Opinie: Strengere regels voor hobby­fokkers is een over­winning van het dualisme

Gepubliceerd op Trouw.nl, 10 juni 2013

Volgens deskundigen worden bijna alle hondenrassen geboren met ernstige aangeboren afwijkingen: 90 procent van de cavaliers, golden retrievers en Duitse herders lijdt aan epilepsie of hartfalen. Tenminste 40 procent van de rashonden krijgt te maken met een erfelijk gebrek in de eerste helft van zijn leven.

De discussie rond het fokken van rashonden met erfelijke afwijkingen woedt al meer dan veertig jaar. Dierenbeschermers vinden dat het fokken van gezelschapsdieren zoals rashonden en raskatten aan banden moet worden gelegd, omdat er onaanvaardbaar dierenleed ontstaat door inteelt en het te lang doorfokken op prijswinnaars binnen een bepaalde stamboom.

De Partij voor de Dieren is al sinds haar entree in het parlement pleitbezorger van restrictieve maatregelen op het gebied van de rasdierenfokkerij en fungeert daarin als aanjager voor andere politieke partijen. Recent werd door Henk van Gerven van de SP een motie ingediend om het fokken met rashonden breed te beperken, ook voor zogenoemde 'hobbyfokkers' die 90% van de handel voor hun rekening nemen. Staatssecretaris Dijksma vond dat deze motie tever ging, maar omdat het een 'vrije kwestie' betreft, voelde Tjeerd van Dekken zich vrij de motie mee te ondertekenen, waarmee de motie dinsdag hoogstwaarschijnlijk een ruime meerderheid zal halen. Ondanks de opvattingen van het kabinet. Een Kamermeerderheid wil dat niet alleen de beroepsfokkers, maar ook de hobbyisten onder strengere regels gaan vallen. Dit is een belangrijke wijziging, omdat juist hobbyfokkers door hun deelname aan hondententoonstellingen bijdragen aan inteelt en extreme uiterlijke eigenschappen, zoals te korte pootjes en een te kleine snuit of hersenpan.

Dualisme kan levens redden
Dualisme wordt in de politiek-bestuurlijke context vaker geclaimd dan toegepast. De scheiding tussen wetgevende en uitvoerende macht binnen een bestuurslaag biedt daartoe weliswaar mogelijkheden maar tussen droom en daad staan veelal praktische bezwaren in de weg zoals bindende afspraken in een regeerakkoord. Formeel zijn die afspraken niet bindend voor leden van coalitiefracties in het parlement, maar in de praktijk ligt dat vooral voor individuele leden van de Tweede Kamer minder vrijblijvend. Voor dieren zijn er echter met name in deze kabinetsperiode gunstige vooruitzichten waar het gaat om levensreddend dualisme. Hoofdoorzaak: omdat dieren voor veel politieke partijen geen halszaak zijn, is hun lot niet uitputtend beschreven in het regeerakkoord en daarom niet zelden 'een vrije kwestie'.

Als ook de hobbyfokkers onder strengere regels gaan vallen zou dit een overwinning kunnen zijn van het dualisme op het economische primaat dat het kabinet in veel gevallen lijkt voor te staan. Het zou ook mogelijkheden kunnen bieden om het kappen van kippensnavels niet zo lang uit te stellen als het kabinet nu voorstelt, om de uitverkoop van de natuur terug te draaien, om eindelijk een verbod op het voor de lol doodschieten van dieren in te voeren, om de ongebreidelde groei van de veehouderij aan banden te leggen, om megastallen te stoppen, om antibiotica in de veehouderij drastisch te beteugelen etc.

Recent wilde staatssecretaris Dijksma het genetisch manipuleren van kippen toestaan zodat haantjes voor de geboorte gedetecteerd zouden kunnen worden via een lichtgevend gen uit een kwal, maar PvdA woordvoerder Sjoera Dikkers liet weten niet akkoord te gaan met Glow-in-the-dark-kippen, waarmee het dualisme won van het kabinetsvoornemen.

Ook de ondertekening door de PvdA van het wetsvoorstel Mooi Nederland, maakt duidelijk dat er een ruime meerderheid zal zijn om de plezierjacht af te schaffen, ondanks het feit dat de VVD daar in afwijking van haar verkiezingsbeloftes niet aan wil.
Allemaal zaken die niet geregeld zijn in het regeerakkoord, maar wel in de verkiezingsprogramma's en verkiezingsbeloftes van partijen die een Kamermeerderheid vormen.

Niets hoeft het verzilveren van die beloftes in de weg te staan. Fractievoorzitter Rutte van de VVD droomde in 2008 van een Groenrechtse koers en zei in 2009 tijdens een Kamerdebat "Ik heb altijd grote moeite gehad met de bio-industrie, met dat stapelen van varkens op een mensonwaardige manier. Dierenwelzijn staat voor ons zeer hoog op de verlanglijst. Het is zeer belangrijk. U kunt daar altijd bij ons voor terecht". Hij zou in de Partij van de Arbeid geen tegenstander mogen vinden in dat streven, dat mag louter op grond van haar verkiezingsprogramma al worden aangenomen, versterkt door uitspraken van individuele Kamerleden.

De partijen die het meest gemotiveerd zijn voor onderwerpen die met het welzijn van dieren samenhangen zijn vanouds het CDA en de Partij voor de Dieren, alleen veelal in tegenovergestelde richting. Bij de verkiezingen van 2006 haalde het CDA ruim 20x zoveel zetels als de Partij voor de Dieren. Bij de laatste verkiezingen haalde het CDA nog maar 4,5x het aantal stemmen dat was uitgebracht op de Partij voor de Dieren en in de meest recente peilingen van Maurice de Hond is de verhouding teruggebracht tot 3,5x.

Wanneer de partij die de bio-industrie en andere vormen van uitbuiting van dieren in het verleden met alles wat haar ten dienste stond gefaciliteerd heeft zozeer aan kracht heeft ingeboet, en de partijleiders van de regeringscoalitie in het gunstigste geval meer aandacht voor dieren, natuur en milieu willen en daar in het ongunstigste geval weinig aandacht voor hebben, ligt de weg open voor levensreddend dualisme van de zijde van de regeringsfracties.

Een breedgedragen verbod op het fokken van rashonden met erfelijke afwijkingen kan de zwaluw zijn die weliswaar nog geen zomer maakt, maar daarvan wel de voorbode zou kunnen zijn.

Marianne Thieme