Opinie: Sorry hoor!

Gepubliceerd op 2 september 2016 in Trouw

“Sorry dat ik vergeten ben in deze enveloppe het verschuldigde bedrag te steken, maar ik had de enveloppe al dichtgeplakt toen het me te binnen schoot.”

De Belgische politicus Wiet van Broeckhoven vatte de onoprechtheid van politieke sorryzeggers bondig samen. Voor politieke sorries met voorbedachten rade, voor onoprechte wegwezers die louter bedoeld zijn het vege politieke lijf te redden.

Afgelopen weekend hadden de spindoctors van Rutte en Samsom gekozen om de medialuwte te benutten om op voorhand de angel uit alle verwijten over kiezersbedrog uit de campagne te weren. “Ik heb toch al sorry gezegd?”

Toen Samsom en Rutte probeerden hun onverenigbare jongensdromen tot een regeerakkoord te smeden waren ze al losgezongen van hun idealen.

Mark Rutte schreef in 2008 het 'Pamflet van een optimist', over de 'Groen Rechtse koers' die hij wilde varen. Hij noemde de westerse afhankelijkheid van fossiele brandstoffen een grote bedreiging van deze tijd. Niet alleen vanwege de schaarste, ook vanuit geopolitieke overwegingen en het 'wassende water'. Groen Rechts gaat uit van kansen en de vaststelling dat economie en milieu niet tegengesteld zijn, zei Rutte toen. De staat moest 'groot denken en visie' uitstralen.

In 2009 zei fractievoorzitter Rutte in de Kamer: "Ik heb altijd grote moeite gehad met de bio-industrie, met dat stapelen van varkens op een mensonwaardige manier. Dierenwelzijn staat voor ons zeer hoog op de verlanglijst. Het is zeer belangrijk. U kunt daar altijd bij ons voor terecht".

Binnen een jaar verliet premier Rutte het pad van Groen Rechts en dierenwelzijn en zette hij in op én kerncentrales én kolencentrales én het meest dieronvriendelijke kabinetsbeleid ooit. In een kabinet waarvan beloofd werd dat rechts Nederland er zijn vingers bij af zou likken, en dat de eerdere beloften van Rutte blauw-blauw liet.

Rutte heeft zich ontwikkeld van Groen Rechts, via blauwblauw naar een 7-kleurig Lente-akkoord, het avondrood van het herfstakkoord en alle kleurloze beloften die erop volgden.

De andere helft van het veelbelovende duo sorryzeggers begon zijn kameleoncarrière groen als bemanningslid bij Greenpeace. Vanaf zijn vijftiende toen Tsjernobyl ontplofte, en hij het boek 'Kinderen van moeder aarde' las, besloot hij dat zijn missie “groen & duurzaam” zou zijn.

Wanneer hij tijdens zijn studententijd op de publieke tribune zat van de Tweede Kamer had hij regelmatig het idee: 'ik spring naar beneden, ik moet ingrijpen – van pure ergernis: nou doen ze er verdomme weer niets mee!'

Het regeerakkoord Balkenende IV vormde exact wat hij gedroomd had. Ze gingen los! Maar, 'de dag erna liepen we zo de grindbak in, de grindbak van de realiteit. Het streven is in 2020 dat 20 procent van onze energievoorziening duurzaam moet zijn. Nu is dat 2,4 procent, dat is een bizar groot gat dat overbrugd moet worden.'

Versoepelen was geen optie voor Samsom. 'Alsof het koehandel is waarin we "het kunnen afmaken op een paar procent minder". We onderhandelen hier met planeet Aarde. En dat is een keiharde tante, die praat niet terug, die warmt op. Moet er vijf of tien procent af? Dan stuur je bewust aan op het enorme risico dat het klimaatsysteem uit de hand loopt. Het maakt onze opdracht, die grindbak doorkomen, alleen maar heftiger, maar lukken zal het.'

Talloze malen gaf Samsom in interviews aan te vrezen voor de grindbak van de rauwe realiteit, en opnieuw is hij in die grindbak tot stilstand gekomen. Kiezers oordelen hard over de synergie van water en vuur die VVD en PvdA gezocht hebben.

Het was geen schaken dat tot dit regeerakkoord geleid heeft, het was kwartetten met de kaartjes die informateur Bos eigenhandig in elkaar gefröbeld had op basis van de echtscheidingsmethodiek 'cd van jou, cd van mij, cd van allebei'.

De slaafse houding waarmee de PvdA haar idealen inleverde bij de VVD, of het nu ging om de hobbyjacht, het vreemdelingenbeleid, het natuurbeleid, plannen voor de bouw, de bio-industrie, plannen voor de werkgelegenheid, in alle opzichten werd de kiezer bedrogen. Evenals de VVD-kiezer die dacht dat er geen cent naar Griekenland zou gaan en dat hij/zij 1.000,- extra loon tegemoet kon zien.

Het corrumperen van de meest pregnante ideologische tegenstellingen in ons land was in 2012 al een kansloze exercitie. Wie daar nu sorry voor zegt is volstrekt ongeloofwaardig.

Marianne Thieme, fractievoorzitter Partij voor de Dieren