseren en de wereld te schokken, Het hoogste doel van terroristen is het zaaien van angst en verwarring, om zo de samenleving te ontregelen en van die ontregeling gebruik te maken om nieuwe strijders te rekruteren. De reactie in Parijs die werd samengevat op de protestborden 'NOT AFRAID', was treffend. Het overwinnen van onze angst is kansrijker dan het overwinnen van het terrorisme.

Terrorisme in z'n huidige vorm is nauwelijks te bestrijden anders dan door het wegnemen van de voedingsbodem. In een samenleving waarin jongeren ontsporen, radicaliseren en ten einde raad tot alles in staat blijken, valt terrorisme niet te bestrijden via steeds verdergaande repressie.

Symptoombestrijding
Als het bindweefsel van onze samenleving is aangetast, zal de oorzaak daarvan moeten worden weggenomen. Symptoombestrijding helpt niet. We zullen een oplossing moeten vinden om te voorkomen dat Al Qaida of ISIS, met inmiddels een jaarbudget van ten minste 1 miljard euro, grip krijgen op kansloze jongeren. Jongeren die zonder diploma van school gaan, geen kans op een baan hebben. We moeten voorkomen dat jongeren radicaliseren. We zullen het bindweefsel van onze samenleving moeten herstellen en niet moeten vervangen door een harnas.

De pavlovreactie die vraagt om extra budget voor inlichtingendiensten, zwaarder bewapende politiemensen, meer repressie en minder privacy vormt geen oplossing voor de gesignaleerde problemen. Op Radio 1 antwoordde voormalig directeur van de MIVD Pieter Cobelens op de vraag hoe we kunnen weten wat de diensten extra nodig hebben: dat we de overheid ook maar een beetje moeten vertrouwen als ze zegt dat ze alle gegevens wil hebben van alle reizigers of mensen wil aftappen.

Privacy ís veiligheid
Privacy ís veiligheid. Wanneer we onze privacy opgeven, geven we een belangrijk deel van onze veiligheid op. Privacy biedt ons veiligheid en beschermt ons tegen de staat zelf. Het kabinet bereidt een wetswijziging voor die de politie de bevoegdheid geeft om een computer van iemand te hacken die niet eens een verdachte is. De politie heeft dan toegang tot alle gegevens en manipulatie van die gegevens is een niet onlogische volgende stap. Het kabinet geeft de politie nu al ongekende mogelijkheden en wil nu nog verder gaan. Er zijn ruim voldoende bevoegdheden die effectiever kunnen worden ingezet. Het bepalen of iemand echt iets kwaads in de zin heeft, is vooral mensenwerk.

Wat zouden extra maatregelen en extra uitwisseling van gegevens extra kunnen betekenen om een aanslag te voorkomen? Wat levert het uitwisselen van miljoenen gegevens op? Lone wolfs weten hun weg wel te vinden. Ze hebben daar zelfs geen vuurwapens voor nodig. Een inperking van de burgerrechten creëert hooguit schijnveiligheid en schijnzekerheid. In Frankrijk hebben we al driemaal gezien dat desperate, geradicaliseerde jihadjongeren hun auto inzetten als wapen om voetgangers dood te rijden op een oversteekplaats. De mannen die de aanslagen in Parijs hebben gepleegd, waren bekend bij de Franse inlichtingendiensten die nota bene verdergaande bevoegdheden hebben dan de diensten hier in Nederland.

Zelfbenoemde bondgenoten
Na die aanslagen hebben tal van mensen rondgelopen met borden die zeiden dat ze Charlie waren. Tal van bewindslieden en volksvertegenwoordigers schaarden zich in het koor dat 'Je suis Charlie' zong. De Franse minister van Cultuur stond meteen na de aanslagen met een cheque van een miljoen euro smartengeld op de redactie van Charlie Hebdo. Machthebbers zijn als de dood voor de woede van het volk en proberen die waar maar mogelijk is af te kopen. De Nederlandse medewerker Bernard Willem Holtrop verliet daarop direct de redactie, omdat hij zich voor geen miljoen wil laten kopen door machthebbers. De anarchie van Charlie Hebdo dreigt ten prooi te vallen aan zelfbenoemde bondgenoten die dat eerder op geen enkele wijze waren.

Wie nu pleit voor het inperken van privacy en het opvoeren van repressie, moet zich realiseren dat dat juist tegemoet komt aan wat terroristen beogen. Het ontregelen van onze samenleving, het inperken van onze vrijheden, het zaaien van angst en onzekerheid. Je kunt niet veel mínder Charlie zijn dan door het inperken van burgerlijke vrijheden. Wie trouw wil blijven aan de waarden die we willen beschermen houdt juist nu vast aan z'n idealen. Humor en beschaving zijn vele malen krachtiger dan wapens en ontsporing.

Barbarisme van religieus extremisme
Juist nu is het zaak pal te staan voor de verworvenheden van een vrije samenleving, die niet alleen bedreigd wordt door het barbarisme van religieus extremisme, maar ook door de overheidsreactie daarop.

Burgers zullen nu verzet moeten bieden tegen verdere ontmanteling van de sociale samenhang, die actief in gang gezet is door de politiek. Na de streekziekenhuizen, het kleinschalig onderwijs, het regionaal openbaar vervoer, de ziekenfondsen en de onderlinge verzekering, worden de vrije artsenkeuze, de studiefinanciering, de werkgelegenheid van arbeidsgehandicapten, de wijkverpleging, de thuiszorg en tal van andere pijlers onder onze vrije, diverse samenleving ernstig bedreigd.

Herstel van het bindweefsel van onze samenleving is een eerste stap naar een veiliger en leefbaarder Nederland. Verkiezingen blijven nooit zonder gevolg. 18 maart 2015 is de volgende kans.