Opinie: Wilde zwijnen en de nulstand

Gepubliceerd in Eindhovens Dagblad op 2 augustus en in het Brabants Dagblad op 9 augustus 2014

Er moet een 'eindoplossing' komen voor wilde zwijnen vindt het CDA in Noord-Brabant. De dieren moeten uitgeroeid worden, als alternatieve vorm van rentmeesterschap. Vorig jaar vond het CDA dat al omdat ze vreesde voor de belangen van varkensboeren, dit jaar komt er een argument bij: zwijnen zouden levensgevaarlijk zijn in het Brabantse verkeer.

Landbouwschade
Zwijnen zijn in Nederland wettelijk beschermd. Maar jagers hebben daar samen met bestuurders die hen gunstig gezind zijn het volgende op gevonden. Er mag weliswaar niet op zwijnen gejaagd worden, maar wel geschoten. Zwijnen krijgen het verwijt dat ze landbouwschade veroorzaken, dat ze gehouden zwijnen zouden kunnen besmetten of dat ze het verkeer in gevaar brengen. Elke reden is een goede reden om de dieren te schieten. Zolang het afschot maar geen jacht heet, maar 'landbouwschadebestrijding, bestrijding verkeershinder of preventie ziektebestrijding' is het al snel goed.

Jagers zijn meesters in camouflage, juist voor hun hobby. Zelfs als het grootste deel van zwijnenfamilies gedood wordt, de natuurlijke populatiedynamiek letterlijk aan flarden geschoten wordt en de dieren in paniek vluchten over autowegen, dan nog houden de jagers vol dat ze maatschappelijk nuttig werk doen.

Nulstandgebied
In Brabant gaat de vogelvrijverklaring van de zwijnen nog een forse stap verder. Er hoeft helemaal geen sprake te zijn van schade of verkeershinder, Brabant is uitgeroepen tot een zogeheten nulstandgebied voor zwijnen.

Elk zwijn dat zich in Brabant waagt kan direct geëxecuteerd worden zonder dat daar zelfs maar een afschotvergunning voor nodig is. Er is een officieel uitroeibeleid, zoveel ruimte als Brabant biedt aan gehouden zwijnen voor de vleesindustrie, zo weinig tolerant is de provincie voor wilde zwijnen. Zelfs pasgeboren biggen mogen worden afgeschoten.

Omdat zwijnen slimme dieren zijn, wagen ze zich niet spontaan in Brabant. Volgens onderzoek van Alterra zijn de zwijnen in Brabant daar niet via natuurlijke verspreiding terechtgekomen, maar zijn ze door de mens een handje geholpen. Hoogstwaarschijnlijk mensen met geweren die in de zwijnen een prachtig doelwit zien om de kersttafel mee te decoreren.

Makkelijk voor jagers
​Jagers mogen zelfs 's nachts op pad gaan. Compleet met restlichtversterkers. Verboden volgens de Beneluxovereenkomst, maar staatssecretaris Dijksma bleek bereid alles in het werk te stellen dat internationale verdrag op te rekken ten behoeve van de jagers. Met behulp van deze laffe stropersmethode die dieren nog weerlozer maakt tegenover hun met hightech uitgeruste opponenten. Ongezien, ook zonder sociale controle, want burgers hebben immers 's nachts geen toegang tot het leefgebied van de dieren, vaak met als argument dat de dieren dan moeten 'rusten'.

Zo wordt het dus voor jagers wel heel makkelijk de zwijnenfamilies te decimeren met alle gevolgen van dien. Overblijvende dieren gaan zwerven, wat kan leiden tot een toename van verkeersproblemen.

Elk jaar weer doet het vermeende 'probleem' zich opnieuw voor, en het is er de jagers alles aan gelegen het 'probleem' ook niet werkelijk op te lossen, omdat dat het einde van het afschot zou betekenen en jagers hebben er nu eenmaal plezier in om met de mannen(!) 's nachts samen de dieren op de korrel te nemen.

Zeugenpot
Eerder zetten jagers al reeën en zelfs edelherten uit op de waddeneilanden, om vervolgens moord en brand te schreeuwen en spontaan aan te bieden die brand te blussen via afschot van een deel van de door henzelf uitgezette dieren.

Jagers kennen de afspraak dat er zoveel mogelijk mannetjes geschoten moeten worden en zoveel mogelijk vrouwtjes moeten worden gespaard, omdat de vrouwtjes immers de producenten zijn van het kanonnenvlees.

Veel jagers kennen zelfs een 'zeugenpot' waarin een boete gestort moet worden door jagers die teveel vrouwtjesdieren schieten en daarmee de kans op aanwas in het volgende jaar onnodig verkleinen. De opbrengst van de zeugenpot wordt bij voorkeur aangewend om Jägermeister te kopen om de oogst te vieren. De aanwas ligt op de Veluwe – met dank aan de jagers – inmiddels op 7 biggen per zeug. Ruim drie keer meer dan in de jaren '90 toen dat dat 2,2 biggen per zeug was.

Zo houden jagers een vermeend probleem in stand evenals hun eigen vermeende nuttigheid.

Jagersfabels
Omdat maar weinig beleidsmakers echt geïnteresseerd lijken in het onderwerp, vindt de besluitvorming plaats in een klein kringetje dat gedomineerd wordt door jagers, boeren en jachtgezinde ambtenaren.

De jagers hebben staatssecretaris Dijksma recent weten te overtuigen in afwijking van het verkiezingsprogramma van haar partij de hobbyjacht te blijven toestaan, waarbij ze zich verschuilt achter de aan de provincies gedelegeerde taak om afschotvergunningen te verstrekken.

Het is zeer te hopen dat gedeputeerde Johan van de Hout niet zal zwichten voor de jagersfabels. Natuurlijk is het erg dat er iemand is omgekomen door een aanrijding met een zwijn, maar is het erger dan wanneer dat zou zijn gebeurd met een hond, een ree, een das of een vos? Zou één ernstig incident reden kunnen zijn een gehele soort uit te willen roeien? Of moet er mogelijk meer gedaan worden aan preventieve maatregelen zoals hekken langs wegen en akkers en ontwikkeling van het besef dat de massale varkenshouderij in Brabant een groter gevaar voor leven en welzijn van de Brabanders vormt dan de aanwezigheid van wilde zwijnen in het Leenderbos?

Het is juist nu belangrijk dat de jagers ontmaskerd worden, zodat triggerhappy bestuurders tijdens de aanstaande Provinciale Staten verkiezingen in maart 2015 door de kiezers ontwapend kunnen worden!

Niko Koffeman, lid Eerste kamer voor de Partij voor de Dieren