Strengere regels dier­proeven

In december heeft de Tweede Kamer ingestemd met wijzigingen van de Wet op de dierproeven. Op verschillende punten is de wet aangescherpt. Zo gaan er voor het gebruik van apen in dierproeven strengere regels gelden en worden besluiten van de commissie die toestemming geeft voor dierproeven openbaar, zodat tegen zulke besluiten beroep kan worden ingesteld. Naast de wijzigingen die het kabinet voorstelde in de wet zijn dertien amendementen en moties van de Partij voor de Dieren aangenomen voor een betere bescherming van proefdieren en snellere terugdringing van het proefdiergebruik.

De Wet op de dierproeven is meer dan 35 jaar oud en nooit noemenswaardig herzien. De Partij voor de Dieren wijst er al jaren op dat de dierproevenwet achterloopt op ontwikkelingen in de samenleving. Nu de wet gewijzigd moest worden om nieuwe Europese richtlijnen vast te leggen in de Nederlandse wet, heeft Esther Ouwehand een twintigtal amendementen ingediend om verdere aanscherping door te voeren. Dankzij haar amendementen wordt het minder makkelijk om een uitzondering te maken op het verbod op LD50/LC50-giftigheidstesten, moeten de commissies die aanvragen voor dierproeven beoordelen onafhankelijk zijn van de instelling waar deze dierproeven worden verricht en mag de minister een besluit over het toestaan van dierproeven vernietigen.

Ook is dankzij Ouwehand vastgelegd dat de wet over 5 jaar wordt geëvalueerd, wat nieuwe gelegenheid geeft tot verdere aanscherping. Evaluaties zijn bij andere wetten heel gebruikelijk, maar voor dierproevenwet had de Kamer tot de intrede van de Partij voor de Dieren weinig belangstelling. Amendementen om het gebruik van apen verder in te perken, de intrinsieke waarde van het dier beter te borgen in de ethische toetsing van dierproeven en nadere voorwaarden te stellen aan de aanvragen voor proefdieronderzoek en het doden van dieren zijn verworpen door een Kamermeerderheid van PvdA, VVD, CDA en ChristenUnie.

Naast de amendementen van Esther Ouwehand om de wet te wijzigen stemde de Kamer over verschillende moties die zij indiende om het gebruik van proefdieren terug te dringen en wrede testen en ingrepen zo snel mogelijk af te schaffen. Zo vroeg zij in een motie om een uitfasering van de LD50/LC50-testen, een gruwelijke vergiftigingstest waarbij dieren een hoeveelheid stof krijgen toegediend tot de helft van de groep dieren dit niet overleeft. Deze testen zijn al volgens de wet verboden, maar mogen nog wel worden uitgevoerd als er geen alternatief beschikbaar is. Nu de motie van de PvdD is aangenomen moet de regering werk maken van een daadwerkelijk verbod zonder uitzonderingen.

Datzelfde geldt voor de teenknip, een zeer pijnlijke ingreep die wordt uitgevoerd om de nakomelingen van genetisch gemanipuleerde dieren onderling van elkaar te onderscheiden. Om verschil te kunnen zien tussen de ene muis en de andere, knippen onderzoekers, nadat via het aftappen van bloed het genetische defect van het jonge dier is vastgesteld, een stuk van de teen af. De Partij voor de Dieren wil zo snel mogelijk af van het afknippen van lichaamsdelen als identificatiemiddel en kreeg steun voor de motie die de regering vraagt toe te werken naar een verbod.

Hoewel het amendement om de voorwaarden voor het gebruik van apen in dierproeven nu al wettelijk verder in te perken werd verworpen, steunde de Kamer wel de motie van Esther Ouwehand om daarop in te zetten in Europees verband. Verder zijn moties aangenomen om overbodige dierproeven tegen te gaan en te voorkomen.

De Partij voor de Dieren blijft zich inzetten voor het zo snel mogelijk beëindigen van alle dierproeven. Door de inzet van de PvdD is het onderwerp niet meer weg te denken van de politieke agenda, en komen inmiddels ook andere partijen met voorstellen om het proefdiergebruik terug te dringen. Het kabinet heeft een plan van aanpak beloofd waarin verschillende aangenomen moties van de Partij voor de Dieren nader worden uitgewerkt, zoals het aanpakken van het fokken en doden van overtollige proefdieren. Dat plan van aanpak wordt begin volgend jaar verwacht.

Esther Ouwehand is blij met de behaalde resultaten: “Alle partijen zeggen dat het gebruik van proefdieren zoveel mogelijk moet worden beperkt, maar zij ondernamen nooit actie om dat daadwerkelijk te bereiken. We zien nu dat de aanjager wint. Na onophoudelijk aandringen door de Partij voor de Dieren heeft de Kamer eindelijk structurele aandacht voor proefdieren en worden ook door andere partijen voorstellen ingediend. We doen er alles aan om in de Kamer meerderheden te vinden voor echte reductie van het aantal dierproeven.”

Aangenomen moties en amendementen:

Amendement Ouwehand: eventuele vrijstelling van het bestaande verbod op LD50/LC50 testmethoden na vijf jaar evalueren
Amendement Ouwehand: definitie van dierproef door de hele wet consequent aanhouden
Amendement Ouwehand: het op gelijke wijze formuleren van uitzonderingsbepalingen
Amendement Ouwehand/Van Dekken: het schrappen van de bevoegdheid van de minister om in uitzonderlijke situaties besluiten te vernietigen ongewenst
Amendement Ouwehand: het versterken van de onafhankelijke positie van de dierexperimentencommissies
Amendement Ouwehand: een evaluatiebepaling in het wetsvoorstel opnemen
Motie Heerema/Ouwehand: de wet- en regelgeving aanpassen zodat het makkelijker wordt om gebruik te maken van alternatieven in plaats van dierproeven
Motie Ouwehand: systematic reviews opnemen in de cursus proefdierkunde
Motie Ouwehand: uitfasering van de teenknip als identificatiemethode bij proefdieren
Motie Ouwehand: uitfasering van de LD50/LC50 testmethoden opnemen in het plan van aanpak
Motie Ouwehand: verdere aanscherping van de voorwaarden voor het uitvoeren van experimenten op niet-menselijke primaten
Motie Ouwehand: de voorwaarden voor het uitvoeren van experimenten op bedreigde dieren aanscherpen
Motie Ouwehand: de Kamer informeren over de mogelijkheden tot tussentijdse wijzigingen van Wet op de dierproeven

Klik hier voor het totale overzicht van ingediende moties en amendementen door de Partij voor de Dieren.