Opinie: Staats­se­cre­taris Dijksma probeert stro­persme­thoden te legi­ti­meren

^{Gepubliceerd op Volkskrant.nl, 8 februari 2014}

Weinig jachtmethoden zijn zo laf als het gebruik van schijnwerpers en restlichtversterkers. Een dier wordt in het donker verblind met een felle lamp en vervolgens gemakkelijk afgeschoten. Verboden op basis van de Benelux-overeenkomst, maar ondanks dat toegestaan in diverse Nederlandse provincies. De zaak speelt al jaren, met name in Nederland, omdat achtereenvolgende bewindspersonen die voor de jacht verantwoordelijk zijn woordspelletjes bedachten om onder de Benelux-overeenkomst uit te komen.

Op het departement werd bedacht dat de Benelux-overeenkomst dan wel gold voor de jacht, maar mogelijk niet voor landbouwschade-bestrijding-met-het-jachtgeweer. Wat het verschil is? Jacht zou betrekking hebben op de vijf diersoorten die zonder noodzaak bejaagd mogen worden, ten behoeve van plezierjagers die hun activiteiten dus zouden moeten beperken tot wat het daglicht kan verdragen. Maar het massale afschot in het kader van schadebestrijding van herten, zwijnen, ganzen, zwanen, reeën, vossen en andere 'niet-bejaagbare' dieren, zou in het donker mogen gebeuren met gebruikmaking van traditionele stropersmethoden.

De Faunabescherming stapte om deze kwestie naar de rechter en stelde prejudiciële vragen aan het Gerechtshof Benelux. Daaruit werd duidelijk dat vossen wel degelijk onder de Benelux-overeenkomst vallen. Het wordt niet van belang geacht wat nationale wetgeving zegt over semantische verschillen tussen 'jacht' en 'schadebestrijding'. Tot aan de Raad van State is deze visie gedeeld.

Absoluut verboden
De hoogste bestuursrechter oordeelde in buitengewoon heldere bewoordingen: 'Op grond van de Benelux-overeenkomst op het gebied van de jacht en de vogelbescherming, is het jagen op vossen alleen toegestaan in het eerste uur na zonsondergang en het laatste uur vóór zonsopgang. In de tussenliggende nachtelijke uren is het doden van vossen absoluut verboden.'

En de Raad van State voegde daar nog aan toe dat er geen enkele onderbouwing is voor het jaarrond schieten van vossen. Ook het gebruik van kunstmatige lichtbronnen ten behoeve van de jacht is volgens de rechter 'onder alle omstandigheden verboden'. De vergunningen om 's nachts vossen te schieten moesten dus vernietigd worden en nieuwe vergunningen zouden niet meer uitgegeven mogen worden.

In dat licht is het ronduit verbijsterend dat staatssecretaris Dijksma, in strijd met de uitspraak van de Raad van State, vasthoudt aan de mogelijkheid om stropersmethoden te gebruiken door alsnog een vrijstelling te vragen op de Benelux-overeenkomst. Ze nam daarop meteen een voorschot van drie maanden, ondanks de stellige afwijzing door de Raad van State, waarover ze in de Kamer zei: 'Daar ben ik het dus gewoon niet mee eens'.

Waarom zou een bewindspersoon van PvdA-huize, lijnrecht in strijd met het verkiezingsprogramma van haar partij, met een glasheldere uitspraak van de Raad van State en met het Benelux-overeenkomst, toch de jagers willen plezieren met vergunningen die toestaan er 's nachts met kunstlicht en geweren op uit te trekken?

Alleen gangbaar in stroperswereld
Vanwaar de behoefte om het lot van weerloze dieren in handen te leggen van belanghebbenden die er hun hobby van maken dieren te doden met behulp van methoden die alleen in de stroperswereld gangbaar zijn? Jagers bedienen zich bij voortduring van stropersmethoden en het veldtoezicht laat veel te wensen over.

Onlangs werden jagers op heterdaad betrapt bij het illegaal afschieten van zwijnen en andere jagers op het illegaal afschieten van een edelhert tijdens de nachtelijke uren. Sterker nog, vorige week werd de toplobbyist van de Nederlandse jagers, de directeur van de Koninklijke Nederlandse Jagers Vereniging (KNJV) met een jachtmaat betrapt op het illegale gebruik van een ganzenlokfluit. Het duo probeerde nog schielijk de lokfluit te verstoppen in het riet, maar doortastend optreden van de Friese politie zorgde toch voor een heterdaadje.

De KNJV-directeur is inmiddels op non-actief gesteld, maar het voorval is tekenend voor de moraal in het veld. Weinig toezicht, veel wetsovertredingen. Het vormt een nieuw voorbeeld van het feit dat dieren weliswaar wettelijke bescherming genieten, maar nog altijd niet op werkelijke bescherming kunnen rekenen.

Als zelfs een uitspraak van de Raad van State onvoldoende is om dieren de bescherming te bieden die ze rechtens toekomt, is er iets grondig mis in dit land. De enige die daar iets aan kan veranderen is de Nederlandse kiezer. Dit jaar zijn er tenminste twee kansen.

Marianne Thieme