Opinie: PvdA wil de gelovige én de geit sparen

Harm Evert Waalkens en Elsbeth Zeijlemaker maken een spagaat om én diervriendelijk te boek te willen staan én gelovige moslims en joden niet voor het hoofd te willen stoten. Ze zoeken de oplossing voor hun dilemma’s over onverdoofd ritueel slachten in de stelling dat halal slachten niet pijnlijker zou hoeven zijn voor dieren. Diervriendelijk slachten bestaat nu eenmaal niet, stellen ze, en dus moet er ook maar niet getornd worden aan het onverdoofd ritueel slachten.

Het is spijtig dat er veel vooroordeel en weinig achtergrondkennis spreekt uit het Podium-artikel (10-03) waarin ex-Dierenbeschermer van het Jaar Harm Evert Waalkens en zijn medewerkster pleiten voor onverdoofd ritueel slachten. Om te beginnen stellen ze nogal stigmatiserend dat het halal vlees uit de schappen van Albert Heijn verdwenen zou zijn onder druk van “dierenactivisten”, terwijl ze weten dat die actie geïnitieerd was door de collega-fractie van de Partij voor de Dieren in de Tweede kamer.

De Partij van de Arbeid worstelt met het feit dat steeds meer mensen erkennen dat onverdoofd ritueel slachten een vorm van dierenmishandeling is. Ritueel slachten, waarbij dieren zonder verdoving worden geslacht is in Nederland bij de wet toegestaan. In het "Besluit doden van dieren" waar de slachtregels zijn opgenomen, staat duidelijk dat pijn bij dieren voorafgaand aan de slacht tot een minimum dient te worden beperkt. "Het slachten van dieren vindt plaats na voorafgaande bedwelming omdat daardoor met de grootste mate van zekerheid wordt voorkomen dat dier lijdt door pijn of stress."

Op basis van artikel 6 van de grondwet, is echter bepaald dat dieren ook volgens de joodse of islamitische traditie geslacht mogen worden. Zonder verdoving en dus met alle pijn en stress die daaraan is verbonden. De weinige rechten die de dieren hier na lange strijd eindelijk hebben verworven, worden hen op grond van religie en traditie weer afgenomen.

In andere landen worden niet zo gemakkelijk uitzonderingen gemaakt op de eigen wetgeving en zelfs in sommige islamitische landen kan niet altijd (betaalbaar) onverdoofd geslacht vlees worden gekocht. Daarom wordt een belangrijk deel van de in Nederland onverdoofd geslachte dieren geëxporteerd. Nu al wordt in 20% van alle Nederlandse slachterijen onverdoofd geslacht, en niet al dat vlees belandt in de schappen als halal of kosjer vlees. Elk stuk vlees in de Nederlandse supermarkt kan afkomstig zijn van onverdoofd ritueel slachten. In het productieproces is het niet eenvoudig om onderscheid te maken. En daarom krijgen de dieren het nadeel van de twijfel, dan maar allemaal letterlijk met het mes op de keel. Overwegingen van politieke correctheid maakten het onderwerp onbespreekbaar en bij de PvdA ligt dat nog steeds zo. In feite is dat oneigenlijk; kritiek op de productie van foie gras wordt immers ook niet uitgelegd als een Francofobe houding.

Dierenmishandeling mag niet langer genegeerd worden uit beleefdheid. De Partij van de Arbeid kan niet én de moslims willen pleasen en aanspraak maken op het zijn van een diervriendelijke partij. Als ambassadeur van de Dierenbescherming (en hij verwijst daar graag en veel naar) weet Waalkens als geen ander dat de Dierenbescherming het onverdoofd ritueel slachten ondubbelzinnig afwijst. “Bij onverdoofd slachten door middel van de halssnede, wat overigens alleen voorkomt bij ritueel slachten, treedt pas na tien tot twintig seconden bewusteloosheid in. In deze tijd ervaren de dieren angst en pijn. De Dierenbescherming wijst daarom zonder enige restrictie het onverdoofd slachten af.”

Onderzoeker Haluk Anil van de Universiteit van Bristol deed onderzoek naar de mate van bloedverlies wanneer al dan niet onverdoofd geslacht wordt. Daaruit bleek ondubbelzinnig dat er geen enkel verschil is in bloedverlies tussen beide slachtmethoden, waarmee elke religieuze legitimatie aan het onverdoofd ritueel slachten ontvalt.

In plaats van aansluiting te zoeken bij de orthodoxe moslimwereld, zouden Waalkens en Zeijlemaker er beter aan doen zich op de hoogte te stellen van de jongste inzichten in de moslimwereld zoals die bijvoorbeeld tot uitdrukking worden gebracht door Islamic Concern.

Deze organisatie maakt duidelijk dat halal geen kwestie is van op een bepaalde wijze slachten, maar vooral veel te maken heeft met het leven dat dieren gehad hebben. Het eten van vlees, zuivelproducten en eieren uit de bio-industrie is ronduit conflicterend met wat de Islam leert over een respectvolle omgang met dieren. De organisatie stelt bovendien dat ook de met de bio-industrie samenhangende milieuvervuiling, de kap van natuurgebieden en de verspreiding van ziekten die dodelijk zijn voor mensen en/of dieren, eveneens in strijd zijn met de basiswaarden van de Islam.

Ik nodig Harm-Evert Waalkens dan ook van harte uit ons te steunen in de strijd tegen onverdoofd ritueel slachten én tegen de bio-industrie. Dat is beter uit te leggen aan moslims én anderen, dan het vasthouden aan achterhaalde rituelen en het de andere kant uitkijken bij ernstig dierenleed.

Mr. Marianne Thieme, voorzitter Partij voor de Dieren

Noot: De PvdD staat volstrekt afwijzend jegens elke discriminatie naar afkomst of religie; dit artikel is louter geschreven met het oog op de dierenbelangen. Het recht op tradities houdt op wanneer zij onnodig dierenleed veroorzaken.