PvdD wil gesprek met burge­meester Dalfsen

Esther Ouwehand en Lia van Dijk willen met burgemeester Han Noten van Dalfsen in gesprek. Noten gaf vanochtend bij RTV Oost commentaar op de incidenten bij het protest tegen mestvergisters zaterdag in zijn gemeente. De uitlatingen van de burgemeester leken niet gestoeld op de feitelijke gang van zaken. De Partij voor de Dieren heeft hem per brief laten weten zeer verbaasd te zijn over zijn schijnbaar gekleurde duiding. De vreedzame en ludieke demonstratie op de openbare weg werd gewelddadig verstoord door boeren die vooraf bedreigingen hadden geuit in de richting van een van de buren van de mestvergister. De vrouw is zaterdag neergeslagen en heeft aangifte gedaan van mishandeling. Ouwehand en Van Dijk vragen zich af wat de burgemeester heeft gedaan om het geweld door de boeren te voorkomen.

Lees hier de brief aan de burgemeester van Dalfsen:

Den Haag, 2 maart 2015

Geachte heer Noten,

Vandaag hebben wij kennis genomen van uw commentaar op RTV Oost op de onverkwikkelijke gebeurtenissen van afgelopen zaterdag in Dalfsen, waar een inwoonster van uw gemeente werd neergeslagen tijdens een bezoek dat wij met omwonenden brachten aan een vergister aan de Veldhoeveweg.

Het is fijn dat u als burgemeester ervoor kiest boven de partijen te staan. De uitspraken die u vanochtend deed in het interview lijken daarmee helaas op gespannen voet te staan. Omdat wij ons niet kunnen voorstellen dat u bezijden de waarheid zou willen spreken, maken we graag van de gelegenheid gebruik om enkele kennelijke misverstanden recht te zetten.

Om te beginnen hebben wij onze protestactie tegen de uitbreiding van de vergister openbaar aangekondigd. De Partij voor de Dieren waarschuwt in de Tweede Kamer al langer voor het gevaar van mest- en covergisters voor de volksgezondheid en de veiligheid van mens en milieu en wijst op de vele incidenten die zich reeds met dergelijke installaties hebben voorgedaan. Omwonenden van reeds bestaande installaties hebben last van aanhoudende (stank)overlast en kampen met structurele hoofdpijn en misselijkheid. In antwoord op vragen van de Partij voor de Dieren erkent het kabinet dat op dit moment nog onvoldoende duidelijk is of en hoe de gezondheid van omwonenden van vergistingsinstallaties kan worden beschermd. De belangen van omwonenden die bezorgd zijn over de komst of uitbreiding van vergisters in hun buurt worden daarbij onvoldoende meegewogen. De Partij voor de Dieren maakt bezwaar tegen die ongelijke situatie en pleit voor een landelijke bouwstop. We vinden het belangrijk om gehoor te geven aan de bezwaren van omwonenden en via ludieke actie de aandacht te vestigen op de scheve verhoudingen in het huidige landbouwbeleid en de aantasting van de leefomgeving die daar het gevolg van is.

We hebben de afgelopen twee jaar bezoeken afgelegd aan mestvergisters in Coevorden, Wekerom, Wanroij, Landhorst, Bergen op Zoom en Grubbenvorst, aangevuld met Dalfsen, Zenderen en Groenlo afgelopen zaterdag. De opzet is steeds dat we in gesprek gaan met omwonenden, zodat zij de gelegenheid krijgen de situatie ter plaatse duidelijk te maken aan het Kamerlid en/of (kandidaat) Statenlid van de Partij voor de Dieren. We hechten eraan deze gesprekken deels te voeren bij de locatie zelf, om een goed beeld te krijgen van bijvoorbeeld de afstand tot woonhuizen, eventuele omliggende natuurpercelen en de staat van de landwegen waarover dagelijks vele vrachtwagens zouden moeten gaan rijden om de vergisters te voorzien van mest en ander materiaal. De gesprekken bij de locatie sluiten we altijd af met een ludieke protestactie, waarbij de aanwezigen bordjes dragen met logo’s en slogans van de Partij voor de Dieren, enkele spandoeken in de lucht worden gehouden en een symbolisch protestbordje in de berm wordt geslagen, allemaal op de openbare weg. De demonstratie duurt doorgaans een minuut of tien, er worden enkele foto’s gemaakt en na afloop nemen we alle materialen - inclusief het protestbord - weer mee.

Deze combinatie van bezoek en ludieke actie heeft nog nergens tot incidenten geleid. In de week voorafgaand aan ons bezoek aan Dalfsen stuitten wij echter op zeer onaangename teksten op DalfsenNet. De tekst was expliciet gericht tegen een van de inwoonsters die bezwaar maakt tegen de uitbreiding van de vergister en de mogelijke komst van een megastal. In de betreffende tekst wordt melding gemaakt van de actie van de Partij voor de Dieren en er wordt een oproep gedaan om daarheen te komen met een ‘goed gevulde giertank’. Bezorgd over deze tekst hebben wij zowel de politie als uzelf op de hoogte gebracht van deze (verkapte) dreigementen. Naar aanleiding van onze mail is er contact geweest met een van uw ambtenaren, waarbij we de opzet van ons bezoek en de ludieke protestactie nog eens duidelijk hebben gemaakt.

In de radio-uitzending van RTV Oost verklaarde u vanochtend dat u geen weet had van de protestactie. Daar zijn we, ook gelet op bovenstaande, zeer verbaasd over. Uw gemeente was met nadruk op de hoogte van het feit dat we het erf niet zouden betreden maar slechts een symbolisch protestbordje in de berm zouden aanbrengen, zoals ook is geschied.

We gaan ervan uit dat u zich bekommert om de veiligheid van uw inwoners. We vragen ons dan ook af wat u precies heeft gedaan met de oproep op DalfsenNet en sociale media om met ‘goed gevulde giertanks’ naar de locatie te komen. In die oproep wordt de mevrouw die later door een van de boeren geslagen zou worden immers met naam en toenaam genoemd, en betiteld als iemand die een ‘kruistocht voert’ tegen de agrarische sector. Het bevreemdt ons dat u vanochtend kennelijk nog niet wist dat de betreffende mevrouw zich zaterdag heeft moeten melden bij de huisartsenpost en nog dezelfde middag aangifte heeft gedaan van mishandeling door de eigenaar van de vergister. Ook vinden we het bijzonder dat u wel heeft aangekondigd een bezoek te brengen aan de eigenaar van de vergister, maar niet aan de buurvrouw die geslagen is tijdens de incidenten. We gaan ervan uit dat ook zij op uw zorg en belangstelling mag rekenen.

Omdat we hopen dat u zich zorgvuldig wilt uiten over de gang van zaken, wijzen we u graag op dit waardenvrij feitenrelaas van een onafhankelijk journalist. RTV Oost-journalist Niels Kater was gedurende de gehele ochtend ter plaatse met camera en heeft zich verbaasd over de onjuiste beeldvorming op sociale media, die daardoor ook in de pers ontstond. Deze verslaggever ter plaatse trekt twee duidelijke conclusies: de actie vond plaats op de openbare weg en de boeren waren de agressors. Aanvullend wijzen we u ook op het verslag van de Partij voor de Dieren.

Mogelijk is ook uw commentaar onbedoeld wat gekleurd geraakt door de berichtgeving in sommige media. Dat betreuren we ten zeerste. Het was met nadruk niet een campagne van de Partij voor de Dieren die uit de hand is gelopen, maar een gewelddadige verstoring van een vreedzame demonstratie op de openbare weg, door boeren met zwaar materieel. In bovengenoemde verslagen, die voorzien zijn van beeldmateriaal, kunt u daar zelf kennis van nemen. We zouden graag met u van gedachten wisselen over de gebeurtenissen van afgelopen zaterdag en de bedreigingen die voorafgaand aan en tijdens de actie in de richting van burgers van Dalfsen zijn geuit – en, naar wij hebben begrepen, nog niet zijn opgehouden.

We hopen en verwachten dat u als burgemeester alles in het werk zult stellen om de berichtgeving in overeenstemming te brengen met de feiten en zult toezien op een correcte afwikkeling van de gedane aangifte(n).

Met vriendelijke groet,

Esther Ouwehand, Tweede Kamerlid
Lia van Dijk, kandidaat-Statenlid Overijssel
Partij voor de Dieren

PS: We informeren u graag nader over de redenen achter onze acties tegen de mestvergisters.

Mestvergisters brengen een grote druk met zich mee op hun omgeving. Niet alleen omdat zo’n installatie tientallen tonnen mest vereist, die aangevoerd moeten worden over de vaak smalle wegen op het platteland - de veiligheid van die wegen en de rustige woonomgeving van de omwonenden zijn daar de dupe van. Maar ook vanwege de vaak enorme stankoverlast, die mensen letterlijk ziek kan maken. Veel omwonenden klagen over stankoverlast, waarbij ze soms dagenlang last hebben van hoofdpijn en misselijkheid. Gemeenten en provincies reageren vaak te laks op deze klachten.

Bij een calamiteit met een co-vergister kunnen schadelijke stoffen vrijkomen. Het meest problematisch is het vrijkomen van ongezuiverd biogas. Dit gas bevat waterstofsulfide, dat zeer giftig is en gezondheidsklachten, zoals hoofdpijn, misselijkheid, geïrriteerde ogen en luchtwegen kan veroorzaken. Mensen die rondom mestvergisters wonen, maken zich dan ook grote zorgen over of het wel veilig is om naast zo’n installatie te wonen. Dat deze zorgen reëel zijn, blijkt helaas ook uit incidenten elders in het land. Zo moest in januari 2012 een woonwijk in Coevorden geëvacueerd worden, toen uit een mestvergister ongezuiverd biogas vrijkwam. Bij deze calamiteit werden enkele bewoners en hulpverleners onwel. In België en Duitsland zijn er zelfs mensen overleden door vergiftiging na ontploffingen.

De kans op een calamiteit neemt toe wanneer de regels voor co-vergisting worden overtreden. Helaas blijkt dit op grote schaal het geval te zijn bij co-vergisters. In juni 2014 bleek nog dat bij 18 van de 61 gecontroleerde bedrijven regels zijn overtreden, met name ten aanzien van de normen voor zware metalen. Daarnaast zijn ook overtredingen vastgesteld van andere regels die gelden voor co-vergisting, zoals het medegebruik van voldoende dierlijke mest. De staatssecretaris van Economische Zaken noemde dit verontrustend en stelde dat de sector haar verantwoordelijkheid niet genoeg neemt. Uiteraard willen we niet suggereren dat de ondernemer in Dalfsen de regels overtreedt. Maar mensen maken zich zorgen. Die zorgen zijn zeer reëel maar worden ten onrechte terzijde geschoven in de procedures.

Op dit moment vindt er een evaluatie plaats van het beleid voor covergisting, waarin op verzoek van de regering gekeken wordt naar de vraag of de voordelen van vergisting opwegen tegen de gevolgen voor de gezondheid van mens, dier en het milieu. De resultaten van dit onderzoek worden in het voorjaar verwacht. De regering erkent dus dat de gevolgen van het beleid nog niet goed in beeld zijn en dat niet duidelijk is wat de effecten van mestvergisters zijn.

Omwonenden van mestvergisters die al in werking zijn, of die nu gepland en gebouwd worden, hebben daar helaas niets aan. Zij hebben wel te maken met de gevolgen van deze installaties, maar kunnen niet of nauwelijks invloed uitoefenen op het beleid. Gemeenten hebben op dit moment minimale mogelijkheden om vergunningaanvragen voor mestvergisters te weigeren. Volksgezondheid is op dit moment geen criterium dat mag meewegen bij het weigeren van een omgevingsvergunning, zoals u weet. Omwonenden, ook in Dalfsen hebben het nakijken en dat is reden voor ons protest. Vanuit het voorzorgbeginsel mag de overheid de waarschuwingen voor de gevaren voor de gezondheid en veiligheid van burgers immers niet negeren.