Opinie: TTIP: een ratrace to the bottom

Stop de onderhandelingen over dit gevaarlijke verdrag

Gepubliceerd op Joop.nl op 5 april 2015

Het water staat de Europese veeboeren aan de lippen. Bijna standaard produceren zij onder de kostprijs. Onderwijl zijn het weer de Hamster- en XXL weken bij de supermarkten en wordt er gestunt met vlees. Exact in de periode waarin de wereld de grondstoffen die voor dit jaar beschikbaar waren, heeft opgebruikt (13 augustus was dit jaar de vroegste Earth Overshoot Day ooit) is de prikkel waar de consument warm voor moet lopen: zoveel mogelijk in je boodschappenkarretje stouwen. Meer, meer, meer, voor minder, dat is de belofte.

Dat is ook de achterliggende gedachte van TTIP, het vrijhandelsverdrag tussen de VS en de EU waar het kabinet vol op inzet. De wereld als hoorn des overvloeds voor Ons-Soort-Mensen, de gelukzoekers uit het rijke Westen. 
TTIP draait om afspraken tussen Ons-Soort-Mensen. Hoe wij onze rijkdom kunnen verdedigen tegen de oprukkende armoede die aan de poorten van Fort Europa rammelt. Hoe met name multinationals meer kunnen verdienen in een wereld die steeds minder te bieden heeft.

Private rechtbanken
TTIP is een ratrace to the bottom. Een verdrag dat ten koste zal gaan van boer, consument, dier en milieu. Kunnen de Amerikanen nog goedkoper vlees produceren dan wij, dan krijgen we goedkoper vlees. Vinden producenten genetische manipulatie nodig om nog meer en nog goedkoper voedsel te produceren, dan krijgen we genetische manipulatie. 
Het vrijhandelsakkoord zorgt ervoor dat het parlement en de consument nog minder vat hebben op het voedsel dat geproduceerd wordt. Er zijn pleidooien om landbouw uit te zonderen van TTIP. Maar ook zonder landbouw is TTIP een groot en dreigend gevaar.

TTIP laat weinig over van onze eigen mogelijkheden om nog iets te doen voor het milieu, dierenwelzijn, mensenrechten en arbeidsomstandigheden. Amerikaanse bedrijven kunnen een nationale overheid voor een private rechtbank dagen als die overheid strengere regels maakt die onze privacy, het dierenwelzijn of het milieu beschermen, maar volgens de bedrijven schadelijk zijn voor hun handel. Het naleven van internationaal afgesproken klimaatdoelen mag alleen nog maar als dat niet handelsbelemmerend zal werken.

President Obama heeft onlangs laten weten geen enkele waarde aan te hechten aan een Europees voorbehoud op het gebied van dierenwelzijn binnen de TTIP afspraken. Dat betekent dus dat, wanneer TTIP een feit is, Amerikaanse bedrijven die niet eens aan de al zeer magere EU dierenwelzijnseisen hoeven te voldoen, volledige toegang krijgen tot de Europese markt. Daar zijn niet alleen de dieren de dupe van, maar ook de Europese boeren.

In aanloop naar TTIP bereidt de EU aanpassingen van de regels voor om de vrijhandel met de VS alle ruimte te bieden. De Europese Commissie beloofde bijvoorbeeld in 2009 om hormoonverstorende stoffen (die regelmatig in speelgoed zitten) zo snel mogelijk uit te faseren. Onder druk van felle lobby van vooral ook Amerikaanse bedrijven zijn rapporten die konden leiden tot een verbod in de la verdwenen, en is een spoedig verbod op deze stoffen verder weg dan ooit.

Walhalla voor advocaten
Met TTIP krijgen we niet alleen straks private rechtbanken maar ook regulerende clubjes van multinationals en technocraten die samen de wet- en regelgeving gaan aanpassen die een mogelijke belemmering vormen voor de handel. Hiermee worden zowel ons rechtssysteem als ons parlement opzij worden gezet of tenminste gedegradeerd ten faveure van de vrijhandel.

TTIP is een wapen dat, onder het mom van ‘harmonisatie met Amerikaanse regels’, de zwaar bevochten Europese veiligheidsnormen, dierenwelzijnsnormen en milieunormen dreigt te verlagen tot een bedenkelijk laag niveau. Zonder directe democratische legitimatie. Een walhalla voor de lobbyisten, die op deze manier een nóg grotere stempel op het beleid kunnen drukken. 
De totstandkoming van TTIP gebeurt in het diepste geheim. Zelfs parlementariërs krijgen nauwelijks inzage in de onderhandelingsdocumenten. Het is nog steeds volstrekt onduidelijk of de lidstaten het vetorecht behouden om nee te zeggen tegen dit verdrag. Brussel koerst op centrale besluitvorming.

TTIP past niet in een samenleving die gericht is op duurzaamheid en waarin de persoonlijke vrijheid en verantwoordelijkheid gerespecteerd worden. TTIP belooft meer, meer, meer voor minder. Dat is een illusie en een leugen en alleen al daarom is TTIP zeer ongewenst. Wat mij betreft worden de onderhandelingen over deze vrijhandelsdeal dan ook zo snel mogelijk gestopt.